مثلا در محاورات روزمره، پیش از اینکه واژه پیامک برای پیامهای کوتاه تلفن همراه جا بیفتد، بسیاری از ما از اصطلاح sms استفاده میکردیم. این در حالی بود که sms در واقع در زبان انگلیسی، مخفف عبارات مرکب short massage service (سرویس پیام کوتاه) است. مسلما این عبارت، هم معنای پیام کوتاه (یا همان پیامک) نیست. وقتی به دوستی پیامک ارسال میکنیم، نمیتوانیم بگوییم من به او سرویس پیام کوتاه را ارسال کردم. بنابراین به کار بردن sms در اینجا، نهتنها از حیث به کارگیری واژه بیگانه، بلکه حتی با توجه به معنای این عبارت مرکب، نادرست است.
این مساله در باب اصطلاح «شبکه اجتماعی» نیز تا حدی صادق است. آنچه امروز تحت عنوان شبکههای اجتماعی میشناسیم، مثل وایبر، فیسبوک و...، در واقع بستری است که درون آن، من و شما و چند نفر دیگر، یک شبکه اجتماعی را شکل میدهیم. درون هر یک از این بسترها، ممکن است صدها هزار شبکه اجتماعی ایجاد شود. ولی خود فیسبوک، وایبر و ... شبکه اجتماعی نیستند.
شاید این جابهجایی اصطلاحات و معانی نزد استادان ادبیات و زبان توجیهاتی داشته باشد. مثلا از باب غلبه یک پدیده بر دیگر پدیدهها یا همراهی مدام دو پدیده با هم، عبارات مربوط به هر یک را در مورد دیگری نیز به کار ببریم و خطایی نیز در میان نباشد. اما بد نیست گاه به این اعوجاجات زبانی نیز بیندیشیم و هر چند غلطهای مصطلح گاه اجتنابناپذیرند، ولی بدانیم این مساله دلیل موجهی به عدم تامل در باب این مسائل زبانی نیست.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد