سیر تحول فکری «تقی‌زاده» به بازار نشر می‌آید

رضا مختاری اصفهانی نویسنده و کارشناس اسناد ریاست جمهوری ضمن بیان این مطلب به خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس گفت: دو خطابه سیدحسن تقی‌زاده از آخرین خطابه‌های او (ما باید کاملاً غربی شویم) به همراه یک مقدمه که در آن سیر تحول فکری او شرح شده است، در این اثر ارائه کردم.

وی با اشاره به اینکه تقی‌زاده در دوره‌ای تحت تأثیر «عبدالله جودت» اندیشمند ترک معتقد به غربی شدن ایرانیان شده بود، اظهار داشت: جودت معتقد بود که برای پیشرفت باید غربی شویم بنابراین تقی‌زاده هم در دوره‌ای که به مجله کاوه می‌رود این نظریات را ارائه می‌دهد، البته بنده تقی‌زاده را فردی خاکستری می‌بینم نه کاملاً سیاه یا سفید که اشتباهات خود را دارد و البته در دوره دوم زندگیش تحولات فکری هم داشته است.

مختاری‌اصفهانی در ادامه افزود: وی در سال 1339 در انجمن مهرگان سخنرانی داشته که در آن مطرح کرده ما نزدیک‌ترین ملل با شرقیان هستیم این اندازه که غرب به ما ظلم کرده، شرق نکرده است وی راجع به ملیت نیز تحولات فکری کرده است، چرا که اوایل بسیار تحت تأثیر نژاد آریایی اصیل بوده اما بعد گفته هر کس در این سرزمین زندگی می‌کند، ایرانی است.

وی با بیان اینکه در مقدمه اثر نیز دو سند که برای نخستین مرتبه هم منتشر می‌شود، ارائه کردم که این دو سند تحولاتی را در تفکر تقی‌زاده نشان می‌دهد، افزود: جالب این است که تقی‌زاده در دوره رضا شاه امضای حسن تقی‌زاده داشته اما بعد از آن به سید حسن تقی‌زاده امضا زده است، وی بر هویت مذهبی هم در دوره‌ای تأکید کرده اما می‌گوید که ما نباید تعصب مذهبی داشته باشیم، باید توجهمان بدون تعصب باشد. این اثر به زودی از سوی نشر فرهامه منتشر خواهد شد.

مختاری‌اصفهانی درباره کتاب آیت‌الله قمی که سال گذشته خبر آن را ارائه کرده بود، نیز توضیح داد: هنوز این کتاب از سوی انتشارات سوره مهر منتشر نشده است.

وی درباره نگارش کتاب خاطرات عبدالحسین نوایی، تاریخ نگار ایرانی توضیح داد: این اثر در قالب خاطرات و اسناد با مقالات دوره جوانی او در مجله یادگار به مدیریت عباس اقبال به زودی از سوی نشر پارسه منتشر می‌شود.

وی درباره زندگینامه آیت‌الله خالصی‌زاده نیز توضیح داد: وی از جمله علمایی است که در حوزه تفکری بسیار فعال بوده و با پدرش جزو کسانی‌اند که بعد از قیام 1920 عراق که علمای شیعه به ایران تبعید شدند، در ایران ماند و تظاهرات‌های مردمی زیادی راه انداخت. وی زندگی پر فراز و نشیبی داشت و در حوزه‌های عقیدتی، سیاسی و اجتماعی بسیار فعال بود. البته او از جمله علمایی بوده که خاطراتش را مدون کرده و در مقابل کتاب اسرار هزارساله نیز کتابی نوشته و در زمینه حجاب نیز کتابی با عنوان «حقیقت حجاب در اسلام»‌ دارد.