به گزارش خبرنگار جامجم، بخش مهمی از سخنان چهارشنبه رهبر معظم انقلاب در دیدار رئیس جمهور و هیات وزیران بر اجراییشدن اقتصاد مقاومتی و به نوعی گله از کندی در پیادهسازی عملی آن بود. ایشان اظهار کردند: سیاستهای اقتصاد مقاومتی یک بسته کامل و منسجم است؛ این بسته هم تراوششده فکر شخصی نیست و حاصل عقل جمعی است.
برای تدوین این سیاست کار مفصلی انجام گرفته و بعد روی آن چکشکاری، بحث و مطالعه شده و بعد از اینجا هم به مجمع تشخیص مصلحت نظام رفته و باز هم روی آن مطالعه صورت گرفته که نتیجه آن سیاستهایی شده که در قالب 24 بند به دولت ارائه شد.
رهبر معظم انقلاب درباره اجرای اقتصاد مقاومتی تصریح کردند: اولا بایستی اقدامات عملی لازم در خصوص هر بند مشخص شود، مجری هایش، دستگاههایی که متصدیاند معلوم بشوند، در هر بخشی زمانبندی لازم انجام بگیرد، امکانات لازم و چگونگی تأمین آن امکانات بایستی روشن بشود، بالاخره این سیاستها یک تحرک عملی و میدانی است.
رهبر انقلاب افزودند: وقتی راهکار فراهم میکنید، در واقع یک تحرک میدانی میخواهید بهوجود بیاورید، این الزاماتی دارد. الزاماتش چیست؟ چه جوری میشود تأمین کرد؟ راه تأمین آن الزامات باید مشخص بشود. آنوقت اگر این کارها شد، شما میتوانید رصد کنید، میتوانید پیگیری کنید، ببینید شد یا نشد، فلان دستگاه کار خودش را انجام داد یا نداد. کار پیش می رود.
ایشان در ادامه بیاناتشان گفتند: نکته دوم در مورد اقتصاد مقاومتی این است که همه برنامههای اقتصادی دولت بایستی در این مجموعه اقتصاد مقاومتی و در این سیاستها بگنجد؛ حتی برنامه ششم و برنامه و بودجههای سالانه، همه باید براساس این اقتصاد مقاومتی شکل بگیرد؛ یعنی هیچکدام از اینها در هیچ بخشی، غیرمنطبق با این سیاستها نباشد؛ نه این که فقط مخالفت نداشته باشد بلکه کاملا منطبق با این سیاستها باشد.
رهبر معظم انقلاب با اشاره به تشکیل ستاد ویژه اقتصاد مقاومتی فرمودند: یک ستاد ویژه اقتصاد مقاومتی باید تشکیل شود. در این صورت بعد از شش ماه فعالیت مشاهده خواهید کرد که چقدر کار پیشرفت کرده است. بعد بیایید همان را به مردم بگویید؛ بگویید این کارها را انجام دادیم، مردم در زندگی خود احساس میکنند؛ آن امید و خوشبینی به آینده که شما میخواهید در مردم باقی بماند، بهطور کامل تأمین خواهد شد؛ یعنی به مردم گزارش داده بشود. البته تعیین شاخصهایی هم برای ارزیابی باید باشد.
حتی ایشان به گونهای ظریف از گزارش عملکرد دولت و برخی وزیران اقتصادی درباره اجرای اقتصاد مقاومتی انتقاد کرده و تصریح کردند: برخی امور گزارش شده به نام اقتصاد مقاومتی یا جزو وظایف عادی دستگاهها بوده یا اقدام اساسی به حساب نمیآید.
فرمایشات رهبری در حالی مطرح میشود که کارشناسان اقتصادی بارها به دولت هشدار داده و هشدار میدهند که در صورت تصویب برجام و اجرایی شدن آن، اقتصاد مقاومتی باید محور برنامههای کشور باشد.
آنها اظهار نگرانی میکنند که مبادا با کمرنگ شدن تحریمها و واریز برخی درآمدهای بلوکه شده، کشور میزبان کالاهای ارزان وارداتی شده و تولید صادرات محور یا فراموش شود یا به حاشیه برود.
اظهارات رهبر معظم انقلاب نشان داد این نگرانی نه تنها بی راه نیست، بلکه مهم و اساسی است ؛ لذا کارشناسان از دولت میخواهند در هماهنگی با دیگر قوا هر چه سریع تر اقدام به تشکیل ستاد اجرای اقتصاد مقاومتی کرده و آن را در چارچوب یک برنامه زمان بندی، اجرایی کند.
ستادی کوچک و چابک
در همین حال دکتر علی دینی ترکمانی، کارشناس ارشد اقتصادی در گفتوگو با جامجم اظهار کرد: با توجه به این که در کشور شوراهای اقتصادی مانند شورای پول و اعتبار شورای اقتصاد و ... وجود دارد و همچنین ستادهایی از این قبیل فعال هستند؛ ستادی که تشکیل میشود باید کوچک و چابک باشد.
وی افزود: اگر ستادها و شوراها کار خود را صحیح انجام دهند دیگر نیازی به تشکیل ستاد جدید و افزایش بروکراسی در کشور نیست و دولت باید در این زمینه دقت کافی داشته باشد که از ستادهای موجود بیشترین بهرهوری را ببرد.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: یکی از لازمههای این ستاد این است که نباید به دستگاه عریض و طویل تبدیل شود و باید در حد همان ستاد کوچک و کارآمد باقی بماند.
دینی ترکمانی گفت: اگر اقتصاد ما به سمت بهرهوری پیش برود دیگر نیازی نیست که در دورههای کوتاه مدت شاهد نهادسازی باشیم و بخواهیم برنامههای ضربالاجل برای آن تدوین کنیم.
باور و عزم ملی، الزامات اجرای اقتصاد مقاومتی
همچنین دکتر هادی قوامی، نایب رئیس کمیسیون برنامهبودجه و محاسبات مجلس در گفتوگو با جامجم اظهار کرد: برای اجرای اقتصاد مقاومتی باور و عزم ملی نیاز است و تا زمانی که این موضوعات محقق نشود نمیتوانیم شاهد اجرای درست این سیاست در کشور باشیم.
وی افزود: یک سری قوانین مزاحم وجود دارد که اجرای اقتصاد مقاومتی را به حاشیه میبرد و باید هرچه سریعتر حذف شود تا مطالبه بحق رهبر معظم انقلاب که هدف اصلی آن استقلال کشور است، محقق شود.
قوامی با اشاره به تشکیل ستاد اقتصاد مقاومتی اظهار کرد: این ستاد باید از وابستگیهای موجود اقتصاد ایران فاصله بگیرد و نباید به مسائل جاری کشور چسبندگی داشته باشد. اگر چنین موضوعی را شاهد باشیم وضعیت کشور تغییری نخواهد کرد و تنها یک ستاد به ستادهای دیگر اضافه خواهد شد.
وی افزود: ستادی که رهبر معظم انقلاب به تشکیل آن تاکید داشتند باید به صورت دائمی باشد؛ اما این ستاد نباید به صورت وسیع باشد که به سازمان تبدیل شود، باید در حد همان ستاد تا حصول کامل اقتصاد مقاومتی باقی بماند.
این نماینده مجلس عنوان کرد: ما اکنون در فرصت پنجره جمعیتی قرار داریم که جمعیت 15 تا 65 سال را شامل میشود. به بیان بهتر 70 درصد جمعیت کشور توانایی و انگیزه کار دارند و میتوان از این فرصت بهترین بهره را برد.
نایب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس اظهار کرد: این ستاد باید فرصتها و تهدیدهای اقتصادی را شناسایی کند و دستهای دلال اقتصاد را از بین ببرند. از سوی دیگر باید اقدام عملی را در برنامه خود قرار دهند.
ستادی برای هماهنگی دستگاهها
در همین حال دکتر مهدی صادقی شاهدانی، کارشناس اقتصادی تشکیل ستاد اقتصاد مقاومتی را یک اصل مهم برای اجرای این سیاست عنوان کرد و به جامجم گفت: یکی از ویژگیهای این ستاد هماهنگی بین دستگاههای مختلف اقتصادی کشور است که باید بعد از تدوین و برنامهریزی نظارت بر عملکرد را نیز در نظر داشته باشد.
صادقی شاهدانی اضافه کرد: در اقتصاد مقاومتی تاکید شده که تولیدات کشور باید بهرهوری خود را بالا ببرند و اجرای همین کار باید هماهنگی را بین شبکه بانکی کشور و وزارتخانههای مربوطه ایجاد کند و تا زمانی که ستاد هماهنگی وجود نداشته باشد نمیتوان شاهد رفع مشکلات بود.
وی افزود: ستادی که برقرار میشود باید از حوزههای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تشکیل شود تا در هر موضوعی بتوانیم صاحب نظر باشیم.
این کارشناس اقتصادی اظهارکرد: در یکی از بندهای اقتصاد مقاومتی تولید صادرات محور است و دولت در این زمینه باید اقدامات ویژهای داشته باشد. اکنون غرب رابطه با ایران را در برنامهها و اولویتهای خود قرار داده است و ایران هم باید از این موضوع منتفع شود تا بهترین عملکرد را ارائه دهد.
وی افزود: زمانی که نتوانیم اقتصاد مقاومتی را اجرا کنیم باید نفت را بفروشیم و با دنیا یک رابطه یکطرفه را داشته باشیم و هیچ پیشرفتی را هم شاهد نباشیم. اگر دولتمردان و سایر دستگاهها باور کنند که اقتصاد مقاومتی نسخه درمان اقتصاد ایران برای شرایط مختلف است روند اجرای آن سریعتر خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی گفت: مشارکت مردم در اقتصاد میتواند بسیار در سرمایهگذاری خارجی تاثیرگذار باشد که سپردن اقتصاد به بخش خصوصی یکی از تاکیدات اقتصاد مقاومتی است.
لازمه اقتصاد مقاومتی مبارزه با فساد است
محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس جمهور پیش از خطبههای دیروز نمازجمعه تهران گفت: لازمه اقتصاد مقاومتی مبارزه با فساد اقتصادی است و باید ریشه های این فساد را در کشور بخشکانیم.
وی با تاکید بر این که یکی از اصلیترین نکاتی که در سیاستهای اقتصاد مقاومتی آمده، کاهش آسیبپذیری اقتصاد است، خاطرنشان کرد: این معنای اقتصاد مقاومتی است ؛ به عبارت دیگر اقتصادی که عوامل بیرونی کمترین اثر را بتواند بر آن تحمیل کند. اگر میخواهیم به اهداف اقتصاد مقاومتی برسیم، باید به شرایطی برسیم که دیگر کسی اندیشه تحریم این اقتصاد را در مخیلهاش خطور ندهد. باید اقتصاد ایران را تحریمناپذیر کنیم.
وی تصریح کرد: رشد صادرات را طی دو سال گذشته شاهد بودیم، کاهش اتکای بودجه به درآمدهای نفتی از رویکردهای جدی سیاست اقتصاد مقاومتی است، در اقتصاد پساتحریم نیز همین مسیر با قوت و قدرت و تعامل ادامه مییابد.
محمدحسین علیاکبری - اقتصاد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد