تجزیه اوکراین با چراغ سبز ترامپ

این طرح نه تنها کریمه و بخش‌های وسیعی از دونباس را برای همیشه از اوکراین جدا می‌کند، بلکه ارتش این کشور را به نصف کاهش می‌دهد، عضویت در ناتو را ممنوع می‌کند و تحریم‌های چندساله علیه روسیه را یک‌جا لغو می‌کند. در مقابل، آمریکا برای اولین بار در تاریخ روابط خود با اوکراین، یک تضمین امنیتی پیشنهاد کرده است‌؛ تضمینی که حتی در اوج حمایت بایدن هم هرگز روی میز نبود. 
   
یک ماه مذاکره در سایه
کارولین لیویت، سخنگوی کاخ سفید، روز پنجشنبه برای نخستین بار به صورت رسمی وجود این طرح را تأیید کرد. او در کنفرانس خبری گفت: «استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رئیس‌جمهور و مارکو روبیو، وزیر امور خارجه به مدت یک ماه کاملا دور از هیاهوی رسانه‌ای روی این متن کار کرده‌اند. این طرح هنوزدرحال تکمیل وتغییر است اما رئیس‌جمهور ترامپ به طور کامل از آن حمایت می‌کند. معتقدیم این طرح برای روسیه واوکراین خوب است وباید برای هردوطرف قابل قبول باشد.» لیویت با لحنی که به وضوح از هر دو طرف جنگ دلخسته بود، افزود: «رئیس‌جمهور از کندی پیشرفت در کی‌یف و مسکو به شدت ناامید شده اما همچنان متعهد است که این جنگ را پایان دهد. همان‌طور که در خاورمیانه (آتش‌بس غزه) نشان دادیم، وقتی آمریکا اراده کند، صلح ممکن است.»
   
آنچه اوکراین باید بدهد و آنچه دریافت می‌کند
براساس نسخه‌ای از پیش‌نویس که به دست چند رسانه معتبر رسیده، بندهای کلیدی عبارتند از:
-به رسمیت شناختن کریمه به‌عنوان خاک روسیه و الحاق دائمی مناطق اشغالی لوهانسک، دونتسک، بخش‌هایی از خارکف و زاپوریژیا (حتی مناطقی که روسیه هنوز کاملا کنترل نکرده است). 
-کاهش سقف نیروهای مسلح اوکراین به حداکثر ۶۰۰ هزار نفر (تقریبا نصف وضعیت فعلی). 
-ممنوعیت دائمی عضویت اوکراین در ناتو و هرگونه پایگاه نظامی خارجی در خاک این کشور. 
-تحویل یا نابودی موشک‌های دوربرد غربی 
-برگزاری انتخابات سراسری در اوکراین ظرف حداکثر ۱۰۰ روز پس از امضای توافق. 
-تضمین حقوق زبانی و آموزشی زبان روسی در سراسر کشور. 
-لغو کامل تحریم‌های غربی علیه روسیه، بازگشت مسکو به G۸ و عفو گسترده برای جرایم جنگی ادعایی. 

درمقابل، اوکراین یک بسته تضمین امنیتی دریافت می‌کند که متن آن به این صورت است: «هرگونه حمله مسلحانه قابل توجه، عمدی و پایدار توسط فدراسیون روسیه به قلمرو اوکراین پس از خط آتش‌بس، به‌عنوان حمله‌ای تهدیدکننده صلح و امنیت کل جامعه فراآتلانتیکی تلقی خواهد شد. در چنین شرایطی، رئیس‌جمهور ایالات متحده پس از مشورت فوری با اوکراین، ناتو و شرکای اروپایی، اقدامات لازم  از جمله استفاده از نیروی مسلح  را تعیین خواهد کرد.»
این تضمین برای ۱۰ سال اعتبار دارد و با توافق مشترک قابل تمدید است. یک کمیسیون نظارت مشترک به رهبری اروپا و با حضور آمریکا بر اجرای آن نظارت می‌کند. یک مقام ارشد کاخ سفید که نخواست نامش فاش شود، به خبرنگاران گفت: «این بزرگ‌ترین پیروزی امنیتی است که زلنسکی می‌توانست تصور کند. ترامپ در دوره اولش حتی حاضر نبود یک گلوله به اوکراین بدهد‌؛ حالا ارتش آمریکا را متعهد به دفاع از این کشور می‌کند.»
   
