بسیاری از نمایندگان مجلس در بیان مطالبات خود،به بحثهای اقتصادی اشاره کرده ودر ادامه مسائل آب شرب و مشکلات کشاورزی را به عنوان برجستهترین دغدغه مردم استان مطرح میکنند. روزنامه جامجم در هر دوره برگزاری ایرانجان در یک استان، تلاش میکند طی گپ و گفت با نمایندگان مجلس، فعالان فرهنگی و مدیران مربوطه، در رأس مطالبهگری استان و انعکاس آن در آنتن تلویزیون باشد. این بار و به بهانه ایرانجان گلستان، سراغ نمایندگان این استان رفتیم تا مشکلات و مطالبات اصلی آنها را جویا شویم.
از تنشهای آبی تا بحثهای ورزشی
عبدالغفور امانزاده نماینده گرگان و آققلا درخصوص مطالبات استان گلستان به جامجم میگوید: استان گلستان مردمی دارد که از چند قوم مختلف تشکیل شدهاند و از نظر نگاه و توجه، باید همه آنها مورد ملاحظه قرار گیرند. از زاویه اقتصادی نیز زندگی و معیشت مردم گلستان عمدتا بر پایه کشاورزی استوار است و این موضوع با توجه به اینکه امروز اقتصاد مهمترین مسأله جامعه است، اهمیت بیشتری پیدا میکند. معیشت مردم با چالشهای جدی روبهرو شده و برای ترمیم شرایط اقتصادی کشور باید چارهای اندیشید. اینکه چه راهکاری باید اتخاذ شود، بحث مفصلی است اما روشن است که کاهش بارندگی، خشکسالی و تنش آبی که پیش از این نیز وضعیت مطلوبی نداشته مشکلات مردم را دوچندان کرده است. کمبود بارندگی، خشکسالی و تنش آبی از مهمترین مسائل استان گلستان بهشمار میرود و موضوع حمایت از منابع طبیعی باید در اولویتهای استان قرار گیرد. این موارد، نکاتی اساسی است که میتوان در سطح کلیات درباره آنها بحث و بررسی کرد.
وی ادامه میدهد: استان گلستان بهعنوان یکی از استانهای قهرمانپرور کشور، در رشتههای مختلف ورزشی از جمله بسکتبال و والیبال نقش برجستهای داشته است. از جمله مطالبات جدی ورزشکاران، تکمیل پروژه سالن ۶۰۰۰ نفری بسکتبال گرگان است؛ پروژهای که بهدلیل جایگاه ویژه این شهر و این استان در ورزش کشور، اهمیت بسیاری دارد. همچنین طرح احداث تلهکابین که از نظر سازمان محیط زیست با چالشهایی روبهرو شده، همچنان در مرحله بررسی است. در کنار این موارد، بخش کشاورزی همچنان مهمترین پایه معیشت مردم گلستان است اما با توجه به شرایط اقتصادی فعلی، معیشت مردم نباید تنها به این حوزه گره بخورد. کمبود بارندگی بر زندگی و تولیدات کشاورزی مردم تأثیر گذاشته و ضرورت حمایت از منابع طبیعی و اصلاح الگوهای اقتصادی را دوچندان کرده است. امانزاده بیان میکند: از نظر ورزشی، والیبال نیز در گلستان جایگاه ویژهای دارد. مردم شهر آققلا مدتهاست خواستار احداث سالن ۳۰۰۰ نفری هستند؛ درخواستی که بهویژه با توجه به سابقه این شهر در والیبال کشور اهمیت بیشتری یافته است. بسیاری از جوانان و علاقهمندان ورزش در این شهرستان، از دست رفتن جایگاه مهم والیبال گلستان را دغدغهای جدی میدانند و مطالعات و پیگیریها در این زمینه را ضروری میشمارند. در حوزه توسعه روستایی نیز، بسیاری از مناطق استان طی سالهای گذشته در وضعیت محرومیت قرار داشتهاند و توجه به فضای سبز، محیطزیست و بهبود شرایط زیستمحیطی باید از اولویتهای مدیریتی باشد. همچنین هجوم پسابها و آلودگیهایی که از استانهای همجوار وارد برخی شهرستانهای گلستان میشود، مسائل بهداشت عمومی را تشدید کرده و نیازمند رسیدگی فوری است.
