بازار سرمایه به کدام سو می‌رود؟

یکی از مهم‌ترین رویدادهای بازار سرمایه در هفته جاری، آغاز به کار دهمین نمایشگاه بین‌المللی بورس، بانک و بیمه با عنوان فاینکس بود که حضور سیاسیون در آن بسیار قابل تأمل بود.

یکی از عوامل اثرگذار بر بازار سرمایه رخدادهای سیاسی در سطح داخلی و بین‌المللی است که حضور وزیر امور خارجه در این نمایشگاه نشان داد، این بازار تأمین مالی علاوه بر استقبال از رخدادهای سیاسی، علاقه‌مند به حضور شخصیت‌های سیاسی است تا آینده اقتصادی را با نگاهی به مسائل سیاسی اثرگذار مورد تحلیل قرار دهند.

در این رویداد مهم، ولی‌الله سیف، رئیس کل بانک مرکزی، علی طیب‌نیا، وزیر امور اقتصادی و دارایی، عبدالناصر همتی، رئیس کل بیمه مرکزی و شاپور محمدی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار حضور داشتند که در نوع خود نسبت به سال‌های گذشته بسیار جالب توجه و حضور پررنگشان خیره‌کننده بود.

شاپور محمدی که تقریبا چهار سال پیش در کسوت مدیرعاملی بورس انرژی ایران برای راه‌اندازی‌اش پا به عرصه بازار سرمایه گذاشته بود، پس از قبول مسئولیت در معاونت اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، اکنون در جایگاه ریاست سازمان بورس مسئولیت سنگینی را به دوش گرفته و همه نگاه‌ها به سمت اوست.

بازار سرمایه کشورمان هم‌اکنون بیش از هفت میلیون مخاطب آنلاین در داخل کشور دارد که با اضافه شدن سهام عدالت، این تعداد نزدیک به 56 میلیون نفر خواهد رسید که همگی به نحوی با این بازار پرفرازونشیب سروکار خواهند داشت.

چالش کنتورسازی

یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که هم‌اکنون بازار سرمایه با آن مواجه است،‌ نبود شفافیت در برخی شرکت‌های بورسی و درز اطلاعات نهانی این شرکت‌هاست که نمایی از آن را در جریان افتتاحیه نمایشگاه دهم فاینکس دیدیم؛ در مراسم افتتاحیه، جمعی از سهامداران کنتورسازی نسبت به سیاست متولیان بازار سرمایه انتقاداتی را مطرح کردند.

نزدیک به 50 نفر از سهامداران این شرکت بورسی که نیمه تابستان پارسال تاکنون با توقف نماد معاملاتی این ناشر از سوی سازمان بورس مواجه هستند، به مسئولان مربوطه اعتراض کردند.

قبول داریم

این نمایشگاه شامل رخدادهای جالب دیگری بود؛‌ مثلا رئیس کل بانک مرکزی قبول کرد که پرداخت سود بیشتر در بانک‌ها به معنای ریسک بالاست و یکی از مهم‌ترین چالش‌های جدی بازار سرمایه هم به عنوان بازار رقیب نظام بانکی نرخ‌های بالای سود سپرده‌ها بوده است؛ بنابراین ولی‌الله سیف در مراسم آغازین نمایشگاه درباره تبعات سود بیشتر مؤسسات مالی هشدارهایی داد.

سیف اعلام کرد، نظام اقتصادی ایران، بانک‌محور بوده و وسعت آن حدود 80درصد بازار مالی کشور است و به همین دلیل حساسیت‌ها به این بازار همواره بیشتر است؛ همچنین توسعه نیافتگی بازار اولیه سرمایه را دلیل عدم دسترسی فراگیر بنگاه‌های اقتصادی به تأمین مالی بلندمدت می‌دانیم که منجر به فشار تأمین مالی اقتصاد در نظام بانکی شده است.

در مراسم افتتاحیه نمایشگاه دهم فاینکس، سیف آب پاکی را روی دست سپرده‌گذاران برخی مؤسسات اعتباری هم ریخت و اعلام کرد که مجوز بانک مرکزی به معنای تضمین صد درصدی فعالیت مؤسسات نبوده و در واقع این مجوز به معنای تضمین فعالیت‌ بانک و نتایج آن نیست.