ادعای کی‌یف در همکاری صادقانه
زلنسکی پنجشنبه شخصا با دن دریسکول، وزیر ارتش آمریکا دیدار و سند کامل را دریافت کرد. ساعاتی بعد، دفتر ریاست‌جمهوری بیانیه‌ای محتاطانه منتشر کرد: «رئیس‌جمهور زلنسکی رسما پیش‌نویس طرحی را از طرف آمریکایی دریافت کرده که به ارزیابی واشنگتن می‌تواند به تقویت دیپلماسی منجر شود. رئیس‌جمهور اصول اساسی و خطوط قرمز ملت اوکراین را مطرح کرد و دو طرف توافق کردند روی مفاد این طرح کار کنند تا به پایان عادلانه و پایدار جنگ منجر شود.» زلنسکی در پیام ویدئویی شبانه خود گفت: «ما آماده همکاری صادقانه با ایالات متحده هستیم. مردم اوکراین بیش از هر چیز به صلح نیاز دارند اما صلحی که امنیت بلندمدت را تضمین کند.» منابع نزدیک به بانکووا (دفتر ریاست‌جمهوری) می‌گویند زلنسکی تحت فشار عظیم داخلی و خارجی است‌؛ چرا که بمباران‌های بی‌امان روسیه در دو هفته گذشته بیش از ۲۰۰ کشته غیرنظامی برجای گذاشته، رسوایی‌های فساد در وزارت دفاع و شرکت‌های انرژی دولتی، محبوبیت او را به پایین‌ترین سطح رسانده و کمک‌های اروپا به دلیل اختلاف بر سر بودجه ۲۰۲۶ به تأخیر افتاده است. 
یک مقام ارشد اوکراینی که نخواست نامش فاش شود به خبرگزاری فرانسه گفت: «زلنسکی می‌داند اگر این تضمین امنیتی واقعی باشد، شاید تنها شانس واقعی برای جلوگیری از نابودی کامل کشور هم باشد. واگذاری خاک دردناک است اما بقای کشور مهم‌تر.»
   
خشم بی‌سابقه اروپا‌؛ «این طرح، طرح نیست»
در بروکسل، لندن، برلین و پاریس، این طرح مثل بمب صدا کرد.کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپادر پایان نشست فوق‌‌العاده وزرای خارجه گفت: «برای موفقیت هرطرح صلحی، دو پیش‌شرط وجود دارد: حمایت اوکراین و حمایت اروپا. این طرح هیچ‌کدام را ندارد. فشار باید روی متجاوز باشد، نه روی قربانی. پاداش دادن به تجاوز، فقط تجاوز بیشتر رابه دنبال دارد.»یک‌دیپلمات ارشداروپایی که درجریان‌جزئیات است،به پولیتیکو گفت:«این سندچیزی جزفهرست آرزوهای ولادیمیر پوتین نیست.هیچ امتیازی ازروسیه خواسته نشده.هیچ عقب‌نشینی نظامی،هیچ غرامت جنگی، هیچ دادگاه بین‌المللی. فقط اوکراین باید همه چیز را بدهد.»

مقامات اروپایی از چند نکته به شدت ناراحت هستند:
-کاملا از فرآیند تدوین کنار گذاشته شده‌اند. 
-آمریکا در حالی برای اروپا تعهد نظامی ایجاد می‌کند که حتی با آنها مشورت نکرده است. 
- زمان‌بندی طرح دقیقا وقتی است که اروپابزرگ‌ترین بسته کمک نظامی تاریخ خود(۵۰میلیاردیورو) را نهایی کرده است. 
 
