برای اولین بار اگر آمده باشید، هرچند قدم یک بار وجنات و سکنات بعضی آدمها که گوشهای ایستادهاند و علائم و اشارات عجیبی را به موتوریهای عبوری مخابره میکنند، شگفتزدهتان میکند. گاهی کلمات و جملاتی هم به زبان میآورند و گاهی هم ادوات خاصی مثل حصیر و اینطور چیزها دستشان میگیرند. اینها نه دنبال موتور کرایهایاند و نه مشغول خوشوبش با موتوریهای عبوری. دلالی موتورسیکلت راه و رسم خودش را دارد و اینجا بهشت دلالهای موتور است؛ در ساعات شلوغی، یک بار که خیابان را از سر تا ته بروید، حتما با چند مورد از این موجودات مرموز مواجه میشوید. موتوربازهای حرفهای خیابان هلالاحمر را خوب میشناسند؛ بورس موتورسیکلت و دوچرخهفروشیهای تهران.
وقتی از سهراه آذری قدیم و شمشیری جدید به سمت میدان رازی ـ یا همان گمرک معروف ـ بیایید، از جایی که خیابان قزوین دوشاخه میشود و شما به دلیل یکطرفه بودن فقط از شاخه سمت راست میتوانید عبور کنید، ماجرای گذر هلالاحمر شروع میشود. کسانی که موتورسیکلت دارند یا آنهایی که سررشتهای از امور مربوط به این وسیله نقلیه خطرناک ولی کارراهانداز دارند، حتما گذرشان چندبار به این خیابان افتاده؛ حالا یا به واسطه موتورفروشیها یا به واسطه یکی دو موتورسازی (تعمیرگاه موتورسیکلت) حرفهای که گویا خیلی از تعمیرات اساسی را بهتر از همه جاهای دیگر تهران انجام میدهند.
خیابان هلالاحمر به انضمام خیابانهای منتهی به آن از محلههای قدیمی و اصیل تهران است. نام پیش از انقلاب شیر و خورشید بوده و پس از انقلاب به نام فعلی تغییر کرده است. اشتهار این خیابان به موتورفروشهایش است، اما همه چیزش آنها نیستند. از همان ابتدای خیابان اگر شروع کنیم، یعنی درست جایی که هلالاحمر به خیابان قزوین میرسد، حرم یکی ازامامزادههای معروف تهران واقع شده، «امامزاده معصوم» که محل آمدوشد، زیارت، ادای نذر و مراسم مذهبی خیلی از جنوبشهریهاست. جلوتر که بروید سمت راستتان ساختمان متروکه نسبتا بزرگی هست که زمانی سینمای پررفتوآمد و خاطرهانگیزی بوده، اما حالا جز لاشهای از آن نمانده است. کمی جلوتر به یک پل میرسید که شما را از روی اتوبان نواب عبور میدهد، پل پانزده سالهای که به پل عباسی مشهور است. به محض پایین آمدن پل به چهارراه عباسی میرسید. دوطرفتان دو خیابان عباسی شمالی و عباسی جنوبی است که سمت راستی مرکز خرید پوشاک و لوازم خانگی و جهیزیه و اینطور چیزهاست و سمت چپی یکی از بورسهای معروف ضبط و باند و دزدگیر اتومبیل در تهران.
البته مثل اغلب خیابانهای این محدوده که نام مصطلحشان با نام رسمیشان متفاوت است، اسم امروزی این خیابان هم شهید ابراهیمی است، اما اهالی، آن را اغلب به همان نام قدیمش میشناسند. چند قدم جلوتر از تقاطع، یک کلهپاچهای قدیمی و معروف هست که پاتوق مشتریهای سنتی از همان محله و حتی محلههای دیگر تهران است.
همینطور که جلو بروید، به یک چهارراه دیگر میرسید. درست نبش چهارراه، مسجد مهدوی از مسجدهای قدیمی تهران واقع شده و کمی جلوتر از آن درمانگاه معروف استخر که خصوصا دندانپزشکی شبانهروزیاش از سالها پیش تاکنون، به داد خیلی از اهالی دنداندردگرفته جنوب شهر رسیده است. از همان چهارراه، محدوده مهمترین مولفه جذاب این روزهای خیابان هلالاحمر هم آغاز میشود؛ پارک و فرهنگسرای رازی.
پارک رازی، یکی از بزرگترین و پرترددترین پارکهای تهران است و درست در محدودهای ساخته شده که پیش از انقلاب محله معروف جمشید قرار داشته است؛ محله مبتذلی که پس از پیروزی انقلاب به وسیله اهالی مذهبی منطقه به طور کامل تخریب شده است. دریاچه مصنوعی بزرگی در مرکز پارک هست که در روزهای گرم سال، تجمع قایقسواران و ماهیگیرها، منظرههای جذابی ایجاد میکند. در ضلع جنوب غربی پارک، شهربازی متوسط اما نسبتا شلوغی واقع شده که تفریحگاه خیلی از نوجوانان و خانوادههای جنوب شهری است. درست در تقاطع خیابان هلالاحمر و خیابان استخر، کتابفروشی بسیار بزرگی هست که میگویند بزرگترین فروشگاه فرهنگی جنوب تهران است. در کنار همان فروشگاه و کمی جلوتر پردیس سینمایی رازی واقع شده است؛ پردیس مدرنی که البته به دلیل خلوت بودنش گویا کمی تغییر کاربری داده و در کنار سه سالن سینمایش، یکی دو تالار عروسی و رستوران هم دایر شده است.
یکی از مولفههای کمترشناخته اما خیلی مفید خیابان هلالاحمر هم همانجا و درست روبهروی سینما واقع شده است. خیابان موسوم به «انبار نفت» بورس عمدهفروشیهای موادغذایی و کالاهای سوپرمارکتی است و حتی خیلی از اهالی مناطق دیگر تهران نیز خریدهای عمده خودشان را از آنجا انجام میدهند. موادغذایی و مصرفی خانه از قبیل حبوبات، فرآوردههای لبنی، چای، رب، تنماهی، دستمال کاغذی و... در مغازههای این خیابان حدود 10 تا 20 درصد از سوپرمارکتها ارزانتر است و همین ارزانی حسابی پررفتوآمدش کرده است. اگر خانهدار هستید و مایحتاج خود را ماهانه خرید میکنید، حتما سری به انبار نفت بزنید، ضرر نمیکنید.
تقاطع انبار نفت و سینما و ورودی جنوبی پارک رازی را که رد کنید، سمت راستتان کم کم سر و کله دوچرخهفروشیها هم پیدا میشود و سمت چپتان مجموعه ورزشی پردیس را میبینید. استخر، سالن فوتبال، سالن پینگپنگ و... امکانات ورزشی این مجموعه متعلق به شهرداری است که همه هم قابل استفاده برای عموم است. از در ورودی ورزشگاه چند قدم دیگر که بردارید، خیابان هلال احمر به آخر میرسد. درست در نقطهای که برای خیلی از پایتختنشینان شناختهشده است؛ میدان معروف و قدیمی گمرک یا رازی امروز که با آن مجسمه زکریای رازی وسطش و نظامیدوزیها و خنزرپنزر فروشیهای اطرافش، خودش پرسهای جداگانه و مفصل میطلبد.
عباس رضاییثمرین / چمدان ( ضمیمه آخر هفته روزنامه جام جم)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد