بی‌توجهی جامعه بین‌الملل به تجاوز آشکار عربستان

سعودی‌ها در حالی بر ادامه این حملات اصرار دارند که بنا به گفته بسیاری از کارشناسان عرصه حقوق بین‌الملل، عربستان را باید به‌عنوان یک کشور متجاوز در نظر گرفت.

موضوعی که این کارشناسان طی چند روز بر آن تاکید داشتند این است که این تجاوز از نظر حقوق بین‌الملل چه جایگاهی دارد. دکتر داوود آقایی، استاد حقوق بین‌الملل در گفت‌وگو با جام‌جم در این زمینه اظهار کرد: براساس حقوق بین‌الملل، اصل اساسی عدم توسل به زور علیه استقلال و تمایت دولت‌های دیگر است، مگر این‌که مورد هجوم نظامی دولت دیگری قرار بگیرد و فقط در مقام دفاع مشروع یک دولت حق دارد به دفاع از خویش بپردازد. در اینجا تجاوز عربستان به یمن به درخواست و دعوت یک رئیس‌جمهور مستعفی انجام گرفته است، فردی که با حرکت انقلابی و مردمی یمنی‌ها از قدرت کناره رفته و در شرایطی که هیچ مسئولیتی نداشته از مقامات ریاض درخواست کمک نظامی کرده است.

دکتر آقایی با بیان این‌که در حقوق بین‌الملل این کار فقط زمانی توجیه‌پذیر است که یک دولت مشروع چنین درخواستی داشته باشد، افزود: عبد ربه منصور هادی در حالی این درخواست را مطرح کرد که خود به واسطه انقلاب و خیزش مردمی از کار برکنار شده بود و مشروعیت قانونی نداشت. انصارالله که در بین جامعه یمن مقبولیت فراوانی دارد خواستار برکناری او شد. بنابراین عملکرد دولت عربستان هیچ توجیه حقوقی ندارد و در حقوق بین‌الملل کاملا یک تجاوز آشکار محسوب می‌شود. در واقع به استناد حقوق بین‌الملل می‌توان عربستان و مقامات ریاض را متجاوز خواند و اگر یک دادگاه عادل در این زمینه وجود داشته باشد، باید با عربستان به عنوان یک دولت متجاوز برخورد کند. موضوع مهم دیگر در این مورد این است‌ که رفتار سعودی‌ها بیش از آن‌که از منظر حقوقی مورد توجه باشد، براساس منافع سیاسی انجام شده است. سعودی‌ها از دهه‌ها قبل یمن را حیاط خلوت خود دانسته و با به‌کارگیری دولت‌های دست‌نشانده در جهت تامین منافع خود حرکت می‌کردند. بنابراین خیزش مردم به رهبری انصارالله با رویکردهای شیعی، این زنگ خطر را برای سعودی‌ها به صدا در آورد که ممکن است یکی از پایگاه‌های اصلی خود را از دست بدهند.

مسئولیت جامعه جهانی در قبال این تجاوز و سکوت شورای امنیت از دیگر مسائلی است که کارشناسان به آن اشاره کرده‌اند. دکتر آقایی در قبال این موضوع، گفت: جامعه جهانی طبق ماده 25 این مسئولیت را به شورای امنیت سپرده که در صورت نقض صلح یا عمل تجاوزکارانه، تصمیم مناسب را بگیرد. متاسفانه در چنین شرایطی نمی‌توان از شورای امنیت انتظار اقدام مناسب داشت؛ شورای امنیتی که آمریکا در راس آن قرار دارد و مقامات واشنگتن پشت پرده حملات سعودی‌ها قرار دارند و از آنها حمایت می‌کنند. در این میان فقط روسیه و آن هم به‌صورت جدی، خواستار حل و فصل این جریان از طریق سیاسی شده است. بنابراین نمی‌توان انتظار داشت شورای امنیت تصمیمی بگیرد که در جهت تامین منافع مردم یمن باشد. نکته تاسف‌بارتر این است که قطعنامه مطرح شده در شورای امنیت در جهت توجیه این حرکت سعودی‌ها است.