یک مقام آلمانی با عصبانیت گفت: «ما داریم کل هزینه این جنگ را می‌پردازیم اما واشنگتن به تنهایی برای ما تصمیم می‌گیرد که ارتش آمریکا را متعهد به جنگ بعدی کند؟ این غیرقابل قبول است.»
   
مسکو سکوت کرده اما لبخند می‌زند
کرملین تاکنون واکنش رسمی نشان نداده است.دیمیتری پسکوف،سخنگوی پوتین فقط گفت:«ماهرطرحی راکه به پایان درگیری وتأمین منافع امنیتی روسیه منجر شود، بررسی می‌کنیم.»اما منابع نزدیک به مذاکرات غیررسمی می‌گویند روسیه از بندهای اصلی طرح«کاملا راضی» است وفقط روی جزئیات فنی(مثل زمان‌بندی انتخابات درمناطق اشغالی)بحث دارد. 
   
تماس سرنوشت‌ساز هفته آینده
قرار است هفته آینده گفت‌وگوی تلفنی مستقیمی بین دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی انجام شود. پیش از آن، زلنسکی با رهبران آلمان، فرانسه، بریتانیا و ایتالیا به صورت جداگانه مشورت خواهد کرد تا شاید بتواند برخی بندها را تعدیل کند. یک مقام آمریکایی به سی‌ان‌ان گفت: «ترامپ به زلنسکی خواهد گفت: این بهترین معامله‌ای است که می‌توانی انجام دهید. یا این را امضا کن و کشورت را نجات بده، یا جنگ تا آخرین اوکراینی ادامه پیدا می‌کند.»
   
صلح یا تسلیم؟
طرح ترامپ دو چهره کاملا متفاوت دارد:از یک سو، برای اولین بار یک رئیس‌جمهور آمریکا که همیشه با ناتو و کمک به اوکراین مخالف بود، آماده است ارتش ایالات متحده را متعهد به دفاع از این کشور کند‌؛ چیزی که حتی جو بایدن حاضر نشد بدهد. از سوی دیگر، این طرح عملا تمام دستاوردهای ادعایی اوکراین در چهار سال گذشته را یک‌جا از بین می‌برد و روسیه را بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای به بزرگ‌ترین برنده جنگ تبدیل می‌کند. اروپا هشدار می‌دهد این نوع «صلح» فقط پوتین را برای حمله بعدی  شاید به کشورهای بالتیک یا لهستان  تشویق می‌کند. کی‌یف می‌گوید چاره‌ای ندارد. واشنگتن می‌گوید این تنها راه واقعی پایان جنگ است. جهان اکنون چشم به گفت‌وگوی هفته آینده دوخته است‌؛ گفت‌وگویی که ممکن است یا به پایان یکی از خونین‌ترین جنگ‌های قرن منجر شود، یا آغازگر فصل جدیدی از بی‌ثباتی در کل قاره اروپا باشد.

تهدید به قطع کمک‌های اوکراین در صورت عدم پذیرش طرح آمریکا
رویترز به نقل از دو منبع آگاه نوشت که آمریکا برای تحت فشار گذاشتن اوکراین جهت موافقت با چارچوب توافق صلحی که توسط آمریکا پیشنهاد شده، تهدید به قطع اشتراک اطلاعات و تأمین تسلیحات برای این کشور کرده است.
​​​​​​​منابع آگاه افزودند که کی‌یف در مقایسه با تمامی مذاکرات صلح قبلی، تحت فشار بیشتری از سوی واشنگتن قرار دارد و آمریکا می‌خواهد که اوکراین تا پنجشنبه آینده چارچوب این توافق را امضا کند.
یکی از منابع گفت: «غرب جنگ را می‌خواهد متوقف کند، اما  اوکراین باید تاوانش را بدهد.»