برای نمونه میتوان به تغییر مصوبات مربوط به تأثیر سوابق تحصیلی اشاره کرد یا از تعویق کنکور بهدلیل جنگ تحمیلی ۱۲روزه نوشت؛ مسائلی که دست به دست هم دادند تا داوطلبان و خانوادههایشان امسال شرایط متفاوتی را تجربه کنند. علاوه بر این مسائل، نکته دیگری که کنکور امسال را برای داوطلبان متفاوت میکند این است که از سال آینده کنکور بهصورت یکمرحلهای برگزار خواهد شد.برای میلیونها نوجوان و خانواده ایرانی، کنکور همواره دریچهای برای دست یافتن به آرزوهای بزرگتر، آرامش و اعتبار اجتماعی محسوب میشود اما امسال، این آزمون سرنوشتساز با دغدغههای دیگری نیز همراه است. برای نمونه جنگ تحمیلی ۱۲روزه استرس و اضطراب برخی خانوادهها و داوطلبان را افزایش داده یا در ساعات مانده به برگزاری این آزمون برخی شایعات مانند برگزار نشدن این آزمون بهدلیل گرمای هوا یا طغیان گردو غبار مطرح شده است؛ این درحالی است که سازمان سنجش آموزش کشور در اطلاعیهای اعلام کرد: آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ (نوبت دوم) براساس برنامه زمانی اعلامشده برگزار میشود. در صورت تداوم گرد و غبار و شدت گرمای هوا یا هر دلیل دیگری که به تعطیلی احتمالی سازمانها و ادارات دولتی در مراکز استانها و شهرستانها منجر شود، مراحل آزمون مذکور طبق برنامهریزی انجام شده در تمامی ۴۱۱شهرستان مجری در زمان اعلام شده برگزار خواهد شد و هیچگونه تغییری در برنامه زمانی اعلام شده صورت نخواهد پذیرفت.
کنکور با استرس اضافه
واژه کنکور برای داوطلبان و خانوادههای آنها همیشه با استرس گره خورده. این درحالی است که مرحله دوم این آزمون امسال بهدلیل جنگ تحمیلی۱۲روز به تعویق افتادوهمین مسأله به نگرانی داوطلبان وخانوادههای آنهادامن زد.دراین بینبرخی داوطلبان از این تعویق بهعنوان یک فرصت برای مرور بیشتر درسها استفاده کردند و برخی نیز بهدلیل اضطراب و استرس ناشی از آن شرایط متفاوتی را تجربه میکنند.علاوه بر این بهجز جنگ تحمیلی۱۲روزه مسائل دیگری نیز بهعنوان پایه ثابت اضطراب کنکور وجود دارد.برای نمونه میتوان به تغییر ناگهانی برخی ضوابط، شایعه لو رفتن سؤالات وبیثباتی مدیریتی اشاره کرد.
محمدرضا نیکنژاد، پژوهشگر حوزه آموزش در گفتوگو با جامجم در مورد جو حاکم بر کنکور امسال میگوید: کنکور امسال شرایط ویژهای دارد. بعد از اینکه ما جنگ تحمیلی ۱۲روزه را پشت سر گذاشتیم، استرس ناشی از این جنگ هم به استرسهای همیشگی کنکوریها اضافه شده است.
آن طور که او توضیح میدهد داستان کنکور بیشتر از نیمقرن است که جزء لاینفک زندگی نوجوانان و خانوادههای ایرانی شده است و مسئولان نباید اجازه بدهند حاشیههای بیشتری برای این آزمون ایجاد شود.
نیکنژاد عنوان میکند: مسائلی مانند انتشار شایعات درباره تقلب، لو رفتن سؤالات، تغییرات مداوم در قوانین و حتی برکناری برخی مدیران و افراد متخلف، بیش از هر زمان دیگری به استرس ناشی از کنکور دامن میزند.
برخی کارشناسان تأکید میکنند زمانی که گزارشهایی درباره افشا یا خرید و فروش سؤالات مطرح میشود و پیگیریهای پس از آنهم شفاف نیست، طبیعتا امنیت روانی داوطلبان و خانوادهها آسیب میبیند.
این کارشناس مسائل آموزشی یادآور میشود: برخی خانوادهها از روزی که فرزندشان وارد دبستان میشود، امید و هدف اصلیشان موفقیت در آزمون کنکور است. به عبارت دیگر تمام زندگیشان حول محور موفقیت در کنکور میچرخد اما حالا، تحت تأثیر فضای عمومی جامعه و تغییر مدام قوانین مربوط به کنکور، خانوادهها بیشتر از گذشته دچار نگرانی میشوند.
آن طور که او میگوید امروزه استرس کنکور فقط به زمان برگزاری آن محدود نمیشود بلکه این اضطراب در کل نوجوانی و حتی زندگی خانوادگی هم دیده میشود.