اهمیت معرفی ظرفیتهای بکر گلستان
سیدنجیب حسینی نماینده مینودست و کلاله نیز در خصوص اهمیت اجرای طرح ملی ایرانجان به جامجم میگوید: برنامه ایرانجان یکی از ظرفیتهای کلیدی کشور است که با بهرهگیری از شبکههای ملی، امکانات گستردهای را در اختیار استانها قرار میدهد. از این طریق میتوان قابلیتهای هر منطقه را بهطور کامل به سراسر کشور معرفی کرد و با شناخت بهتر، برنامهریزی دقیقتری برای توسعه آنها انجام داد. باید به کسانی که این ابتکار را در سازمان صداوسیما پایهگذاری کردهاند دستمریزاد گفت. زیرا فرصت تاریخی و ارزشمندی را در اختیار استانها قرار دادهاند. گلستان نیز یکی از همین استانهاست. ما تمام تلاش خود را کردهایم و با برگزاری جلسات متعدد در سطح استان، درصددیم ظرفیتهای اقتصادی و گردشگری گلستان را بهگونهای معرفی کنیم که این داشتههای ارزشمند، آنگونه که شایسته است در سطح ملی دیده شوند. گلستان دارای ظرفیتهای بسیار بکر گردشگری است؛ ظرفیتی که میتواند یکی از عوامل مهم و مؤثر در توسعه آینده استان باشد. از پارک ملی گلستان و زیستگاههای ارزشمند جانوری و گیاهی آن گرفته تا آبشارهای بسیار زیبا و مناطق ییلاقی در شهرستانهای گوناگون.
وی ادامه میدهد: استان گلستان از ظرفیتهای مهم گردشگری و کشاورزی برخوردار است. در حوزه گردشگری، جزیره آشوراده در غرب استان و برج قابوس در گنبدکاووس، از جاذبههای شاخص منطقه هستند. در بخش کشاورزی نیز استان جایگاه ویژهای دارد با تولید حدود ۷۰ نوع محصول که ۳۲ مورد آن در سطح ملی اهمیت مییابند. این توانمندیها، بهویژه در تأمین پروتئین کشور و تولید گوشت سفید نقش چشمگیری به گلستان بخشیدهاند. منطقه آزاد اینچهبرون نیز با دارا بودن ظرفیتهای دوگانه اقتصادی و گردشگری، نقش مهمی در توسعه استان گلستان ایفا میکند. قرارگیری این منطقه در مسیر کریدور شمال_جنوب، بر اهمیت راهبردی آن افزوده است. بهرهگیری جدی از این ظرفیت، میتواند نقش تعیینکنندهای در پیشرفت استان داشته باشد. به نظر میرسد پس از پخش برنامه ایرانجان، نگاه مردم کشور به استان گلستان چند برابر بهتر و دقیقتر از وضع فعلی خواهد شد. از اینرو، ضروری است زیرساختهای توسعه در استان ــ از زیرساختهای ریلی و جادهای گرفته تا فضاهای اقامتی و گردشگری ــ متناسب با این توجه و استقبال احتمالی فراهم و تقویت شود.
نماد همدلی و وحدت ملی
حسینی تأکید میکند: از همه مهمتر، استان گلستان بهمعنای واقعی نماد وحدت وهمدلی در کشوراست؛ وحدتی که در گلستان میان اقوامومذاهب مختلف برقراراست،درسطحکشورکمنظیروحتیبینظیر است.همینویژگی میتوانددرجذب سرمایهگذاران، گردشگران و حضور در فهرست مقاصد مهم گردشگری نقش تعیینکنندهای ایفا کند. نخستین چالش اساسی گلستان، لزوم تکمیل کریدور ریلی شمال ــ جنوب است چراکه با برقرار شدن این اتصال ریلی، امکان انتقال بخش عمدهای از بار و مبادلات آسیای میانه به اروپا و جنوب کشور فراهم میشود. چالش دوم، بحران آب شرب و آب کشاورزی است. حدود ۹۳درصد آب شرب استان از چاههای زیرزمینی تأمین میشود و این امر فرونشستهای قابلتوجهی را در سالهای اخیر بهدنبال داشته. همچنین هدررفت آب در شبکههای آبرسانی شهری و روستایی بسیار بالاست و باید اصلاح شود. تکمیل سدهای نیمهتمام و اجرای سامانههای نوین آبیاری ــ که متأسفانه نسبت به میانگین کشوری درصد پایینی دارد ــ از دیگر ضرورتهاست.
این نماینده مجلس میگوید: در کنار اینها، مسأله تأمین انرژی نیز اهمیت زیادی دارد. نیروگاه علیآباد کتول با وجود ظرفیت ۱۰۰۰مگاواتی، با توان کامل کار نمیکند؛ حال آنکه در صورت بهرهبرداری کامل، بخش مهمی از نیاز انرژی استان تأمین خواهد شد. همچنین ساماندهی جزیره آشوراده از دیگر ضرورتهای مهم توسعهای است. این موارد، مجموعهای از مطالبات اصلی استان گلستان از دولت و مسئولانی است که در حال برنامهریزی برای آینده استان هستند؛ تأمین آب شرب و آب کشاورزی، توسعه زیرساختهای ریلی و جادهای، ساماندهی رودخانهها، تکمیل طرحهای نیمهتمام و حل مشکلات انرژی. تحقق این مطالبات میتواند مسیر توسعه پایدار گلستان را هموار کند.
لزوم توجه به صنایع تبدیلی گلستان
رحمتالله نوروزی، نماینده علیآباد کتول نیز درخصوص دغدغههای استان گلستان که باید در ایرانجان منعکس شود، به جامجم میگوید: استان گلستان، مهد «رنگینکمان اقوام» است؛ جایی که ۷۲ قوم و گروه فرهنگی در کنار یکدیگر زندگی میکنند. نکته دوم آنکه استان گلستان از ظرفیتهای بکر و دستنخوردهای در حوزه گردشگری و کشاورزی برخوردار است و بهویژه در تولید ماهیان خاویاری، از قابلیتهای اقتصادی چشمگیری بهره میبرد. گرگان و نواحی اطراف آن در گذشته به سرزمین طلای سفید مشهور بودند و همواره به کشاورزی متمایز خود شناخته میشدند. بهراستی ضروری است که یک برنامهریزی اساسی، بر مبنای سند آمایش سرزمینی گلستان که چند سالی است مغفول مانده در دستورکار قرار گیرد؛ بهویژه با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب. گلستان در ۳۵محصول کشاورزی رتبه اول تا سوم کشور را دارد؛ ازجمله بهترین و باکیفیتترین گندم کشور، خاویار گلستان همچنین صنعت دار قالی و فرش ترکمن که در سطح کشور حرف اول را میزند. شناسایی و بهرهگیری صحیح از این ظرفیتها یک ضرورت توسعهای است. از سوی دیگر، همجواری گلستان با آسیای میانه فرصتی کمنظیر برای دستیابی به بازارهای شرقی ایجاد کرده است. این استان از طریق مرز اینچهبرون و منطقه آزاد میتواند به یک بارانداز مهم صادراتی برای کشورهای آسیای میانه تبدیل شود. نکته مهم دیگر، وجود جزیره آشوراده است. پرسش جدی اینجاست که چرا پس از انقلاب، با وجود اینهمه زیبایی، طراوت و پویایی، هنوز فعالیتهای اصلی و اولویتدار در این جزیره صورت نگرفته؟ درحالیکه، برخلاف مناطقی مانند قشم که از اردیبهشت تا پایان تابستان قابل استفاده نیست، گلستان از آبوهوای معتدل و چهارفصل برخوردار است و میتواند مقصدی پایدار و جذاب برای گردشگران باشد. جنگلهای هیرکانی برای جهان ارزشی والا و بیبدیل دارند؛ جنگلهایی که از غرب تا شرق گسترده شدهاند و وظیفه داریم بهدرستی از آنها پاسداری کنیم. استان گلستان مجموعهای کمنظیر از ظرفیتهای طبیعی را در خود جای داده است؛ از اراضی حاصلخیز و ارزشمند گرفته تا دریا، جزیره آشوراده و جنگلهای زیبا که سراسر استان را در بر گرفتهاند. این استان بهراستی یکی از غنیترین پهنههای طبیعی کشور به شمار میرود. بااینحال، بسیاری از این ظرفیتها هنوز بهدرستی معرفی نشدهاند. برای نمونه، آبشارهای رویایی و بینظیر گلستان که در جهان نمونهای ممتاز به شمار میروند همچنان برای مخاطبان داخلی و خارجی ناشناخته ماندهاند. نکته دیگر، ضعف در تأمین زیرساختهای گردشگری است. تاکنون براساس سند جامع اشتغال و برنامهریزیهای سرمایهگذاری مبتنی بر آمایش سرزمین، اقدام مؤثری صورت نگرفته است. حال آنکه آینده گردشگری استان، بهطور مستقیم به همین زیرساختها وابسته است. مسأله مهم دیگر، تمرکز بر صنایع تبدیلی است؛ حوزهای که رهبر معظم انقلاب نیز بارها بر ضرورت توسعه آن تأکید کردهاند. گسترش این صنایع میتواند ارزشافزوده محصولات کشاورزی گلستان را چندبرابر کرده و در رونق اقتصادی استان نقشی کلیدی ایفا کند.
مقابله با واردات بیرویه
وی تأکید میکند: گلستان قطب کشاورزی کشور است، اما پرسش اساسی اینجاست که تا چه اندازه توانستهایم در حوزه صنایع تبدیلی موفق عمل کنیم. استانی که بار تولید محصولات اساسی را بر دوش دارد، امسال با قطعیهای تقریبا ۱۰ساعته برق مواجه بوده است. درحالیکه در دوره شهید رئیسی، نیروگاه علیآباد تا حد زیادی نیاز برق استان را پوشش میداد، امروز اجرای فاز دوم سیکل ترکیبی علیآباد کتول بهعنوان یکی از زیرساختهای حیاتی توسعه برق ضروریتر از همیشه است. وقتی برق نداریم، هم کشاورزی از کار میافتد هم آب شرب. استمرار قطعیهای طولانی آب و برق، امنیت غذایی استان را به خطر میاندازد. در چنین شرایطی لازم است صندوق توسعه برای حل این معضل، همکاری جدی داشته باشد و وزیر نیرو نیز باید با جدیت بیشتری پای کار بیاید.امامخمینی(ره) همواره بر حمایت از کشاورزان تأکید داشتند و رهبر انقلاب بارها موضوع خودکفایی را یادآور شدهاند.با این حال، هرچند دولتها معمولا شعار میدهند، در عمل کمتر شاهد تحقق این توصیهها هستیم. اعتقاد دارم باید براساس سند آمایش سرزمینی، کارگروه اشتغال را بهطور جدی فعال کنیم. خواهش من این است که شرایط گلستان با سایر استانها یکسان دیده نشود.این استان زمانی۱۵۷هزارهکتار کشت پنبه داشت و ۲۸کارخانه در آن سه شیفت کار میکرد اما واردات بیرویه این صنعت راعملا نابود کرد. وی با اشاره به نرخ بیکاری و بالابودن آن در استان میگوید: روشن است که وقتی اشتغال نباشد، ازدواج کاهش مییابد، مسأله مسکن دشوار میشود وفرزندآوری نیز بادغدغه همراه خواهد بود.کافی است آمارسازمان بهزیستی وثبتاحوال درباره نرخ فرزندآوری، طلاق و ازدواج را در ۵یا۱۰سال اخیر بررسی کنید.ریشه بسیاری ازاین مشکلات، بیتعارف، در نبود اشتغال است. گلستان واقعا استانی بکر با ظرفیتهای فراوان است.امااین استعدادها بهدرستی معرفی و بالفعل نشدهاند. این موضوع امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند برنامهریزی، سرمایهگذاری و تصمیمگیری شجاعانه است.