بازار ایده و اختراعات در فرابورس

سورنا ستاری دیگر مهمان افتتاح نمایشگاه دهم بورس بود و از ایجاد بازار ایده و اختراع فرابورس ابراز خرسندی کرد و گفت: هیچ‌گاه فکر نمی‌کردیم این بازار با توسعه خوبی روبه‌رو باشد؛ بورس ایده با همکاری معاونت فناوری با بازار سرمایه ایجاد شده و زیرساخت‌های خوبی برای افراد ایجاد کرده است.

ادعای عجیب و ظریف

یکی دیگر از تفاوت‌های نمایشگاه امسال که همان حضور وزیر امور خارجه بود، موجب شد وزنه حضور مسئولان در افتتاحیه نمایشگاه سنگین‌تر شود. ظریف در این نمایشگاه مدعی شد اگر توافق ژنو به نتیجه نمی‌رسید، فروش نفت صفر می‌شد! ادعایی که طرح آن با واکنش‌های زیادی از سوی کارشناسان مواجه شد.

ظریف در این مراسم، مسیر چهار سال گذشته خود را پرزحمت برای اعتلای ایران اعلام کرد و باز هم مدعی شد امروز حماسه اقتصادی را در اقتصاد مقاومتی شاهد هستیم که نتیجه حماسه سیاسی چهار سال پیش است.

ارائه دستاوردهای ارکان بازار سرمایه در نمایشگاه

در نمایشگاه امسال بورس، ارکان بازار سرمایه دستاوردهای خود را نیز به نمایش گذاشتند، به طوری که در بورس کالا رشد 34 درصدی ارزش معاملات محصولات پتروشیمی، وعده راه‌اندازی معاملات پیمان‌های آتی و سوآپ کالایی، افزایش حجم ارزش قابل توجه معاملات کشاورزی و امکان تأمین مالی شرکت‌های تولیدکننده در قالب سلف موازی از سوی مدیرعامل بورس کالای ایران اعلام شد.

بورس انرژی هم دست پر بود

بورس انرژی ایران نیز با ابزارهای جدید تأمین مالی نظیر معاملات برق و رشد 309 درصدی ارزش داد و ستدهای آن از ابتدای سال 96 نسبت به دوره مشابه سال گذشته به همراه تأمین مالی فرآورده‌های نفتی شرکت‌های پالایشی توسط ابزارهای مختلف تأمین مالی به نمایشگاه بورس رفت و توانمندی‌های خود را در معرض دید مخاطبان گذاشت.

سیدعلی حسینی، مدیرعامل بورس انرژی، رونمایی از صندوق پروژه‌ای که در حوزه تأمین مالی برق راه‌اندازی شده را یکی از اقدامات در نمایشگاه بورس، بانک و بیمه اعلام کرد و گفت: این صندوق پروژه‌ای یکی از دستاوردهای مهم بازار مالی کشور و بورس انرژی ایران است.

توسعه بازار بدهی کشور

راه‌اندازی بازار بدهی برای پرداخت حجم عظیم بدهی‌های دولت در سال‌های گذشته به بخش خصوصی یعنی همان پیمانکاران و در عین حال به بانک مرکزی و دیگر بانک‌های تجاری و توسعه‌ای از اقدامات مهم بورس‌های فعال در اوراق بهادار بود و دولت با استفاده از این نظام مالی برای پرداخت بدهی‌ها اقدام کرد.

در این باره ابزار بدهی دولت به عنوان اسناد خزانه اسلامی طراحی و منتشر شد که به توسعه بازار بدهی در بورس‌های اوراق بهادار منجر شد که در ادامه این راه اوراق اجاره دولتی به این بازار اضافه شد تا این بازار توسعه پیدا کند.

تاکنون یعنی از ابتدای راه‌اندازی این بازار 13 هزار میلیارد تومان اسناد خزانه اسلامی و 2000میلیارد تومان اوراق اجاره دولتی منتشر شد. نمایشگاه امسال شاهد رویدادهای دیگری ازجمله همکاری‌های علمی، پژوهشی و آموزشی سازمان بورس با مجموعه‌های کارگری بود که از این طریق، سرمایه‌های خرد مردمی به شکل کارآمدتر وارد بازار سرمایه شوند؛ رونمایی از سامانه جدید تالار مجازی در حاشیه نمایشگاه با حضور معاون اجرایی سازمان بورس و با هدف فرهنگسازی بیشتر برای ورود آگاهانه به بازار سرمایه از دیگر دستاوردهای این نمایشگاه بود.

محمد صادق‌پور