صدای ما را ازشبکه پیام می‌شنوید

در صبح یک روز پاییز برای تهیه گزارشی از رادیو پیام وارد ساختمان 9دی در خیابان ولی‌عصر می‌شوم. اینجا استودیوی شبکه پیام است؛ جایی که برنامه‌های مفرحی برای مخاطبان تهیه می‌شود.

همان ابتدا ستاره جوادی، از تهیه‌کنندگان شناخته‌شده رادیو پیام پذیرای ما می‌شود. او برنامه‌های رادیو پیام را به شش بخش عمده تقسیم‌بندی می‌کند و می‌گوید: برنامه‌های رادیو پیام در شش بخش برای شنوندگان به صورت زنده پخش می‌شود که عبارتند از: بخش سحرگاهی ساعت دو بامداد تا شش صبح، بخش صبحگاهی ساعت شش تا ده صبح، بخش نیمروزی از ساعت ده تا 14، بخش عصرگاهی از ساعت 14 تا 18، بخش شامگاهی از ساعت 18 تا 22 و در نهایت بخش شبانگاهی از ساعت 22 تا دو بامداد روز بعد است.

جوادی درباره بخش‌های مختلف یک شیفت کاری رادیو پیام به قاب کوچک می‌گوید: به طور کلی هر بخش کاری در رادیو به سه جزء اصلی موسیقی، خبر و اخبار ترافیکی تقسیم می‌شود و ممکن است در میان این بخش‌های اصلی تبلیغات و برنامه‌های مناسبتی نیز مورد استفاده قرار گیرد.

او درباره استفاده از موسیقی در بین برنامه‌ها می‌گوید: اهمیت حفظ هنر ارزشمند و فاخر موسیقی ایران به گونه‌ای است که مسئولان و مدیران برنامه ریز در این شبکه رادیویی تصمیم گرفته‌اند با حفظ و رعایت اصول و ارزش‌های موجود در این زمینه گام بردارند و براساس آمار و نظرسنجی‌های انجام شده، 60 درصد از شنوندگان این شبکه رادیویی به این بخش از برنامه‌های رادیو پیام علاقه‌مند هستند و آن را دنبال می‌کنند و اولین گزینه آنها برای شنیدن موسیقی فاخر ایرانی و خارجی است.

فرصتی دست می‌دهد تا قطعه‌ای گوشنواز از یک موسیقی محلی پخش شود. جوادی درباره انتخاب موسیقی در بخش‌های مختلف رادیو پیام نیز می‌گوید: به طور کلی تمام موسیقی‌های پخش شده در رادیو پیام از سیستمی به نام «آوا» در سازمان صدا و سیما استخراج و پخش می‌شود، بنابراین تمام موسیقی‌های موجود در این سیستم مورد تائید شورای موسیقی رادیو هستند و متناسب با ساعت پخش مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال در مناسبت‌های مذهبی، اعیاد و سوگواری‌ها به طور مشخص از موسیقی مناسب همان روز استفاده می‌شود و در ساعات مختلف روز هم هماهنگ با نیاز جامعه موسیقی به کار گرفته می‌شود. مثلا برای آغاز روز موسیقی‌های شاد و نشاط‌آور استفاده می‌شود و در برنامه‌های شبانگاهی از نوع آرامش بخش بهره می‌بریم.

با این‌که انتهای شیفت کاری است، اما به هر حال اضطراب کارهای زنده به عوامل منتقل می‌شود. جوادی با تاکید بر هماهنگی میان اعضای یک شیفت کاری در این شبکه می‌گوید: با توجه به تقسیم‌بندی‌های انجام شده برای بخش‌های مختلف برنامه‌های رادیو پیام، یک تیم متشکل از تهیه‌کننده، صدابردار و گوینده برای چهار ساعت یا همان یک شیفت انجام وظیفه می‌کند که این چهار ساعت در واقع مهم‌ترین زمان همکاری عوامل برنامه است، چون با توجه به جایگاه و رویکرد رادیو پیام، هماهنگی میان اعضا حرف اول را در کیفیت کار می‌زند.

به همین دلیل معمولا همکاران یک شیفت کاری در رادیو پیام برای مدت‌های طولانی با یکدیگر هم شیفت خواهند بود، چون به نحوه کار یکدیگر آشنا هستند و براحتی در کنار هم انجام وظیفه می‌کنند مگر در مواردی خاص جایگزینی برای هر یک از عوامل در شیفت کاری مشخص شده که آن هم به دلیل همدلی و هماهنگی میان دست‌اندرکاران رادیو خللی ایجاد نمی‌کند. به عنوان مثال همکاران من در شیفت کاری رادیو پیام، افسانه حاکم‌زاده گوینده برنامه و سعید صادقی صدابردار حدود 2/5 سال است که با هم در این بخش همراه هستند.

حالا گوینده برنامه مشغول خواندن اخبار ترافیک شهر است. جوادی در این فرصت درباره تغییر شیفت‌ها در این شبکه رادیویی می‌گوید: همان‌طور که می‌دانید برنامه‌های رادیو پیام به صورت 24 ساعته بدون وقفه پخش می‌شود، بنابراین تغییر شیفت‌های کاری باید به گونه‌ای هماهنگ شود که هرگز وقفه‌ای در کار نباشد. به همین دلیل معمولا هنگام پخش خبر یا در طول پخش موسیقی این تعویض شیفت‌ها صورت خواهد گرفت که مستلزم آن سرعت عمل، هماهنگی و محاسبه دقیق زمان است.

افسانه حاکم‌زاده، گوینده رادیو پیام نیز که با جوادی هم شیفت است، در زمینه انتخاب متن‌هایی که می‌خواند، می‌گوید: تمام متون که از سوی گویندگان این شبکه خوانده می‌شود، با توجه به تقویم و مناسبت‌ها توسط تحریریه شبکه تهیه و ویرایش می‌شود و قبل از آغاز شیفت به دستمان می‌رسد، به همین دلیل هماهنگی و البته هدفمندی خاصی در متن‌های ارائه شده به مخاطبان وجود دارد که از سوی مدیران و تهیه‌کننده تهیه شده است.

حاکم‌زاده درباره استرس کاری خود در رادیو پیام می‌گوید: فشردگی برنامه‌های رادیو پیام باعث می‌شود کمی استرس و فشردگی کار بیشتر خودنمایی کند، اما برای من و تمام همکارانم که در رادیو تجربه اجرای برنامه زنده را دارند، این موضوع تقریبا عادی شده است و با آن کنار آمده ایم، اما مهم‌ترین موضوع زمانبندی دقیق برای خواندن متون مربوطه یا جملات مناسبتی است، چون در بخش‌های اخبار ترافیکی و خبر این زمانبندی اهمیت ویژه‌ای داشته و در صورت نبود هماهنگی صدابردار و تهیه‌کننده مجبور هستند با توجه به اولویت تصمیم‌گیری کنند، هرچند معمولا این اتفاق نمی‌افتد، اما به هر حال باید حتی ثانیه‌ها را نیز در نظر داشته باشیم، به همین دلیل هنگام اجرای برنامه یک چشم به ساعت دیجیتالی داخل استودیو داریم و با چشم دیگر به سطرهای متن مقابل نگاه می‌کنیم.

وی که گویندگی رادیویی را به اجرای نمایش شبیه می‌داند می‌افزاید: به عنوان مثال در بخش شبانگاهی که معمولا کاملا مباحث کارشناسی استفاده می‌شود، باید اوضاع را به گونه‌ای هدایت کنیم تا مخاطبان با جدیت برنامه را دنبال کنند و هنگام اجرای برنامه سحرگاهی آنچنان پرانرژی باشیم تا مخاطبان هم با روحیه و انرژی مضاعف همراه امواج شبکه رادیویی پیام شوند و روزی نو را آغاز کنند.

سعید صادقی از صدابرداران رادیو پیام هم در تائید این گفته حاکم‌زاده می‌افزاید: در این استودیو همه چیز به ثانیه‌ها بستگی دارد، بنابراین هماهنگی حداکثری میان اعضا را طلب می‌کند که نه تنها مربوط به این مکان، بلکه میان دو مرکز دیگر یعنی ساختمان شیشه‌ای و مرکز کنترل ترافیک هم خواهد بود.

این صدابردار تخصص و ابتکار عمل میان صدابرداران رادیویی را مهم‌ترین عامل کاری می‌داند و تصریح می‌کند: بی‌شک و تردید همکاران من در تمام شبکه‌های رادیویی با توانمندی کامل در محل کارشان حاضر می‌شوند، اما در برخی شبکه‌ها مثل رادیو پیام کمی هیجان باعث تغییر فضای کاری می‌شود، چون اصول کار یکسان است و همه با آن آشنا هستیم اما در این‌گونه برنامه‌ها ابتکار عمل می‌تواند خروجی کار را بیشتر از دیگر شبکه‌ها به نمایش بگذارد و رادیو پیام نیازمند استفاده از این نوع ابتکارهاست که افکت‌ها و میکس‌های همزمان یا حتی صداهای زمینه می‌تواند کیفیت کار را در رادیو پیام به حداکثر خود برساند.

صادقی مهم‌ترین بخش کاری خود در این استودیو را زمان‌های ارتباط استودیو با دیگر مراکز مثل مرکز کنترل ترافیک می‌داند و می‌گوید: حفظ کیفیت ارتباط و زمانبندی‌های انتقال مجدد به استودیوی شبکه مهم‌ترین زمان صدابرداران و همکاران من در این شبکه است، هرچند ظاهرا همه چیز با فشردن یک کلید تا حرکت یک اهرم انجام می‌شود، اما همین کار ساده اگر بموقع عکس‌العمل نداشته باشیم، می‌تواند اختلالی غیرقابل تصور ایجاد کند. پس تمرکز کامل و البته دنبال کردن ریتم برنامه برای من و همکارانم ضروری است.

وی با اشاره به بخش‌های تبلیغاتی می‌گوید: با توجه به زمانبندی آگهی‌ها و البته ادامه برنامه محاسبه و استفاده به موقع آنها، دیگر بخش کار ماست، هرچند این زمانبندی از سوی تهیه‌کننده یا مسئول هماهنگی صورت می‌گیرد، اما انتقال به موقع و البته بازگشت سر وقت به استودیو کار ساده‌ای نیست که باید به بهترین نحو انجام پذیرد.

صحبت‌های صادقی که به پایان می‌رسد استودیو را ترک می‌کنم. هنوز کار این شیفت تمام نشده، اما همچنان اضطراب و هیجان بین گروه وجود دارد. (ضمیمه قاب کوچک)