همه چیز درباره سخنان کیارستمی

وی در این گفت وگوی نسبتاً مفصل با ایهام و اشاره به خیلی ها انتقاد کرد. او سینمای ایران را شامل سه جریان دانست؛ یکی فیلم های سیاه نما و جشنواره ای که فیلم هایشان برای مخاطب موبور آن طرف آب می سازند. دیگری فیلمسازانی که برای جیب مردم فیلم می سازند ، حاتمی کیا یک جا آنها را حلال ترین فیلم سازان دانست و جریان سوم را جریان میانه ای عنوان کرد که دنبال مطرح کردن مشکلات و زخم های جامعه و آرمان هایی مثل ورود عرفان به سینما است. او جریان سوم را مظلوم ترین فیلم سازان دانست.
پس از پخش صحبت های حاتمی کیا در تلویزیون ویدئویی از حاشیه جلسه پرسش و پاسخ کیارستمی با دانشجویان دانشگاه سیراکیوز آمریکا در شبکه های مجازی منتشر شد.

در این ویدئو که مربوط به اسفند سال 92 بود، کیارستمی گفته: «یک هفته قبل از اینکه اینجا بیایم یکی از فیلمسازانی که سال ها فیلم جنگی ساخته (اشاره به ابراهیم حاتمی کیا) فیلم های پرهزینه جنگی و البته با مخاطب کمتر برای اینکه مخاطب ایرانی دیگر حوصله جنگ نداشت، بنابراین بودجه های خیلی سنگین می گیرد و فیلم های جنگی می سازد، گوش من را پیچانده بود که زمانی ما داشتیم می جنگیدیم کیارستمی داشت دنبال دفترچه دوستش می گشت».
کیارستمی در این ویدئو گفته بود: 'فیلم خانه دوست کجاست یکی از پربیننده ترین فیلم هایی بود که من ساختم، درواقع همه جای دنیا آن را می شناسند و ماندگار شد چون راجع به یک ارزش انسانی صحبت می کرد. اما فیلم های تو(حاتمی کیا) نماند چون تو راجع به دوره ای از تاریخ ایران حرف زدی که تازه آن دوره هم بچه ها را به هیجان آوردی و احمدپورهای دیگر رفتند در جنگ و کشته شدند و حالا پس از سال ها می شود راجع به آنها فکر کرد که آنها چطوری از بین رفتند. در یک جنگی که هیچ مفهومی نداشت.'
پخش این ویدئو واکنش های بسیاری را در میان سینماگران به دنبال داشت تا آنجا که بار دیگر حاتمی کیا را به واکنش وا داشت. او روز سوم مهر ماه و در آیین اختتامیه جشنواره فیلم مقاومت کیارستمی را کارگردانی عنوان کرد که همواره مورد حمایت وزارت خارجه بوده است.
حاتمی کیا در این مراسم گفته: «عزیزکرده ای از سینمای ایران، اخیرا حرف هایی زده و شهدا را قربانی جنگ دانسته است. من مصاحبه این کارگردان را چندین بار دیدم. البته همیشه می دانستم که جریانی وجود دارد که نسبت به جنگ و دفاع مقدس بی تفاوت است. از همین رو از مسئولان می خواهم که نگاه خود را صراحتاً نسبت به این اظهارنظر بیان کنند.»
اما پاسخ عباس کیارستمی به اظهارات ابراهیم حاتمی کیا یک روز بعد در روزنامه «شرق» منتشر شد. او در پاسخ به سوال این روزنامه نگار به بیتی از اشعار سعدی بسنده کرده و گفته: «گر خسته دلی نعره زند بر سر کویی / عیبش نتوان گفت که بی خویشتن است آن.»
اما حجت الله ایوبی هم که از سوی حاتمی کیا به پاسخ دادن به این اظهارات کیارستمی دعوت شده بود ابتدا در جمع خبرنگاران گفت: 'از آن جایی که این صحبت ها برای شش ماه قبل است و انتشار آن ها در هفته دفاع مقدس برای من جای سؤال دارد، بنابراین خواسته ام که متن کامل سخنرانی را برای من بیاورند تا پس از خواندن آن اظهار نظر کنم.'
او این را هم گفته بود که: 'تا آنجایی که بنده خبر دارم و با اهالی هنر و سینما در رشته های مختلف محشورم، دفاع مقدس خط قرمز همه است.'
ایوبی در ادامه جمعه 4 مهر در صفحه شخصی خود نوشت: تقدیم به همه کسانی که از من واکنش می خواهند: 'خدایا مرا طاقت جرح نیست و ترا حاجت شرح نیست و اینکه خداپرستی آنست که خودپرستی را رها کنی.'
در ادامه این واکنش ها علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز صبح دیروز 5 مهر در مراسم تقدیر از هنرمندان دفاع مقدس که در وزارت ارشاد برگزار شد واکنشی نسبت به سخنان کیارستمی نشان نداد و گفت: هنوز ویدئو صحبت های کیارستمی را ندیده ام و تا زمانی که نبینم صحبتی نخواهم کرد.
او اما در عصر همان روز در حاشیه مراسم رونمایی از کتاب 'بال های گشوده شده بر فراز معرفت' در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره اظهارت کیارستمی گفت: 'این حرفی که ایشان زده قابل قبول نیست. ایشان می گوید جنگ نامفهوم! دفاع مقدس که دیگر جزء حماسه هایی است که همه آحاد ملت به آن معتقدند. دفاع مقدس، دفاع از سرزمین، دفاع از اسلام، دفاع از نوامیس بوده و دیگر کسی نمی تواند آن را زیر سوال ببرد.'
اما چندی پیش و قبل از تمام این جریان ها محمود عاطفی، رییس سازمان سینمایی و هنرهای نمایشی دفاع مقدس در حاشیه بازدید از نمایشگاه کتاب دفاع مقدس با دعوت از کیارستمی برای سفر به مناطقی که حوادث هشت سال دفاع مقدس در آن روی داده، گفت: «او می تواند در لابه لای سفر های متعددی که به غرب و کشور های اروپا دارد سفر به مناطق جنوب و راهیان نور را نیز در برنامه های خود بگنجاند. امید است که این سفر و مواجهه او با آثار و مفاهیم عالی و متعالی هشت سال دفاع مقدس پیوندهای شخصیتی وی را با ریشه های عمیق سرزمین مادری برقرار کند.»
این درحالی است که طبق قرار قبلی کیارستمی باید هفته آینده کارگاه آموزشی فیلمسازی در جنوب کشور (خوزستان) برگزار کند.
هرچند که به نظر می رسد اظهارات اخیر وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی در واکنش به سخنان کیارستمی به نوعی پایان دادن به این غائله است، اما برخی کارشناسان و ناظران در این زمینه ابهاماتی را مطرح می کنند اینکه چرا باید ویدیو سخنان شش ماه پیش کارگردانی همزمان با ایام دفاع مقدس در شبکه های اجتماعی منتشر شود؟ چه کسانی و با چه اهدافی پشت آن بوده اند؟ و آن را در این مقطع زمانی مطرح کرده اند، پاسخ به این سوالات می تواند ابهامات موجود در این زمینه را برطرف کند. (ایرنا)