سیمان را برق گرفت!

محصولی که اکنون بازارهای صادراتی مناسبی در اختیار دارد و مسئولان این صنعت می‌گویند اگر چاره‌ای اندیشیده نشود با کاهش تولید و از دست رفتن بازارهای صادراتی همراه خواهیم بود.  نزدیک به یک قرن از قدمت صنعت سیمان در کشور می‌گذرد به طوری که نخستین کارخانه تولید آن در سال ۱۳۱۲ با ظرفیت ۱۰۰ تن در روز در شهرری آغاز به کار کرد، بااین‌حال طی سال‌های اخیر با توسعه و رشد نیازهای عمرانی در کشور، ظرفیت تولید این کالا به‌شدت افزایش یافت تا جایی که کشورمان نه‌تنها به خودکفایی در تولید سیمان رسید بلکه نیاز برخی از کشورهای منطقه را نیز تامین می‌کرد. کشورمان با ظرفیت تولید سالانه ۸۵ میلیون تن، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سیمان در جهان به‌شمار می‌رود، با این حال اما محدویت‌های تامین سوخت در سال‌های اخیر، مشکلات صادراتی، افزایش هزینه‌های تولید و نوسانات نرخ ارز بر میزان تولید در این صنعت سایه افکنده است.
   
آغاز قطعی برق
پس از آن‌که در زمستان سال جاری به دلیل افزایش شدید مصرف گاز خانگی در برخی از برهه‌ها با قطعی برق روبه‌رو بودیم و این امر نمود بیشتری در بخش صنایع داشت، شاهد آن بودیم که با آغاز تعطیلات نوروزی از ۲۵ اسفندماه برق برخی صنایع از جمله کارخانجات سیمان وصل شد. با این حال دیری نپایید و با اتمام تعطیلات نوروزی، شاهد آن بودیم که به دلیل ناترازی مصرف برق، قطعی دامنگیر کارخانه‌های تولید سیمان در کشور شد، این در حالی است که در سال گذشته از ۲۰ خرداد و در سال‌های پیشتر با آغاز تابستان این امر صورت می‌گرفت.
از سوی دیگر قطعی برق واحدهای سیمانی درست زمانی صورت گرفته که آنها باید با تمام توان برای تولید و ذخیره‌سازی کلینکر برای ماه‌های آینده استفاده کنند، به طوری که فعالان این صنعت معتقدند که سه ماهه ابتدایی سال، ماه‌های طلایی برای صنعت سیمان محسوب می‌شود. از این رو در سالی که به سرمایه‌گذاری تولید نامیده شده، به نظر می‌رسد تولید سیمان با چالش‌های زیادی روبه‌رو شده و تولیدکنندگان نمی‌توانند آنچنان که باید و شاید، امر افزایش تولید در صنعت سیمان برای تامین نیاز بازار و نیازهای صادراتی و ارزآوری را محقق سازند.در حال حاضر آن‌طور که فعالان صنعت سیمان می‌گویند، در برخی کارخانجات تنها ۱۲ ساعت برق وصل شده و در نیمی از روز قطعی صورت می‌گیرد. نکته قابل توجه آن است که محدودیت‌های سوختی که از مهر تا اسفند سال گذشته برای صنعت سیمان به‌وجود آمد، سبب کاهش پنج میلیون تنی تولید سیمان در کشور و رسیدن به ۶۶ میلیون تن شد و حتی بازارهای صادراتی هم یک به یک از دست رفت. از این رو فعالان این صنعت می‌گویند اگر قطعی برق و محدودیت‌های سوخت ادامه‌دار باشد، صنعت سیمان نمی‌تواند پاسخگوی نیاز بازار داخل باشد. همچنین تنش قیمتی در بازار ایجاد و‌ حتی زمینه برای ایجاد بازار سیاه هم فراهم می‌شود.
   
تابستان سخت در انتظار صنعت سیمان
در همین خصوص علی‌اکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان با اشاره به برنامه جبرانی حمایت وزارت صمت از واحدهای تولیدی گفت: قرار بود که در چهار ماه اسفند سال گذشته، فروردین، اردیبهشت و خرداد قطعی برق نداشته باشیم تا واحدهای تولیدی بتوانند ناترازی انرژی در سایر فصل‌ها را جبران کنند. وی ادامه داد: سال گذشته در اردیبهشت‌ماه هفت میلیون و ۶۳۰ هزار تن سیمان تولید شد و در مردادماه سال گذشته دو میلیون تن تولید شد که اردیبهشت جبران ناترازی را انجام داد. الوندیان از مرگ تدریجی کوره‌های سیمان خبر داد و گفت: حدود هفت ساعت طول می‌کشد تا یک کوره برای تولید آماده شود؛ این در حالی است که اکنون به خاطر ناترازی انرژی، کوره‌ها تنها در روز چهار ساعت می‌توانند کار کنند که این امر به ذخیره مواد خام نیز ضربه می‌زند.
دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان عنوان کرد: در صورتی که اوضاع این‌گونه پیش برود، امسال تابستان سختی خواهیم داشت. الوندیان درباره احتمال واردات سیمان به دلیل کاهش تولید و‌ ناترازی انرژی تصریح کرد: قیمت سیمان ایران با قیمت سیمان در سایر کشورهای جهان فاصله چشمگیری دارد. به عنوان مثال، قیمت سیمان در عراق ۸۰ دلار به ازای هر تن است. البته به‌جز هزینه خرید، هزینه حمل‌ونقل، عوارض گمرک و… هم وجود دارد که در صورت واردات، تنش قیمتی در بازار چندبرابر می‌شود. از این رو باید تولید حفاظت شود تا واردات صورت نگیرد.
وی برای بهبود وضعیت تولید و صادرات و همین‌طور بهبود وضعیت ناترازی انرژی پیشنهاد کرد: باید در وهله اول بازار داخل با ثبات باقی بماند و شوک قیمتی به بازار وارد نشود. همچنین باید تلاش شود که بازارهای صادراتی هم حفظ شود. باتوجه به این‌که تولید کلینکر شش میلیون تن کاهش یافته، یعنی صنعت سیمان ۱۶میلیون تا ۱۷ میلیون تن تولید را از دست می‌دهد. به نظر می‌رسد که تمام بار ناترازی انرژی به صنعت سیمان منتقل شده است.