در این بین تصمیمات خلقالساعه نیز به شرایط نامناسب برگزاری کنکور دامن میزند؛، نیکنژاد در این باره توضیح میدهد: این تصمیمات ناگهانی را امسال و سال گذشته چندبار تجربه کردیم. برای نمونه درخصوص تاثیر معدل، داوطلبان با اظهار نظرهای متفاوتی از سوی مسئولان مواجه شدند.
دستگیری ۷۰ کلاهبردار
در این بین، لو رفتن سؤالات کنکور یا فروش آنها همواره حاشیهساز بوده. این درحالی است که مسئولان همیشه تأکید کردهاند که فروش سؤالات شگرد کلاهبرداران است تا از این طریق جیب خانوادهها را خالی کنند. جواد مختاررضایی، معاون اجتماعی پلیس فتای فراجا نیز بهتازگی از دستگیری بیش از ۷۰نفر که مدعی فروش سؤالات کنکور ۱۴۰۴ بودند، خبر داده است.
او در این باره توضیح میدهد: فروش سؤالات کنکور یا پاسخنامه جزو اقدامات مجرمانه قلمداد میشود و بهنوعی کلاهبرداری است. به همین دلیل، پلیس فتا با بهره گرفتن از تیمهای پایش خود نسبت به رصد شرایط، کانالها و گروههای شبکههای اجتماعی اقدام میکند تا افراد متخلف را شناسایی کند.
مختاررضایی با اشاره به اینکه در روزهای اخیر نیز افرادی به همین دلایل دستگیر شدهاند، میگوید: این افراد ۱۵۰کانال و گروه در شبکههای اجتماعی داشتند و از طریق فعالیت در این کانالها طعمههای خود را فریب میدادند.
معاون اجتماعی پلیس فتای فراجا با اشاره به اینکه شهروندان میتوانند فعالیت این کلاهبرداران را با پلیس در میان بگذارند، خاطرنشان میکند: پلیس فتا از هرگونه گزارش مردمی در این حوزه استقبال میکند. بنابراین چنانچه مردم با گروهها، کانالها و سایتهای مدعی فروش سؤالات کنکور، فروش پاسخنامه و تضمین قطعی موفقیت قبولی در آزمون سراسری ورود روبهرو شدند، این مسائل را میتوانند از طریق سامانه تلفنی ۰۹۶۳۸۰ به پلیس گزارش دهند.
به فکر تقلب نباشید!
مسأله دیگری که کارشناسان درخصوص آن هشدار میدهند، تقلب در کنکور است، زیرا این اقدام پیامدهای ناگواری برای داوطلبان بههمراه دارد.
محمد بشیری، رئیس مرکز حراست و حفاظت سازمان سنجش آموزش کشور یادآور میشود: در مرحله اول کنکور که برگزار شد ۱۷داوطلب گوشی موبایل همراه خود داشتند. البته در این بین برخی داوطلبان قصد تقلب داشتند که توسط سازمان شناسایی شدند. آن طور که او توضیح میدهد گوشیهای تلفن برخی داوطلبان از طریق بازرسیهای بدنی یا استفاده از تجهیزات نسل سوم تقلبیاب کشف شده است.
بشیری با اشاره به اینکه در نوبت اول آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ تقلبی اتفاق نیفتاد، عنوان میکند: فقط برخی داوطلبانی که گوشی موبایل همراه داشتند شناسایی شدند.
رئیس مرکز حراست و حفاظت سازمان سنجش آموزش کشور تأکید میکند: هر داوطلبی که موارد ممنوعه را سر جلسه آزمون بههمراه داشته باشد به هیأت بدوی تخلفات ارجاع داده خواهد شد و درخصوص او تصمیمگیری میشود.
بشیری با بیان اینکه ابزارهای تقلب روزبهروز جدیدتر میشوند، میافزاید: بهتازگی از هندزفریهای نامرئی بهعنوان ابزار تقلب استفاده میشود که در امتحانات نهایی آموزش و پرورش نیز کشف شدهاند. البته تنها دستگاهی که میتواند این تجهیزات را آشکار کند، نوعی دستگاه آشکارساز است که در اختیار سازمان سنجش قرار دارد و در همه حوزههای امتحانی توزیع شده.
در این بین، لازم به یادآوری است که معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضائیه نیز اعلام کرده که تخلفات و جرائم مرتبط با آزمونهای سراسری موجب محرومیت شرکت در آزمون از یک تا ۱۰سال میشود.
براساس اعلام قوه قضائیه «طبق مواد ۵ و ۶ قانون رسیدگی به تخلفات و جرائم در آزمونهای سراسری مصوب سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی، همراه داشتن و استفاده از هرگونه وسایل غیرمجاز ارتباط الکترونیکی و دستگاههای حافظهدار (مثل تلفن همراه، انواع ساعتها، دستبندها، پیجر، هندزفری، انواع خودکارها و پاککنهای هوشمند) موجب محرومیت از یک تا ۱۰ سال از آزمون میشود.»