جهان «سرّ دلبران»، جهان آرزوهایمان بود

به دنبال جهانی آرمانی

محمدحسین لطیفی کارگردان این مجموعه در ابتدای نشست گفت: عده زیادی در هوای گرم یزد، از خانه و خانواده دور ماندند و برای ساخت این اثر زحمت کشیدند. البته منتی بر مردم نیست و حق آنها این است که اثری خوب برایشان ارائه شود. این کارگردان با اشاره به ساخت مجموعه‌ای با محتوای دینی در سرّ دلبران ادامه داد: مدت‌هاست که در کشور من وقتی صحبت از قشر روحانی می‌شود، همه به فصل سیاسی زندگی‌شان می‌پردازند و نه فصل اجتماعی. در آثارمان کمتر به پشت درهای مساجد و خانه‌هایشان رفته‌ایم و دلم می‌خواست تصویری دیگر ارائه بدهم. همان‌طور که در مجموعه دیدید، سیدسلیم، شخصیت اصلی قصه همان چیزی است که باید باشد؛ روحیه خودش را دارد و امیدوارم که به هدفم رسیده باشم. کارگردان «صاحبدلان» در پاسخ به خبرنگار جام‌جم مبنی بر انتخاب بعد زمانی و مکانی قصه که در زمان حال و شهر یزد روایت می‌شد، توضیح داد: موافقم که این قصه می‌توانست در هر جایی اتفاق بیفتد و روایت شود. دلیل اصلی که ما را به انتخاب یزد رساند، این بود که این شهر خوشبختانه هنوز بافت سنتی‌اش را حفظ کرده و همه‌چیز در آن درگیر تغییر و تحول نشده است. ضمن این‌که عده‌ای می‌گفتند اگر قصه در یزد می‌گذشت، پس چرا از لهجه یزدی استفاده نکردید؟ در جواب این افراد باید بگویم که چرا یادمان نمی‌آید که استفاده از لهجه در آثار دیگر، با چه ماجراهایی مواجه شده است؟ خیلی اوقات می‌بینیم که لهجه جواب نمی‌دهد. ضمن این‌که اگر در فیلم‌های آمریکایی هم دقت کنید، هر بازیگری لهجه منطقه خاصی را دارد و این‌طور نیست که همه به لهجه ثابتی صحبت کنند؛ گویش هرکس متفاوت است. من سال‌ها قبل در «نردبام آسمان» هم این قالب را شکستم و با این‌که مجموعه تاریخی بود، همه با گویش امروز صحبت می‌کردند. شفیعی هم در تکمیل حرف‌های لطیفی گفت: گاهی اوقات می‌شود نکاتی را هم تذکر داد. امروزه بسیاری از سنت‌های فرهنگی جامعه که علاج حل بسیاری از مشکلات بودند، فراموش شده‌اند. اشتباه ما این‌جاست که مساجد را فراموش کرده‌ایم و دلمان می‌خواست که با ساخت این مجموعه در فضای حال، حضور دوباره این سنت‌ها را یادآوری کنیم.

تلنگری که حذف شد

بخش دیگر این نشست، اشاره به برخی صحنه‌هایی بود که از مجموعه حذف شدند و صحبت از این صحنه‌ها، بغض لطیفی را در پی داشت. او گفت: در بخشی از ماجرا از زبان شخصیت رباخوار، اشاره‌ای به وضع بانک‌های کشور داشتیم که حذف شد. هدف ما این بود که تذکر بدهیم. حتی ترانه تیتراژ ما می‌گوید: «بر تن نکن این خرقه را...» سال‌هاست که دردی در سینه دارم. نباید هرکسی به خودش اجازه بدهد که لباس روحانیت را به تن بکند. این لباس مقدس است و عده‌ای با اشتباه پوشیدنش حرمت این لباس را از بین برده‌اند. می‌بینیم که شخصیت روحانی ما از مسائل سیاسی کاملا جداست و وقتی حرف از سیاست می‌شود، نظری نمی‌دهد. دیگر نکته‌ای که خبرنگاران حاضر در این نشست درباره‌اش سوال پرسیدند، تلاش برای تک‌بعدی نشدن شخصیت سیدسلیم (با بازی برزو ارجمند) در مجموعه بود. حسین حسنی فیلمنامه‌نویس این مجموعه تصریح کرد: تنها دلیلی که ترغیبمان کرد به سراغ نگارش این قصه برویم، همین فرار از تک‌بعدی شدن بود. در مجموعه‌ها همیشه سیر و سلوک روحانیان را می‌بینیم و دلمان می‌خواست روحانی قصه ما بی‌غل‌وغش باشد. شخصیت‌های متعددی که در مجموعه دیدیم، همه انگار بخش‌هایی از وجود سلیم بودند و قسمت‌هایی از نقص‌های او را نمایندگی می‌کردند. برزو ارجمند هم در تکمیل حرف‌های حسنی افزود: سرّ دلبران می‌خواست تلنگر بزند و چیزهایی را یادآوری بکند. مشکل امروز جامعه ما این‌جاست که ارتباط نسل جدید با نسل‌های قبلی‌اش از دست رفته است. دلیل این اتفاق چیست و کجاست؟ داریم ارزش‌هایمان را از دست می‌دهیم و این دلیلی است که باعث باختمان می‌شود. حتی اگر 700 نفر در کل ایران سریال را دیده باشند، من راضی‌ام.

زهرا غفاری

روزنامه‌نگار