درباره ایتالیا؛ ذوق‌زده نشویم

نگاهی به تیتر برخی رسانه‌ها در پنجشنبه هفته گذشته درباره نتایج سفر هیات اقتصادی ایتالیا به تهران، نشان از ذوق‌زدگی بیش از حد؛ تا مرز تحریف ناخواسته واقعیت این گونه سفرها دارد.

روشن است، هیات‌های اروپایی که این روزها به ایران می‌آیند، فعلا قصد انعقاد «قرارداد قطعی» با شرکت‌های مختلف کشورمان برای اجرای پروژه‌های مشترک یا مستقل را ندارند و فقط برای زمینه‌سازی و بررسی شرایط همکاری در پساتحریم به تهران می‌آیند تا سهم خود را از کیک اقتصاد ایران رزرو کرده باشند.

چنین موضوعی در گفته تقریبا تمام مقامات و مدیران و نمایندگان شرکت‌های ایتالیایی سفرکننده به تهران وجود دارد که هرگونه انعقاد قرارداد همکاری منوط به رفع قطعی تحریم‌ها در قالب برجام است.

نمونه بارز آن اظهارنظر کلادیو دسکالزی، مدیرعامل شرکت نفتی انی ایتالیاست که ازسرگیری واردات محموله‌های نفت خام از ایران را منوط به لغو کامل تحریم‌ها دانسته است.

حال اگر هم نوشته یا کاغذی در جریان این سفرها میان طرفین امضا و رد و بدل شود «تفاهم‌نامه» است نه «قرارداد.»

«تفاهم‌نامه» همان‌گونه که از نامش پیداست، الزامی برای طرفین به انجام کاری ایجاد نمی‌کند. همچنین پولی رد و بدل نمی‌شود و به این ترتیب مشخصا قابلیت اجرایی ندارد. اما این «قرارداد» است که منجر به ایجاد تعهد، رد و بدل کردن پول و انجام یک کار در زمان مشخص برای طرفین می‌شود.

با این حال مروری بر تیتر پنجشنبه برخی رسانه‌های کشور درباره محتوای سفر هیات ایتالیایی به تهران نشان می‌دهد، نگاه چندان درست و حرفه‌ای به اخبار این‌گونه شرکت‌ها و هیات‌های اروپایی به ایران وجود ندارد؛ زیرا به‌عمد یا غیرعمد، تفاهم‌نامه‌های منعقده جای قرارداد قطعی را گرفته و این‌گونه وانمود شده که ایران و ایتالیا قرارداد اقتصادی منعقد کرده‌اند.

«رم تا تهران هفت میلیارد یورو، بازگشت ایتالیا، تفاهم هفت میلیارد یورویی ایران و ایتالیا» تیترهایی از این قبیل است که باعث می‌شود خواننده با مشاهده این‌گونه اخبار دچار بدفهمی ‌شود.

البته کسی مخالف بهره‌برداری از اشتیاق شرکت‌های خارجی برای ورود به بازار ایران نیست و اصولا قابل انکار هم نخواهد بود که حضور مدیریت ‌شده این شرکت‌ها در اقتصاد ایران باعث به‌روزشدن فناوری تولید، انتقال سرمایه و ایجاد رونق و اشتغال خواهد شد؛ اما رفتار رسانه‌های ایرانی آن‌گونه که پنجشنبه با ذوق‌زدگی فرش قرمز در برابر کار انجام نشده پهن کردند، گل به خودی محسوب نمی‌شود؟ آیا نمی‌توان با متانت به خواننده توضیح داد، ایتالیا، فرانسه، آلمان، انگلیس، اتریش وغیره ، سرانجام و در صورت اجرایی شدن برجام خواهند آمد و از خدایشان است به این بازار بکر 80 میلیونی دسترسی یابند؛ اما ایران ذوق‌زده این حضور نیست. آیا چرخانیدن و تغییر مفهوم یک خبر اقتصادی برای خریدن برگ سیاسی برای پیروز نشان دادن یک سوی ماجرای برجام، اخلاقی است؟ به نظر می‌رسد اکنون که در روز خبرنگار هستیم، شاید یادآوری ضرورت تقویت منافع ملی در نگاه حرفه‌ای به خبر بی‌مناسبت نباشد.

محمدحسین علی‌اکبری - اقتصاد