صدای بلند معترضان در جهان

سکوت مجامع و سازمان‌های بین‌المللی در قبال این تجاوز آشکار سعودی‌ها در حالی همچنان ادامه دارد که مردم دنیا بدون توجه به اقدامات سیاست‌مداران خود نسبت به این موضوع اعتراض می‌کنند. تازه‌ترین این اعتراض‌ها روز گذشته در شهرهای مهم اروپایی و برخی کشورهای منطقه برگزار شد. در همین زمینه، از پاریس، پایتخت فرانسه خبر می‌رسد مردم به درخواست یک هیات فرانسوی برای کمک به مردم یمن تظاهراتی را مقابل سفارت عربستان برگزار کردند. در این تظاهرات معترضان دخالت عربستان در یمن را محکوم کردند. آنها تصاویری از جنایات عربستان در حق مردم یمن و ساختمان‌های ویران شده در دست داشتند.

ملیکه حمرونی، رئیس جمعیت حقوق زنان در پاریس که یکی از شرکت‌کنندگان در این تظاهرات بود، گفت: چه معنی دارد که عربستان کودکان یمنی را به قتل می‌رساند و در امور داخلی کشورهای همسایه خود مثل عراق و سوریه و دیگر کشورها دخالت می‌کند در حالی که حقوق مردم فلسطین نادیده گرفته شده است. سفارت عربستان در ملبورن استرالیا نیز روز گذشته شاهد حضور گسترده معترضان نسبت به این تجاوز سعودی‌ها بود.

کودکان لبنان نیز با تجمع در مقابل ساختمان کمیته اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل در غرب آسیا (اسکوا) واقع در مرکز بیروت همبستگی خود را با کودکان یمنی اعلام و حملات عربستان به این کشور را محکوم کردند. برخی نمایندگان پارلمان تونس نیز ضمن محکوم کردن تجاوز ظالمانه عربستان به یمن، خواهان توقف هرچه سریع‌تر حملات ائتلاف عربی و برگزاری مذاکرات میان طرف‌های سیاسی شدند.

زهیر المغزاوی، نماینده جنبش «الشعب» در پارلمان تونس گفت: ارتش کشورهای عربی باید به سمت قدس بروند نه یمن. ما در اهداف این ائتلاف شک داریم چرا که اهداف صادقانه‌ای ندارد. اوضاع در لیبی و عراق بیش از یمن مداخله نظامی را می‌طلبد.

ادامه بمباران‌های عربستان

با وجود این اعتراض‌ها، تجاوزها و حملات جنگنده‌های عربستان به مناطق یمن همچنان ادامه دارد. در همین زمینه، محمد عبدالسلام، سخنگوی رسمی انصارالله اعلام کرد جنگنده‌های سعودی یکشنبه شب سه بار شهر «رازح» در استان صعده در شمال یمن را هدف حملات هوایی قرار دادند. وی افزود: در این حملات دو منزل مسکونی و یک مسجد تخریب شد و از آنجا که ساکنان قبل از حمله، خانه‌هایشان را ترک کرده بودند به کسی در حین بمباران این اماکن، آسیبی نرسید. از سوی دیگر، به دنبال افزایش تنش در مرزهای مشترک یمن و عربستان، اداره آموزش و پرورش منطقه نجران در جنوب این کشور با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد مدارس این منطقه تا چهار روز تعطیل است.

البته به نظر می‌رسد حملات نظامیان آل‌سعود فقط محدود به مردم یمن نیست، زیرا منابع خبری از حمله این افراد به منطقه شیعه‌نشین عربستان گزارش می‌دهند. به گزارش تسنیم، نیروهای امنیتی آل‌سعود یکشنبه شب با استفاده از خودروهای نظامی و زرهی به شهر العوامیه یورش برده و بسیاری از ساکنان این شهر را بازداشت کردند. همچنین آنان تاکید کردند هنگام یورش نیروهای امنیتی صدای تیراندازی گسترده‌ای از مناطق عملیات آنان به گوش رسیده است.

حسین خلیلی ‌/‌ گروه بین‌الملل