اما در هفتههای اخیر، با جبههگیری رسانههای غربی علیه آزمایش موشکی جدید ایران و تشکیل جلسه شورای امنیت برای بررسی این موضوع، نوک پیکان حملات انتقادی ترامپ که بیشتر در قالب پیامهای توئیتری ابراز میشود، بیوقفه ایران را نشانه میرود البته پرخاشگریهای ترامپ، تنها به لفاظیهایی مانند «ایران در آستانه فروپاشی بود اگر آمریکا با طنابی به اسم برجام به مددش نمیرسید» یا «قدر اوباما را ندانستید. من مثل او مهربان نیستم» خلاصه نشد و او در تصمیمی شتابزده، تحریمهای جدیدی را علیه افراد حقیقی و حقوقی وابسته به ایران، اعمال کرد.
از همه این مسائل که بگذریم، کاخ سفید میگوید آزمایش موشکی ایران ناقض برجام نیست؛ حال آنکه ترامپ در همه اظهارات خود به توافق هستهای کنایه میزند و به طور ضمنی از شکستن آن به عنوان ابزاری برای تهدید استفاده میکند.
در ادامه گفتوگویی در همین خصوص با «استفان لندمن»، نظریهپرداز آمریکایی و دانشآموخته دانشگاه هاروارد داشتهایم. او معتقد است آزمایش موشکی ایران نهتنها با قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل مغایرت ندارد؛ بلکه مغایر هیچ کدام از قطعنامههای شورای امنیت و هیچ یک از اصول حقوق بینالملل نیست.
دولت دونالد ترامپ چندی پیش به بهانه آزمایش موشکی ایران از اعمال تحریمهای جدید اقتصادی علیه اشخاص حقیقی و حقوقی این کشور خبر داد. آیا این قبیل تحریمها مغایر «برجام» نیست؟
تحریمها و تهدیدهای جدید ترامپ با روح برجام در تضاد است. هدف آزمایش موشکی بالستیک ایران و قدرت موشکی این کشور است تا توان موشکی این کشور که قدرت بازدارندگی مقابل تهدیدات و حملات آمریکا و اسرائیل دارد را تضعیف کنند. هدف این است که این قدرت موشکی بازدارنده را تضعیف کنند و بر این اساس قطعنامه شورای امنیت را بهانه قرار دادهاند. درواقع ترامپ میخواهد برتری نظامی و قدرت برتر آمریکا و اسرائیل با خدشهای مواجه نشود و توازن قوا به نفع آنها باقی بماند. نهتنها ایران بلکه آنها تمایل ندارند هیچ کشور دیگری نیز قدرت نظامی آنها را با خدشه مواجه سازد و بخواهد مقابل قدرت آنها قدعلم کند، ولی آنها قادر نخواهند بود تا روسیه و چین را در این خصوص با خود همراه سازند. ایران نشان داده مقابل تهدیدات آمریکا سرخم نکرده و با اقتدار کار خود را کرده است.
ترامپ مدعی است که آزمایش موشکی اخیر ایران مغایر با قطعنامه شماره 2231 شورای امنیت است. برآورد شما در این زمینه چیست؟
تمام برنامه موشکی و سایر پیشرفتهای موشکی و آزمایش این موشکها توسط ایران قانونی و مشروع است. آزمایش موشکی ایران نهتنها با قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل مغایرت ندارد؛ بلکه مغایر هیچ کدام از قطعنامههای شورای امنیت و هیچ یک از اصول حقوق بینالملل نیست. شمار زیادی از کشورها و بویژه کشورهای غربی آزمایش موشکی دارند و توان نظامی خود را تقویت و آزمایش میکنند، بدون اینکه از سوی واشنگتن واکنشی به آنها نشان داده شود.
ترامپ میگوید ایران با آتش بازی میکند و قدر مهربانیهای «باراک اوباما» رئیس جمهوری سابق آمریکا را نمیداند. حال آنکه خود وی تا این اندازه با ایران مهربان نخواهد بود. پیشبینی شما از سیاست خارجی ترامپ در قبال ایران، چگونه است؟
ترامپ اعلام کرده که ایران «با آتش بازی نکند». من در مقالهای به طور مبسوط آوردهام که این آمریکا است که دارد با آتش بازی میکند و نه ایران. در حال حاضر دولت ترامپ در حال دشمنی با تهران و پکن است. دشمنی با تهران و پکن بر روابط واشنگتن با مسکو نیز آثار بدی خواهد گذاشت. دلیل آن این است که تهران و پکن دو متحد روسیه هستند و روابط واشنگتن با آنها بر روابطش با مسکو نیز تأثیرگذار خواهد بود. اگر روابط آمریکا با ایران وچین به همین روال ادامه پیدا کند، بهبود روابط میان آمریکا و روسیه را شاهد نخواهیم بود. ترامپ زمانی که نامزد انتخابات بود از عدم مداخله آمریکا در کشورهای مختلف سخن میگفت. بعد از اینکه به قدرت رسید سخن از مداخله در ایران و چین و ونزوئلا زد. همچنین با مجوز آمریکا به روستایی در یمن حمله شد و تعداد زیادی از افراد به قتل رسیدند. این وقایع با آنچه وی در انتخابات روی آنها مانور میداد زمین تا آسمان متفاوت است.
روابط آتی ترامپ با روسیه را چگونه ارزیابی میکنید؟
ترامپ صحبت از بهبود روابط با پوتین کرده است. وزیر خارجه وی نیز معروف به دوستی با روسیه است. البته ترامپ در توییتی عنوان کرده که پوتین را نمیشناسد و با روسیه معامله نخواهد کرد. از این اظهارات نمیتوان چندان به سیاست روشنی رسید. آنچه مسلم است تیرگی روابط آمریکا با ایران و چین بر روابطش با روسیه نیز آثار منفی خواهد گذاشت.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد