درمان سرطان آسان شد

آنچه مشخص است این‌که افزایش رشد ابتلا به سرطان در کشورهای در حال توسعه بسیار بیشتر از دیگر کشورهاست.

در این میان گاه درمان‌های نادرست، باری مضاعف روی دوش خانواده‌های درگیر با این بیماری می‌گذارد، به همین دلیل کارشناسان بر اصلاح روند درمان سرطان تاکید می‌کنند؛ روش‌هایی که به نظر می‌رسد حالا با ابلاغ دستورالعمل تازه‌ای از سوی وزارت بهداشت اندکی از شرایط سخت بیماران مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان بکاهد.

به گزارش جام‌جم، دستورالعملی که به منظور استانداردسازی خدمات شیمی‌درمانی از سوی وزارت بهداشت ابلاغ شده شامل سه بخش مربوط به بیماران، داروهای شیمی‌درمانی و نیروی انسانی ارائه‌دهنده خدمات است.

آن‌طور که از مفاد این آیین‌نامه می‌توان نتیجه گرفت مباحث مربوط به بیمار شامل نحوه پذیرش بیمار، چگونگی دریافت اطلاعات بیمار و انجام درست شیمی‌درمانی نیز مشخص شده است.

بر این اساس باید در زمان مشخص و بدرستی خدمات درمان را به بیماران ارائه داد. مسائل مربوط به دارو نیز شامل چگونگی جابه‌جایی، آماده‌سازی ایمن و جلوگیری از هدررفت و دورریز داروست.

در قسمت سوم هم با بررسی‌های دوره‌ای در راستای کاهش و پیشگیری از بروز آسیب‌های جسمانی پرسنلی که با داروهای شیمی‌درمانی سروکار دارند، اقدام می‌شود.

آیین‌نامه‌ای برای حمایت از بیماران

‌ علی قنبری مطلق، رئیس اداره کنترل و مبارزه با سرطان وزارت بهداشت درباره آیین‌نامه بیماران سرطانی به جام‌جم می‌گوید: این دستورالعمل قطعا نکات بسیاری به همراه دارد، چرا که اگر تجویز و تجهیز داروها مطابق استانداردها انجام شود و آماده سازی داروها براساس دوزهای درست تجویز شده صورت بگیرد، هم به روند درمان بیماران کمک خواهد کرد و هم به لحاظ اقتصادی ثمر بخش خواهد بود.

او این ویژگی‌ها را محدود به وضعیت بیماران نمی‌داند و به مراکز ارائه‌دهنده خدمات هم اشاره می‌کند.

به گفته رئیس اداره کنترل و مبارزه با سرطان وزارت بهداشت وجود دستورالعمل برای این مراکز به آنها کمک می‌کند خدمات بهتری ارائه کنند و در ضمن برای پرسنل و نیروی انسانی نیز امنیت بهتری به همراه دارد؛ چرا که از آسیب‌های احتمالی ناشی از آماده‌سازی داروهای شیمی‌درمانی در امان خواهند بود.

حسینعلی شهریاری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز معتقد است ابلاغ این آیین‌نامه به منظور حمایت از بیماران خواهد بود.

او به جام‌جم می‌گوید: یکی از خطراتی که با این بخشنامه رفع می‌شود این است که متاسفانه اگر دارویی در دنیا وجود دارد که هنوز مراحل آزمایشی‌اش را پشت سر نگذاشته در برخی مواقع از سوی بعضی از همکاران ما تجویز می‌شود. اما اگر یک راهنمای بالینی وجود داشته باشد که از سطح استاندارد مناسبی هم برخوردار باشد، بیمار آرامش بیشتری خواهد داشت و از نظر مالی نیز کمتر به او فشار می‌آید.

ضرب‌الاجل برای استانداردسازی

در این آیین‌نامه، سه ماه یعنی تا خرداد 97 به مراکز دولتی و خصوصی ارائه‌دهنده خدمات شیمی‌درمانی فرصت داده شده که استانداردهای مورد نظر وزارت بهداشت را اعمال کنند، علاوه بر این مراکز باید مجوزهای لازم برای ارائه این خدمت را اخذ کنند و به صورت استاندارد خدماتشان را در بخش‌های سرپایی و بستری بخش دولتی و خصوصی ارائه دهند.

