ریزه‌کاری‌های مبتنی بر فرهنگ

علاوه بر این موارد، در جریان چنین رقابت دشواری، سبک‌ها و شیوه‌های جدید متولد می‌شود و عقب نماندن از این نوآوری‌ها به دغدغه‌ای تازه برای نویسندگان و سازندگان سریال‌های تلویزیونی بدل می‌شود. در چنین شرایطی خیلی دشوار است که نویسندگان دچار گیجی نشوند و مسیرهای موفقیت را گم نکنند.

این فرمول را بپذیریم که مخاطب دوست دارد قصه‌های خودش را در تلویزیون ببیند و مهم‌ترین مخاطب این رسانه هم قشر متوسط جامعه است. شاید بد نباشد نویسندگان سریال‌های تلویزیونی کمی بیشتر با فرهنگ ایرانی، ویژگی‌های خاص ما ایرانی‌ها و رفتارها و کنش‌های اجتماعی مردم آشنا شوند یا اگر آشنا هستند به این دانش رجوع بیشتری داشته باشند. بیشتر سریال‌های موفق تلویزیون از این ریزه‌کاری‌ها و پرداخت‌های دقیق مبتنی بر فرهنگ ایرانی برخوردار است و در برخی سریال‌های مهران مدیری مانند پاورچین و مرد هزار چهره و مرد دو هزار چهره یا در پایتخت‌های سیروس مقدم در قالب طنز به نمایش درآمده و کارکرد داشته‌است.

تکنیک‌ و قالب‌ در سریال‌سازی، همیشه تابعی از قصه و اثر است؛ بنابراین پیاده کردن فرمول‌های سبک «سیت‌کام» یا سریال‌های «هر شبی» یا هر سبک و سیاق دیگری، آن‌گاه به نتیجه مطلوب منجر می‌شود که پیش از آن قصه‌ای جذاب بر اساس شخصیت‌ها و موقعیت‌های باورپذیر و متناسب با فرهنگ ایرانی شکل گرفته باشد.

در فرهنگ ایرانی بخصوص در قشر متوسط جامعه رفتارها و کنش‌های متعددی را شاهدیم که بروزشان در سریال‌های نمایشی آنها را باورپذیر و جذاب می‌کند و کمی دست‌کاری در اندازه‌ها و رنگ و غلظت این رفتارها و کنش‌ها می‌تواند به خلق موقعیت‌های کمیک و جذاب هم منجر شود.

به عنوان نمونه، ما ایرانی‌ها به احترام گذاشتن بسیار اهمیت می‌دهیم؛ نگه داشتن حریم و حرمت دیگران برایمان فوق‌العاده‌ مهم است و اندکی بی‌توجهی در این باره می‌تواند سو‌ءتفاهم ایجاد کند. ما ایرانی‌ها اهل رودربایستی هستیم و معمولا حرفمان را رک و راست نمی‌زنیم مگر بعد از کلی مقدمه‌چینی برای جلوگیری از دلخوری‌های احتمالی. همچنین مردمدار و مهمان‌نوازیم به اندازه‌ای که ممکن است چیزی را از فرزندان و عزیزانمان دریغ کنیم تا در اختیار مهمان بگذاریم. وابستگی بچه‌ها و والدین ایرانی به اندازه‌ای است که نقش فرزندی تا کهنسالی همه ما می‌تواند ادامه داشته باشد. معمولا ما ایرانی‌ها نسبت به هم بی‌تفاوت نیستیم و به سرنوشت دوست، همسایه، فامیل و گاهی غریبه‌ها اهمیت می‌دهیم. نتیجه مثبت این روحیه، همدلی و همراهی است و شکل منفی و اغراق شده‌اش، فضولی در زندگی دیگران! معمولا همه ما اهل تعارفیم فقط درصدش متفاوت است و به حرف دیگران اهمیت می‌دهیم و نظر مردم چه خوب چه بد برایمان اهمیت دارد؛ به همین سبب است که مقوله‌ای به نام آبرو در فرهنگ ما جایگاه ویژه‌ دارد.

این موارد فقط چند نمونه از ویژگی‌ها و خصوصیات ما ایرانی‌هاست که دیدن آنها در یک سریال تلویزیونی چه به صورت واقعی چه به صورت اغراق شده می‌تواند جذاب باشد. همین ویژگی‌ها به شخصیت‌ها رنگ و لعاب می‌دهد، آنها را به واقعیت نزدیک می‌کند و حتی بر روند قصه‌ها تاثیر می‌گذارد و می‌تواند ماجراها را هدایت کند.

آذر مهاجر

رادیو و تلویزیون