سهم لاستیک از کیک قاچاق

افزایش واردات قاچاق لاستیک و دامپینگ تولیدکنندگان چینی برای تسخیر بازار داخلی، دو معضلی است که به اعتقاد کارشناسان و تولیدکنندگان داخلی کشورمان به طور نگران‌کننده زیربنای صنعت تولید تایر کشورمان را تهدید کرده و در صورت بی‌توجهی به آن می‌تواند رکود در این صنعت را افزایش دهد.

این در حالی است که افزایش قاچاق نه‌تنها می‌تواند نگرانی‌های عمده‌ای برای تولیدکنندگان باشد بلکه به علت بی‌کیفیتی لاستیک‌های قاچاق، سلامت جانی سرنشینان خودروهای کشورمان نیز مورد تهدید است، چون این کالا ارتباط مستقیمی با جان سرنشینان خودرو دارد.

قوانین غیراصولی، مساوی افزایش قاچاق

عباس سماوات، نائب‌رئیس اتحادیه لاستیک، روغن و پنچرگیران تهران، درباره معضل قاچاق لاستیک به جام‌جم گفت: روند روبه رشد قاچاق طی سال‌های اخیر بیانگر آن است که قوانین غیراصولی در این زمینه در نظر گرفته شده، به این ترتیب که وقتی شرایط واردات یک کالا غیراصولی تنظیم شود و بازار به آن کالا نیاز داشته باشد، این قاچاق است که قدرتمندتر وارد بازار می‌شود.

وی تاکید کرد: سیاست جدید دولت برای ارائه کارت ضمانت برای لاستیک خودرو بسیار خوب است اما مهم نحوه اجرا و نظارت بر این طرح است، چون آنقدر کالاهای مشابه قاچاق در بازار وجود دارد که امکان شناسایی کالای اصل و غیراصل برای متقاضیان تقریبا ناممکن شده است و سرانجام این کارت‌های ضمانت هم می‌تواند مورد سوءاستفاده قرار گیرد. وضعیت واردات لاستیک به مناطق آزاد شاهد مثال دقیق این موضوع است. امروز ورود و توزیع لاستیک تا محدوده مشخصی از منطقه آزاد کاملا قانونی محسوب می‌شود اما سوال اینجاست که واقعا مناطق آزاد به این حجم از واردات لاستیک نیاز دارند؟ یا این‌که هدف چیز دیگری است؟

رئیس اتحادیه لاستیک، روغن و فیلترسازان افزود: البته این پایان کار نیست،چون بیشتر حجم قاچاق کاملا هدفمند صورت می‌پذیرد به این صورت که مثلا یک واردکننده سه کانتینر لاستیک با مدارک کاملا قانونی وارد می‌کند اما در کنار آن ده کانتینر لاستیک را با استفاده از خلأ قانونی از طریق بازارچه‌های مرزی بدون هرگونه مدرک قانونی وارد می‌کند و بعد در تهران یا مراکز عمده با استفاده از همان مدارک سه کانتینر اولیه باقی را به فروش می‌رساند.

سهم قاچاق به 50 درصد رسیده بود

در همین حال، مصطفی تنها، سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر ایران درباره معضل قاچاق و اثرات نگران‌کننده این موضوع به خبرنگار جام‌جم گفت: به‌طور کلی واردات غیرقانونی تهدید قابل توجهی برای صنعت تولید لاستیک در کشورمان است اما این‌که برخی عنوان می‌کنند صنعت تایر ایران ورشکسته است، اصلا اطلاعات دقیق و صحیحی نیست.

تنها تاکید کرد: امروز رکود در تولید داریم، چون صنعت ایران درگیر معضل رکود شده است و تقاضا کاهش یافته اما در همین میان می‌بینیم واردات قاچاق مشکلی مضاعف بر آنچه بوده را به بازار و تولید لاستیک تحمیل کرده است. به این صورت که در سال 1394 یکباره حجم قاچاق از 30 درصد سال قبل از آن به 50 درصد افزایش یافت و همین رویه عاملی در تحمیل رکود به صنایع داخلی شد اما خوشبختانه تشکیل کارگروه تخصصی واردات در وزارت صنعت، معدن و تجارت باعث شده حداقل در سال جاری روند واردات کالا تحت کنترل قرار گیرد.

سخنگوی انجمن صنفی صنعت تایر ایران، مهم‌ترین نگرانی از محصولات قاچاق را سلامت افراد عنوان کرد و گفت: همان‌طور که می‌دانید، محصولات قاچاق در شرایط غیراصولی نگهداری و حمل می‌شود و از آنجا که مبدا عمده این محصولات کشور امارات متحده عربی است، بیشتر این کالاها در دمای بسیار بالا مثلا 50 درجه سانتی‌گراد و در شرایط غیراصولی برای مدت طولانی نگهداری می‌شوند که این روند باعث کاهش کیفیت محصولات خواهد بود. بنابراین جای تردید نیست که این محصولات نه‌تنها اقتصاد ایران را با مشکل مواجه می‌کند بلکه سلامت مصرف‌کنندگان را نیز به مخاطره خواهد انداخت.

محصولات بی‌کیفیت و قاچاق برای تخریب تولید داخلی

از سوی دیگر شیرین شوکت‌فدایی، نایب‌رئیس اتحادیه صنف فروشندگان لاستیک و روغن، پنچرگیران و فیلترسازان تهران به جام‌جم گفت: امروز در بسیاری گروه‌های کالایی اقلام بی‌کیفیت و تقلبی بیش از کالای قاچاق آسیب‌رسان است و در مسیر تحقق اقتصاد مقاومتی به همان اندازه که مقابله با قاچاق اهمیت دارد، برخورد با کالای بی‌شناسنامه و غیراستاندارد نیز مهم است.

شوکت‌فدایی تاکیدکرد: متاسفانه محصولات تقلبی یا زیر پله‌ای و بعضا وارداتی‌های بی‌کیفیت از چین در بسته‌بندی زیبا و حتی استفاده غیرقانونی از آرم استاندارد و همچنین سوءاستفاده از بسته‌بندی برندهای معتبر و خوشنام در بازار عرضه می‌شود که موجب فریب مصرف‌کنندگان شده و ضربه این کار کمتر از ورود کالای قاچاق به بازار کشور نیست.

شوکت فدایی گفت: با طرحی که آماده ارائه به اتاق اصناف و وزارت صنعت، معدن و تجارت است، آماده‌ایم تا حمایت از تولیدات شناسنامه‌دار را در سطح شهر تهران و به عنوان یک پایلوت به انجام برسانیم که علاوه بر حمایت از تولیدکنندگان واقعی، خدمات بهتر و باکیفیت‌تری را ارائه کنیم که بدون شک رضایت و اعتماد مردم را به اصناف بیشتر می‌کند.

این مقام صنفی با اشاره به مصوبه جدید سازمان صنعت،‌ معدن و تجارت در خصوص تشدید بازرسی‌ها از ابتدای مهر برای مقابله با عرضه کالای قاچاق در استان تهران، ابراز امیدواری کرد این طرح به مقابله با اقلام تقلبی، بی‌کیفیت و بدون استاندارد نیز تعمیم داده شود.

ایرانی بهتر از چینی

در همین حال هادی جوادی‌فر، یکی از عمده‌فروشندگان لاستیک به خبرنگار ما گفت: امروز ورود کالاهای وارداتی و عمدتا قاچاق به بازار کاملا محسوس است و از آنجا که لاستیک جزو کالاهای پرتقاضاست، فروش کالاهای قاچاق می‌تواند برای گروهی از سودجویان که با جان و مال مردم بازی می‌کنند، بسیار سودآور باشد.

جوادی‌فر افزود: با توجه به برخی محدودیت‌های تولیدی در ایران تقریبا نزدیک به 20 درصد لاستیک‌های مورد نیاز لزوما باید وارداتی باشند، چون ایران اصلا تولیدی در این زمینه ندارد اما درباره باقی بازار دو گروه از متقاضیان وجود دارند که قیمت، تعیین‌کننده انتخاب آنهاست. به این صورت که مثلا درباره یک حلقه لاستیک پرفروش داخل بازار می‌بینیم محصول کشورمان جفتی 220 هزار تومان است اما همین نوع لاستیک اگر وارداتی باشد قیمتی دو برابر یعنی 450 هزار تومان به خود می‌گیرد.

این فروشنده باسابقه لاستیک معتقد است محصولات ایرانی بسیار باکیفیت‌تر از تولیدات چینی هستند، چون میزان کارکرد و ویژگی‌های کاملا مشابهی دارند، بنابراین بهترین گزینه برای خریداران، استفاده از تولیدات ایرانی است. گرچه برخی از این تایرها اگر از طریق واردات رسمی صورت نگرفته باشد، واقعا خطرناک است، چون در شرایط مناسبی نگهداری و حمل نشده‌اند و احتمالا از نظر تاریخ انقضا نیز باید به آنها مشکوک بود.

وی درباره میزان تقاضا برای لاستیک‌های خارجی گفت: همان‌طور که قبلا اشاره شد، قیمت، تعیین‌کننده تقاضا برای این محصولات است و همین نکته عاملی شده برای سوءاستفاده تولیدکنندگان و واردکنندگان چینی تا در این زمینه دامپینگ کرده و تولیدات کشورمان را تحت تاثیر خود قرار دهند.

جمع‌آوری اجناس قاچاق، از اول مهر

علی‌اکبر پوراحمدن‍ژاد، دبیر کمیسیون برنامه‌ریزی، هماهنگی و نظارت بر مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان تهران درباره برخورد این سازمان با معضل قاچاق لاستیک به جام‌جم گفت: براساس بیانات مقام معظم رهبری و همچنین سیاست‌های کلان مسئولان، برخورد قاطع با معضل قاچاق در صدر فعالیت‌ها قرار گرفته که منوط به کالا یا موارد خاصی نمی‌شود، از این رو در طرح مدیریت سطح عرضه و جمع‌آوری‌های کالاهای قاچاق در تمامی اقلام از ابتدای مهر سال جاری در این زمینه نیز اقدام‌هایی خواهیم داشت.

پوراحمدنژاد افزود: طرح یاد شده با محوریت استفاده از توانمندی کنترل اصناف در فاز اول اجرایی خواهد شد. به این صورت که اصناف خود ملزم به کنترل صنف و برخورد با بحث عرضه کالای قاچاق خواهند بود و اگر نتیجه طرح مناسب بود همین روش ادامه خواهد داشت، اما اگر نتیجه، مناسب آنچه انتظار داشتیم، نباشد خود ستاد با استفاده از ظرفیت‌های قانونی خود وارد عمل خواهد شد.

عماد عزتی - اقتصاد