یارانه همانطور که از نامش پیداست برای افرادی است که دارای توان مالی کافی نیستند، مانند زنان سرپرست خانوار و خانوارهای پرجمعیتی که درآمد آنها کفاف هزینههای اولیه مانند بهداشت و درمان و آموزش را نمیدهد. متاسفانه در ایران بدعت بدی در دولت دهم گذاشته شد و مردم هم بر این باور بودند که این پول نفت است و باید به طور مساوی بین مردم تقسیم شود.
حال هزینه پرداخت یارانه در ماه به حدی رسیده که دولت در تامین آن مشکلات بسیار زیادی دارد و عمده بار این موضوع به عهده وزارت نفت است.
یارانهها در حالی پرداخت میشود که فقط یکسوم بودجه عمرانی سال گذشته تخصیص یافت. از سوی دیگر پولی در اختیار دولت نبود که بتواند سهمیه یارانه بخش تولید را پرداخت کند.
مساله تا جایی حاد شده که چندی پیش آیتالله مکارمشیرازی، مرجع تقلید اعلام کردند شیوه پرداخت یارانه کمر اقتصاد کشور را شکسته است.
از نظر کارشناسی نمیتوان با این روش، فقرزدایی و ایجاد اشتغال کرد. مقوله حذف یارانه طبقات پردرآمد مطرح بوده و در قانون بودجه هم آمده، اما دولت جرات انجام چنین کاری را بنا به دلایل مختلف نداشته است.
اکنون ادامه این روش، نه به صلاح کشور است و نه قابل ادامه، زیرا جامعه با یک رکود عمیق اقتصادی روبهروست به طوریکه بخش مسکن هم متاثر از این امر است.
مشکل بیکاری زیاد شده و خانوارهای زیادی را درگیر کرده و از سوی دیگر باعث بالا رفتن سن ازدواج و ترویج ازدواجهای سفید شده است.
این موضوع تهدید بزرگی برای ساختار سیاسی کشور محسوب میشود و هرآن میتواند دستاویز افرادی قرار بگیرد که با ساختار جمهوری اسلامی ایران مخالف هستند.
اگر یارانه نقدی و یارانه بخشهای آب، برق، گاز و فرآوردههای نفتی برداشته شود، دولت میتواند 10 برابر بودجه عمرانی سال 95 به این بخش اختصاص دهد. دولت در این شرایط میتواند رشد اقتصادی را افزایش و بیکاری را کاهش دهد و ساختار اقتصادی کشور را از بحران فعلی خارج کند.
در حال حاضر میزان یارانهای که به فرآوردههای نفتی یا حاملهای انرژی تعلق میگیرد به حدی رسیده که میزان مصرف بنزین، روزانه از 80 میلیون لیتر هم فراتر رفته است.
به بیان بهتر مصرف بنزین حدود 20 میلیون لیتر نسبت به چهار سال پیش افزایش یافته است. شاید رویه وزارت نفت در این زمینه اشتباه بوده و وجود مافیای گسترده در واردات فرآوردههای نفتی باعث شده تا به جای تولید بنزین و حذف یارانه همچنان به واردات بپردازیم.
مبلغ اندک یارانه ممکن است برای عدهای ضروری باشد، ولی برای بسیاری حتی هزینه پر کردن یک باک بنزین هم نیست و نباید در فهرست یارانه بگیران قرار داشته باشند.
مردم آنقدر که نیازمند کار و درآمد پایدار هستند به یارانه نیاز ندارند. پول یارانه باید صرف حمایت از تولید و ایجاد اشتغال پایدار و فعالیتهای عمرانی شود. به نظر میرسد فقط دو دهک پایین جامعه که تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی هستند، باید مشمول دریافت یارانه باشند، اما دولت به دنبال این است که محبوبیتش در بین افراد پولدار از بین نرود به همین دلیل مسامحه میکند و اجرای قانون را به تعویق میاندازد.
دکتر بهمن آرمان - کارشناس اقتصادی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد