مدرسه‌سازی با مردم رونق گرفت

مساله‌ای که روز گذشته دوباره به ‌آن اشاره و با تاکید برنقش مردم درمسیرایجاد عدالت آموزشی گفت:«مدارس را با مشارکت مردم می‌‌سازیم، همان ‌گونه که در گذشته برای ساخت خانه‌‌های بهداشت، مردم پیشقدم بودند. باید مشارکت عمومی را جلب کنیم؛ اگر مردم پای کار بیایند، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.»این موضوع در حالی است که طبق آخرین آمار، همچنان استان‌های تهران، البرز وسیستان وبلوچستان بیشترین نیاز را به ساخت مدارس جدید دارند و اظهارات رئیس‌جمهور، باردیگر موضوع مشارکت مردمی در توسعه زیرساخت‌‌های آموزشی را به کانون توجه آورده است اماچگونه می‌‌توان انگیزه و اعتماد عمومی را برای مشارکت در امر مدرسه‌سازی تقویت کرد؟
 
مشارکت همگانی برای مدرسه‌سازی
دولت چهاردهم کار خود را با شعار برقراری عدالت آموزشی و توجه ویژه به آموزش و پرورش آغاز کرد و پس از آن مساله تقویت مدارس دولتی و ساخت مراکز آموزشی با مشارکت مردم را در دستور کار خود قرار داده است. 
حمیدرضا خان‌محمدی، رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور درباره آخرین آمار بازسازی مدارس گفته‌ ۶۸ هزار کلاس درس در کشور بازسازی شده و خیرین سال گذشته ۷.۷همت تعهدات داشتند که با اقدامات خیرخواهانه‌‌شان در نهایت تعهدات آنان به ۱۸.۶همت افزایش یافت. مساله‌ای که گویای صحبت اخیر رئیس‌جمهور درخصوص مشارکت همگانی برای مدرسه‌‌سازی است. البته که خان‌محمدی از وجود ۱۰۷مورد مدرسه کانکسی درکشور نیزخبر داده وگفته که این مدارس تا قبل از مهر امسال و آغاز سال تحصیلی جمع‌‌آوری خواهد شد. 
 
طرحی که هنوز روی زمین است
کمبود فضاهای آموزشی، یکی از پاشنه‌ آشیل‌های نظام آموزشی است که سال‌هاست شاهد تکرار آن هستیم. از مناطق محروم روستایی گرفته تا حاشیه شهرهای بزرگ، دانش‌‌آموزانی هستند که در شرایطی نامناسب درس می‌‌خوانند. با این حال مهرالله رخشانی‌‌مهر، رئیس پیشین سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور در گفت‌وگو با جام‌جم معتقد است که صحبت آقای رئیس‌جمهور درباره فضاهای آموزشی و عدالت آموزشی، قابل تحسین است. 
او می‌افزاید:«به نظرمی‌‌رسد که طرح دکترپزشکیان، مبنی براستفاده ازظرفیت‌های مردمی،هنوز فراگیرواجتماعی نشده. بسیاری از اقشاری که قرار است در این طرح سهیم شده و مشارکت داشته باشند، از وجود چنین برنامه‌‌ای مطلع نیستند. به عبارتی، این طرح همچنان در سطوح کلان مدیریتی کشورباقی مانده و به ‌طورعملی وارد اجتماع نشده است.» گویا پیش از این هم طرح‌های دیگری همچون طرح آجر به آجر با هدف زمینه‌سازی برای مشارکت افراد خیر با هرسطح از توان مالی درخصوص مدرسه‌سازی آغاز شده بودکه خیلی به نتایج مطلوبی نرسید.رخشانی‌مهر بااشاره به این‌که چنین طرحی باید دارای پیوست رسانه‌ای قوی باشد تا اهداف آن به‌‌درستی برای مردم تبیین شود، ادامه می‌‌دهد:«بنای آقای رئیس‌جمهور بر این بوده که در قالب یک بسته جامع، مشکل فضای آموزشی کشور را حل کند اما تاکنون، این طرح به‌ طور مؤثر برای مردم تشریح نشده است.»

دیوارهای امید
یکی از مهم‌‌ترین عوامل در جلب مشارکت مردمی و ایجاد انگیزه در آنان برای مدرسه‌سازی، علاوه‌بر اطمینان از شفافیت مالی و اجرایی پروژه‌ها، کسب اعتماد مردم است. موضوعی که رخشانی‌مهر نیز بدان اشاره می‌کند و به ما می‌گوید: «برای موفقیت چنین طرح‌‌هایی، باید اعتماد مردم جلب شود. سال‌‌هاست که افراد زیادی در حوزه مدرسه‌سازی فعالیت می‌کنند و در برخی از پروژه‌‌ها، خیرین متعهد به تامین ۵۰ درصد هزینه‌‌ها هستند، در حالی که سهم باقی‌‌مانده برعهده دولت است. با این حال، در سال‌‌های اخیر، دولت در تامین سهم خود از طرح‌های خیرسازبامشکل مواجه بوده ونتوانسته اعتبارات لازم را تامین کند و با خیرین مشارکت داشته باشد. این مساله، به‌ نوعی مانعی درمسیر اجرای این طرح‌‌ها ایجاد کرده است.» البته او بر این باور است که اجرای این طرح در گرو ارائه اطلاعات مناسب به رئیس‌جمهور است. طبق گفته او مشکل ما فقط معضل فضای آموزشی، کانکسی و سنگی نیست بلکه مشکل فضای آموزشی ما در حاشیه شهرهاست. شاید ارائه گزارش‌‌های دوره‌‌ای و مالی به خیرین بتواند اعتماد عمومی آنان را تقویت کند.رئیس‌جمهور درخصوص مدرسه‌سازی قبلا هم گفته بود که اگر لازم باشد کارگری هم می‌کند. شاید این اظهارات رئیس‌‌جمهور، فرصتی است تا موضوع مدرسه‌سازی به گفتمانی ملی تبدیل شود اما این هدف تنها در صورتی محقق خواهد شد که دولت با برنامه‌‌ریزی دقیق، اعتماد مردم را جلب کند و بستری فراهم آورد که هر شهروند، فارغ از توان مالی یا موقعیت اجتماعی، بتواند سهمی در این حرکت داشته باشد.