افق روشن روابط اسلام‌ آباد و تهران

در وهله اول باید گفت که یکی از مهم‌ترین پروژه‌های این دو کشور بزرگ اسلامی که مرز‌های طولانی دارند در مقابله تروریسم انسداد مرزهاست که مدت‌هاست با مشارکت یکدیگر شروع شده که ان‌شاءالله این امر در جهتی پیش می‌رود که از هرگونه شرارتی چه در خاک ایران و چه در خاک پاکستان جلوگیری شود. با توجه به پروژه انسداد مرزها، انتظار می‌رود در این دیدار، آقای شریف با مقامات ایران هماهنگی‌های نهایی را در زمینه مدیریت مسائل تجاری و اقتصادی مرز‌ها انجام دهد.

در طول دو سه سال گذشته، با توجه به تعدد بحران بین‌المللی ازجمله مسائل غزه، حوادث خونین در غزه و لبنان، وقایع سوریه و همچنین جنگ هند و پاکستان، مذاکرات ایران و آمریکا و ضرورت هماهنگی میان تهران و اسلام‌آباد درباره این موضوعات، سفر آقای شهباز شریف اهمیت بسزایی پیدا کرده است. دشمنان دو کشور به‌خصوص در برهه کنونی از همکاری و همراهی این قدرت اسلامی در موضوعات مرتبط هراس دارند و از ارتقای روابط دو کشور یا مشارکت آن‌ها در معادلات بین‌المللی خشنود نیستند، اما تاریخ نشان داده که به‌رغم برخی اختلاف‌نظر‌ها که طبیعی است، همیشه ایران و پاکستان در روز‌های سخت در کنار هم بوده‏اند، اما این سفر جناب شریف قطعا از عزم دو طرف برای حفظ و ارتقای روابط و همین‌طور تثبیت امنیت نشان دارد. باید توجه داشت که تنظیم رابطه ایران و پاکستان صرف‌نظر از مباحث دوجانبه و جاری یک تأثیر فرهنگی و الگوسازی هم در جهان اسلام دارد و از این نظر مورد توجه بقیه کشور‌های اسلامی قرار دارد. 

متأسفانه برخی از منتقدان روی برخی اختلافات تاکید دارند، در حالی‌که باید با نگاه وحدت‌گرا به مسائل نگریست. پاکستان همیشه در مسائل منطقه‌ای به‌رغم اختلافات، نقش سازنده‌ای ایفا کرده و در مسائل جهان اسلام نیز همواره به اصول پایبند بوده است. شاهد این ادعا، مواضع پاکستان در محکومیت شرارت‌های رژیم صهیونیستی در غزه و فلسطین است. همچنین پیش از سفر به ایران، آقای شریف در مصاحبه‌ای تصریح کرده‌اند که پاکستان در مقابل نسل‌کشی فاجعه‌بار رژیم اشغالگر اسرائیل در غزه و پیامد‌های آن، در کنار جمهوری اسلامی ایران ایستاده است. 

پاکستان یکی از حامیان ایران در حق بهره‌برداری از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای بوده و همچنین در حل مسائل مختلف مربوط به جهان اسلام هم آن‌ها همیشه به‌هر‌حال پیشقدم بوده‌اند. البته در این کشور هم سلایق مختلفی هست، اما در مجموع نگاه اسلام‌آباد و عموم مردم پاکستان به ایران نگاهی برادرانه بوده است. این نگاه در ملاقات‌ها و تبادلات متعدد و تماس‌های مکرر اخیر رهبران دو کشور نمود داشته است و سفر دیروز آقای شریف که به دعوت آقای رئیس‌جمهور اتفاق افتاده، حکایت از عنایت مقامات دو کشور به اهمیت تقویت روابط دو کشور دارد. چنان‌که آقای شریف در همان مصاحبه گفته‌اند دو کشور می‌توانند روابط اقتصادی و تجاری خود را به سطح ۱۰ میلیارد دلار در سال برسانند، اما متأسفانه این روابط به‌رغم رشدی که تجربه کرده، به سه‌میلیارد رسیده که همچنان با چالش‌های مختلفی روبه‌روست. در سفر سال گذشته نمایندگان مجلس به اسلام‌آباد و دیدار‌هایی که با مقامات ارشد پاکستان و خصوصا فرمانده کل ارتش پاکستان صورت گرفت، قرار بر این شد که مراکز تجاری، اقتصادی و صنعتی دو کشور مورد اهتمام قرار بگیرد و در نوار مرز مشترک شهرک‌های صنعتی ساخته شود که به اقتصاد مرزنشینان کمک شایانی کند، اما مثلا ما همچنان در میرجاوه که فعال‌ترین مرز است همیشه با مشکلات متعدد بوروکراتیک در گمرک روبه‌رو هستیم یا مثلا کامیونداران ایرانی و پاکستانی بار‌ها از همین گرفتار‌های بوروکراسی گمرک شکوه و گلایه داشته‌اند که از عوامل مهم کندی تجارت میان طرفین بوده است. در همان سفر پیگیری کردیم که اختیارات مقامات محلی در هر دو طرف برای مدیریت مسائل مرزی و گلوگاه‌های تجاری آن باید بیشتر شود تا برای حل کوچک‌ترین مسائل گمرکی ایجاد نیازی به تعیین تکلیف از مرکز نباشد و امور از این نظر تسهیل و تسریع شود. 

در مورد اختلافات به نکاتی مثل به‌عنوان نمونه به این اشاره داشت که دوستان پاکستانی انتظار دارند که ایران در توسعه چابهار به جایی که با هند مشارکت کند، با پاکستان یا حداقل با هر طرفی غیر از با هند مثلا با چین شراکت داشته باشد یا این‌که مثلا آن‌ها در نگاه به مسائل افغانستان نگاهی متفاوت پیش می‌برند که بعضا این دو مسأله به نوعی در ارتقای سطح تجاری دو کشور تأثیر منفی دارد، اما در مجموع با وجود این اختلافات اراده و عزم لازم در مقامات هر دو کشور برای ارتقای روابط به‌خصوص در مسائل تجاری ــ اقتصادی کاملا مشهود است و همین هم افق روشنی پیش‌روی دو ملت دوست و بردار ترسیم می‌کند.