آن‌طور که رئیس اداره کنترل و مبارزه با سرطان وزارت بهداشت به جام‌جم می‌گوید: بحث نظارت به عهده دفتر نظارت و اعتباربخشی وزارت بهداشت است.‌

حسینعلی شهریاری، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز درباره نظارت معتقد است، حتی بیمه‌ها هم می‌توانند در بحث نظارت کمک کنند.

او می‌گوید: رسیدن به استانداردهای مورد اشاره این آیین نامه آنقدر سخت نیست که حتی سه ماه زمان بخواهد. اما وزارت بهداشت و درمان و شرکت‌های بیمه ابزار نظارت دراین خصوص را دارند.

تفاوت‌های آیین‌نامه جدید

پیش از این هم استانداردهایی از سوی وزارت بهداشت در این موارد وجود داشته است. حتی تهیه یک راهنمای بالینی برای بیماری‌های پرخرج در برنامه چهارم، پنجم و ششم توسعه وجود دارد، اما آیین‌نامه فعلی تفاوت‌هایی هم با موارد قبلی دارد.

علی مطلق، رئیس اداره کنترل و مبارزه با سرطان وزارت بهداشت در این باره می‌گوید: آیین‌نامه‌ای که تحت عنوان تاسیس و بهره‌برداری مراکز سرپایی شیمی‌درمانی ابلاغ شده در گذشته وجود نداشته و برای اولین بار است که اجرایی می‌شود.

حسینعلی شهریاری هم در این باره می‌گوید، هر چند در قوانین برنامه چهارم، پنجم و ششم توسعه قرار بود راهنمای بالینی تصویب شود، اما ابلاغ این دستورالعمل بیش از همه می‌تواند در بهبود ارائه خدمات به بیماران کمک کند.

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، تمرکز اصلی این آیین نامه را در تجویز دارویی می‌داند و می‌گوید: ابلاغ این آیین نامه هیچ هزینه‌ای را برای بیماران به همراه نخواهد داشت و تمرکز اصلی آن روی روش استفاده درست از داروهای تجویز شده است،‌ از میزان دوز مصرفی گرفته تا جلوگیری از هدر رفت داروها.

هزینه‌ها بیشتر نمی‌شود

ابلاغ این دستورالعمل و هشدار به مراکز ارائه‌کننده خدمات برای استانداردسازی، اما یک نگرانی برای خانواده‌های مبتلا به بیماران سرطانی ایجاد کرده است. نگرانی‌ای که مبنی بر افزایش احتمالی هزینه‌های درمان از سوی این مراکز و البته کاهش خدمات به واسطه کاهش مصرف دارو خواهد داشت. اما رئیس اداره کنترل و مبارزه با سرطان وزارت بهداشت می‌گوید: پیشگیری از هدررفت دارو به معنای کاهش مصرف دارو نیست.

به گفته او، بحث مدیریت خدمات سرطان و شیمی‌درمانی شامل مدیریت تجویز، مدیریت آماده‌سازی دارو و مدیریت تزریق است. با آیین‌نامه اخیر مدیریت آماده‌سازی و تزریق دارو را ساماندهی می‌کنیم، زیرا باعث می‌شود دارو با دوز درست‌تری برای بیمار تجویز شود.

آن‌طور که او می‌گوید، برای رسیدن به یک استاندارد باید در صورت لزوم هزینه کرد، ولی این هزینه روی دوش بیماران نخواهد بود، زیرا در این موارد تعرفه‌هایی چه در بخش خصوصی و چه دولتی وجود دارد که خدمات باید طبق این تعرفه‌ها ارائه شود.

براساس آمار‌های رسمی اعلام شده در ایران هر سال حدود 90 هزار نفر به جمعیت افراد مبتلا به سرطان اضافه می‌شود.

به همین دلیل تدوین و ابلاغ چنین دستورالعمل‌هایی باید با حساسیت بیشتری از سوی مسئولان و دستگاه‌های ناظر همراه باشد، چراکه بیماران مبتلا به سرطان و خانواده‌هایشان به اندازه کافی مشکل دارند و آزمون و خطا می‌تواند شرایط زندگی را برای آنها دشوارتر کند.

میثم اسماعیلی - جامعه