اوباما در بخشی از اظهارات خود به اعضای کنگره در خصوص تصویب تحریمهای جدید علیه ایران گفت که هر گونه تحریم های اقتصادی جدید را که کنگره در حین گفتوگوهای بینالمللی با جمهوری اسلامی بخواهد اعمال کند را وتو خواهد کرد.
این بخش تقریبا مهمترین نکته سیاست خارجی در نطق سالانه اوباما در کنگره بود.
ایران و 1+5 طی چند دور مذاکره در ژنو 24 نوامبر درباره یک برنامه اقدام مشترک به توافق رسیدند که اجرای آن از 20 ژانویه (30 دی) آغاز شد. ایران اعلام کرده است که اعمال تحریم جدید علیه آن در کنگره نقض توافق ژنو است و مذاکرات را به بنبست میکشاند.
اوباما در اظهارات خود در خصوص این توافق گفت: این دیپلماسی آمریکایی است، که با عقبه فشار، پیشرفت برنامه هستهای ایران را متوقف کرده و بخشهایی از آن را برای اولین بار در یک دهه گذشته به عقب رانده است. امشب که ما اینجا جمع شدهایم، ایران از بین بردن ذخیره اورانیوم با درصد غنای بالا را آغاز کرده است. این کشور سانتریفیوژهای پیشرفته نصب نمیکند. بازرسیهای بیسابقه به جهان کمک میکند تا هر روز راستیآزمایی کند که ایران بمب نمیسازد. ما با متحدان و شرکایمان در گفتوگوهایی درگیر هستیم تا ببینیم که آیا میتوانیم به هدف مشترکی که داریم برسیم یا نه، که آن هدف ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هستهای است.
وی افزود: این مذاکرت سخت خواهد بود و ممکن است که موفق نباشد.
رئیس جمهور آمریکا ادامه داد: ما از حمایت ایران از سازمانهای تروریستی مثل حزبالله آگاه هستیم که متحدان ما را تهدید میکند؛ و بیاعتمادی بین ملتهای ما (ایران و آمریکا) را نمیتوان نادیده گرفت. اما این مذاکرات مبتنی بر اعتماد نیست. هر گونه توافق بلندمدتی که مادر باره ان توافق میکنیم باید بر اساس اقدام قابل راستیآزمایی باشد که ما و جامعه بینالمللی را متقاعد کند که ایران بمب هستهای نمیسازد. اگر جان اف کندی و رونالد ریگان توانستند با اتحاد جماهیر شوروی مذاکره کنند، مطمئنا آمریکای قدرتمند و مطمئن امروز میتواند با دشمنانی با قدرت کمتر مذاکره کند.
اوباما در ادامه مدعی شد که تحریمها ایران را بر سر میز مذاکره آورده است و گفت: تحریمهایی که ما اعمال کردیم، این فرصت را ممکن ساخت. اما بگذارید شفاف بگویم «اگر این کنگره الان لایحه تحریم جدیدی را برای من ارسال کند که موجب خروج مذاکرات از مسیر خود شود، من آن را وتو خواهم کرد. به خاطر امنیت ملی خودمان، ما باید به دیپلماسی فرصت دهیم تا موفق شود.»
وی ادامه داد: اگر رهبران ایران از این فرصت استفاده نکنند، من اولین نفری خواهم بود که خواستار تحریمهای بیشتر (علیه ایران) است و همچنین آماده خواهم بود از همه گزینهها استفاده کنم تا این اطمینان حاصل شود که ایران سلاح اتمی نمیسازد.
رئیس جمهور آمریکا در ادامه اظهار داشت: اما اگر رهبران ایران از این فرصت استفاده کنند، ایران میتواند گامی مهم را برای الحاق به جامعه بینالملل بردارد، و ما یکی از مهمترین چالشهای امنیتی زمان خود را بدون خطر جنگ حل کردهایم.
اوباما در نطق سالانه خود همچنین بر وعده خود بر خروج از افغانستان طی سال جاری تاکید کرد.
اوباما در بخشهایی از صحبتهای خود به پیمان امنیتی با افغانستان اشاره کرد و گفت: اگر این پیمان امضا شود، بخش کوچکی از نیروهای آمریکایی در افغانستان میمانند تا به نیروهای افغان آموزش دهند و به آنها کمک کنند.
وی تصریح کرد: امشب به دلیل آنکه ارتش و غیرنظامیان خارقالعادهای که زندگی خود را به خطر انداختند تا آزادی ما را حفظ کنند، آمریکا امنتر است. وقتی من صدارت را برعهده گرفتم، حدود ۱۸۰ هزار آمریکایی در عراق و افغانستان خدمت میکردند. امروز تمامی نظامیان ما از عراق خارج شدهاند. بیش از ۶۰ هزار نظامی ما از افغانستان بازگشتند. از آنجایی که نیروهای افغان هماکنون هدایت امنیت خود را برعهده گرفتند، ارتش ما به سمت ایفای نقش حمایتی پیش رفته است. ما به همراه همپیمانانمان مأموریت خود را تا پایان امسال در آنجا به پایان خواهیم رساند و طولانیترین جنگ آمریکا در نهایت به پایان میرسد.
رئیس جمهوری آمریکا تأکید کرد که رابطه کشورش با افغانستان تغییر خواهد کرد ولی در عین حال تأکید کرد: چیزی که تغییر نمیکند این است که دیگر اجازه حمله تروریستها به کشورمان را نمیدهیم.
وی ادامه داد: بعد از سال ۲۰۱۴، ما از یک افغانستان یکپارچه که مسوولیت آینده خود را برعهده گرفته است، حمایت میکنیم. اگر دولت افغانستان توافقنامه امنیتی که ما درباره آن مذاکره کردیم را امضا کند. بخش کوچکی از نیروهای آمریکایی میتوانند با همپیمانان ناتو در افغانستان بمانند تا مأموریت اندک ما که آموزش و کمک به نیروهای افغان و عملیات مبارزه با تروریسم برای دنبال کردن بقایان القاعده میباشد را انجام دهیم.
اوباما گفت: بعد از پایان جنگ در افغانستان و خروج کامل نیروهای آمریکایی از این کشور باید زندان گوانتانامو تعطیل شود.(فارس)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد