شگفتانه‌های چهل‌تیکه‌ای

این برنامه‌ که ابتدا با هدف بازنمایی تصاویر آرشیوی ساده آغاز شد، با دیدگاهی متفاوت و نوآورانه به روایت‌هایی عمیق‌تر از زندگی انسان‌ها و خاطرات گذشته پرداخته است اما چیزی که در چهل‌تیکه بیش از همه توجه‌ها را جلب می‌کند، نحوه بازگویی قصه‌های انسانی است که به‌راحتی می‌توانند با هر فردی در هر نقطه از جامعه ارتباط برقرار کنند.به‌ویژه در فصل‌های جدید برنامه که مجری محبوب تلویزیون (داریوش کاردان) به تیم اضافه شده، نوع روایت و فضای برنامه به‌طور چشمگیری متفاوت شده و لحظات دراماتیک و پرمحتوا را در کنار شادی و سرگرمی به مخاطبان عرضه کرده است.الهام حاتمی‌ به‌عنوان یک تهیه‌کننده زن‌ در دنیای رسانه‌ای که گاهی برای زنان چالش‌های بسیاری به‌همراه دارد، با پشتکار و دقت نظر خود نشان داده نه‌تنها می‌توان در این عرصه موفق بود‌ بلکه می‌توان با ساخت برنامه‌هایی مانند چهل‌تیکه‌ به‌طور عمیق‌تری با مخاطب ارتباط برقرار کرد. برنامه‌ای که در آن به‌جای استفاده از فرمول‌های تکراری، نه‌تنها سرگرمی‌ بلکه یک تجربه واقعی از خاطرات مشترک و عواطف انسانی به مخاطب ارائه می‌شود. گفت‌وگوی ما با این بانوی هنرمند و باسابقه تلویزیون در ادامه آمده است. 

یکی از ویژگی‌های برجسته برنامه ‌چهل‌تیکه‌ ایده‌‌ خاص و نوآورانه‌‌ آن است. این برنامه به‌طور خاص در میان برنامه‌های تلویزیونی با دقت به جزئیات و نوستالژی، مخاطب را جذب می‌کند. به‌نظرمی‌رسد همیشه ابتکار عمل و ایده‌پردازی در این برنامه حرف اول را می‌زند. این ایده چگونه شکل گرفت؟  
ابتدا قرار بود ‌چهل‌تیکه‌ یک میان‌برنامه‌‌ ۱۵دقیقه‌ای باشد که در شبکه نسیم پخش می‌شد؛ برنامه‌ای ساده برای پخش تصاویر آرشیوی، براساس یک نظم خاص؛ اما همیشه به این فکر می‌کردم که این تصاویر باید داستانی پشت سر خود داشته باشند. بنابراین تصمیم گرفتم هر قسمت از برنامه، یک قصه داشته باشد. این‌طور شد که دیگر تصاویر، آرشیوی صرف نبودند بلکه به یک قصه تبدیل می‌شدند. به آقایان دکتر احسانی و منفرد گفتم می‌خواهم تصاویر آرشیوی را با یک موضوع خاص مرتبط کنم ولی آن زمان نمی‌دانستم این کار تا چه‌حد می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. وقتی شروع کردیم، نتیجه کار جذابیتی بیشتر از آنچه تصور می‌کردیم‌داشت. 
 
در‌واقع با این ایده یک فرمت جدیدبرای استفاده از تصاویرآرشیوی به‌وجودآوردید.به‌نظر می‌رسد در برنامه‌های تلویزیونی چنین ابتکاری دراستفاده از ماده خام تصاویرآرشیوی کمتر دیده می‌شود.چه عواملی باعث شد این مسیر را انتخاب کنید؟ 
ابتدا این یک ریسک بزرگ بود. خیلی‌ها معتقد بودند استفاده از آرشیو به‌تنهایی ممکن است برای مخاطب جذاب نباشد اما ما تصمیم گرفتیم این متریال‌ها را در قالب یک داستان قرار دهیم. هر برنامه یک موضوع خاص داشت؛ مثل تابستان، عشق، یا حتی بزرگان هنر مانند عزت‌الله انتظامی. این موضوعات به برنامه عمق می‌دادند و آن را از حالت یک پخش ساده به یک روایت جذاب تبدیل می‌کردند. این ایده‌ها در جلسات مختلف با آقای توکلی‌زاده و تیم برنامه‌ساز مطرح شد و به‌تدریج تبدیل به چیزی شد که اکنون ‌چهل‌تیکه‌ است.
 
به‌نظر می‌رسد برنامه شما با ترکیبی از دکور و فضای خاص هم توجه مخاطب را جلب می‌کند. می‌خواستم درباره دکور و فضای نوستالژیک برنامه بیشتر بدانم. چطور این ایده به ذهن‌تان رسید؟
ابتدا دکور ساده‌ای در نظر گرفته بودیم اما وقتی با آقای علیمردانی همکاری کردیم، تصمیم گرفتیم فضایی نوستالژیک و متفاوت بسازیم. در آن زمان دکورهای روشن خیلی مد نبودند اما دکور راسفید انتخاب کردیم. وقتی آقای علیمردانی طراحی دکور را دیدند، به‌شدت با آن موافقت کردندو این همکاری به نتیجه خوبی رسید.به همین دلیل، در هر قسمت برنامه برای مهمانان یک شگفتانه داشتیم؛ تصویری که شاید هیچکس فکر نمی‌کرد وجود داشته باشد و همیشه در دنیای خاطرات مهمانان یک شگفتانه برای‌شان به نمایش گذاشته می‌شد. 
 
یکی ازویژگی‌های خاص برنامه،حضور مهمانان و غافلگیری‌ آنها‌ست.می‌توانید یکی ازخاطرات خاص خوداز این قسمت‌ها را با ما در میان بگذارید؟  
یکی از لحظات جالبی که به‌یاد دارم، وقتی بود که آقای اصغر همت مهمان برنامه شدند. آقای علیمردانی ازایشان پرسیدند آیا تا به حال اجرای تلویزیونی داشته‌اید، که درپاسخ گفتند هرگز این کار رانکرده‌ام‌.اما وقتی تصویری ازایشان در برنامه پخش شد، آقای همت به‌شدت شگفت‌زده شدندوگفتند حتی یادشان نمی‌آید چنین تصویری از او وجود داشته باشد.این نوع غافلگیری‌هاهمیشه برای ماهیجان‌انگیزبوده‌وباعث‌شده برنامه ازیک سطح‌معمولی به یک تجربه تلویزیونی خاص تبدیل‌شود. 
 
فصل‌های جدید چهل‌تیکه چه تفاوت‌هایی با فصول‌ گذشته دارند؟ شنیده‌ایم فصل نهم برنامه فضای جدیدی پیدا کرده. این تغییرات چه تأثیری روی روند گفت‌وگوها و مهمانان گذاشته است؟  
چهل‌تیکه در فصل جدید، به یک جهت‌گیری تازه دست پیدا کرده. حضور آقای کاردان که به‌عنوان مجری فصل جدید به ما پیوسته‌اند‌ باعث شده گفت‌وگوها فضای جدیدی پیدا کند. ایشان بخشی از خاطراتی را که ما در برنامه به آنها پرداخته‌ایم، در زندگی خودشان تجربه کرده‌اند. این مسأله باعث شده نوع روایت و گفت‌وگو در برنامه تغییر کند و جذابیت جدیدی به آن اضافه شود. علاوه بر اینها، در این فصل مهمانانی داریم که مدت‌هاست درتلویزیون حضور نداشته‌اند، مثل آقای شاه‌محمدلو (آقای حکایتی). این تغییرات باعث شده برنامه پویا و متنوع‌تر از همیشه باشد. 
 
از چه زمانی ساخت چهل‌تیکه را شروع کردید؟  
ابتدا قرار بود برنامه‌ دیگری بسازم ولی بعد از آن تصمیم گرفتیم چهل‌تیکه را ادامه بدهیم. ساخت این برنامه از مهرماه شروع شد. البته پیش‌تولید طولانی‌ای داشتیم؛ به‌خصوص در انتخاب مهمانان و برنامه‌ریزی‌های دیگر. خیلی‌ها از من می‌پرسیدند آیا هنوز مهمانانی برای دعوت داریم یا نه اما هر هفته که قسمت‌های جدید پخش می‌شد، بیشتر متوجه می‌شدند چقدر این برنامه جذاب و متنوع است. درواقع قرار بود شنبه تا چهارشنبه هر شب پخش شود ولی گاهی به‌دلیل تغییرات و نوسانات برنامه‌ریزی نمی‌دانستیم تکلیف برنامه چه خواهد شد.
 
آیا برنامه چهل‌‌تیکه قبل از شب یلدا روی آنتن خواهد رفت؟ 
طبق برنامه‌ریزی‌ها قرار بود پیش از شب یلدا پخش شود. البته همیشه با چالش‌های برنامه‌ریزی مواجه می‌شویم. یکی از بهترین لحظات من در این برنامه‌ حضور داریوش مودبیان بود. حضور ایشان در برنامه یک کلاس درس بود. همچنین مهمانان برجسته‌ای مانند محمدمهدی رسولی (صاحب برند اکسیژن) و کسانی چون شهاب حسینی را هم داشتیم. به‌طور کلی‌ مهمانان برنامه تنوع زیادی داشتند و همه آنها گزینه‌های جذاب و تأثیرگذاری بودند.
 
داریوش کاردان که به نوعی نماد اجراهای پرسروصدا و پرانرژی است، در چهل تیکه هم حضور دارد. آیا اجرای او در این برنامه تفاوتی با سبک‌های قبلی‌اش دارد؟
بله، در این برنامه داریوش کاردان اجرای متفاوتی دارد. درعین‌حال که همان شیطنت ‌طنازی وجذابیت همیشگی‌اش را حفظ کرده، فضای برنامه به‌گونه‌ای است که در آن به لحظات درام و عمیق پرداخته می‌شود. چهل‌تیکه همیشه لحظات درامی دارد و این برای من جالب بود که آقای کاردان را در این نوع فضاها، کاملا متفاوت با اجراهای قبلی‌اش دیدم.مثلا در چند قسمت، ایشان نتوانست ادامه دهد و به‌شدت بغض کرد. این برای ما تجربه‌ای غافلگیرکننده بود. به یاد دارم که یکی از مهمانان درباره مرگ فرزند جوانش صحبت می‌کرد و این لحظه برای همه ما بسیار سخت و تأثیرگذار بود. یا خانم بروفه از مرگ همسرشان صحبت کردند، یا آقای خلج که یکی از بهترین گفت‌وگوها را در برنامه داشت. این‌گونه گفت‌وگوها برای من همیشه بسیار خاص بوده‌اند.
 
با توجه به تغییراتی که در روند اجرایی برنامه ایجاد کرده‌اید و انتخاب آقای داریوش کاردان به‌عنوان مجری جدید، آیا ریسکی برای شما وجود نداشت که واکنش‌های منفی از مخاطبان دریافت کنید؟
انتخاب آقای داریوش کاردان برای ما افتخار بزرگی است. ایشان خودشان یک برند معتبر و قدرتمند هستند و حضورشان در چهل‌تیکه قطعا به نفع برنامه بوده است. برای من مهم‌تر از همه، قصه‌ها و روایت‌هاست که توسط مجری روایت می‌شود. آقای کاردان با حضور در برنامه ما، اتفاقات خوبی را رقم زدند.
 
در مورد استفاده از آرشیو تصاویر و خاطرات گذشته، آیا هیچ‌گونه چالشی در جمع‌آوری این مواد وجود داشت؟
همیشه چالش‌هایی دراین زمینه بوده امامن آدمی هستم که پیگیری زیادی دارم. برای جمع‌آوری آرشیو،ازمنابع مختلف استفاده می‌کنیم وتیم ما همواره در این مسیر همراهی می‌کند. نگهداری از تصاویر آرشیوی درطول این سال‌ها کار دشواری بوده، چون این مواد باید به‌درستی حفظ و طبقه‌بندی شود تا در مواقع ضروری قابل استفاده باشد.
 
در فصل‌های قبلی، محمدرضا علیمردانی یکی از چهره‌های شناخته شده در برنامه بود. آیا دلیل عدم‌حضور ایشان در فصل جدید این است که مشغول پروژه‌های دیگری هستند یا به خاطر تمایل به تجربه کاری جدید بوده‌است؟
آقای علیمردانی همیشه جزو اعضای ثابت تیم چهل‌تیکه بودند و خواهند بود. ایشان یکی از دلایل اصلی موفقیت برنامه در سه فصل گذشته بوده‌اند. همکاری با آقای علیمردانی برای ما بسیار ارزشمند است. البته ایشان به‌دلیل مشغله‌های شخصی و پروژه‌های دیگر، در حال‌حاضر حضور کمتری در این فصل دارند اما این به آن معنا نیست که از چهل‌تیکه جدا شده باشند.
 
در فصل‌های قبلی، یکی از ویژگی‌های جذاب چهل‌تیکه غافلگیری‌ها‌یی بود که برای مهمان‌ها درنظر می‌گرفتید. در این فصل جدید، آیا با چالش‌هایی در جمع‌آوری و استفاده از آرشیوها مواجه شده‌اید؟
همیشه چالش‌هایی در این زمینه وجود دارد. جمع‌آوری آرشیو و انتخاب درست تصاویر کار پیچیده‌ای است. اما همان‌طور که گفتم، من همیشه در پیگیری و جمع‌آوری آرشیوها کوشا بوده‌ام. خوشبختانه تیم ما در این زمینه بسیار همکار است و برای استفاده درست از این تصاویر و خاطرات گذشته، کارهای زیادی انجام داده‌ایم. نکته مهم این است که مواد آرشیو‌ی به‌کار رفته در برنامه، فقط تصاویر بی‌روح نیستند.
 
آیا بازخورد جالبی از مردم در خیابان‌ها یا فضای آنلاین درباره برنامه چهل‌تیکه دریافت کرده‌اید که شما را غافلگیر کند؟
یکی از بازخوردهایی که برای من بسیار جالب بود، مربوط به زمانی است که تصویری از یک شهید در برنامه پخش کردم. این تصویر مربوط به آخرین شهید جنگ بود که مادرش آن را مشاهده کرد. پس از پخش، روابط‌عمومی به من اطلاع داد که مادر شهید این تصویر را دیده و بسیار دعا کرده است. این بازخورد بسیار تأثیرگذار بود و به من یادآوری کرد که برنامه چهل‌تیکه برای من بیش از یک برنامه تلویزیونی است و در حقیقت یک رسالت دارد.
 
آیا فکر می‌کنید برنامه چهل‌تیکه همچنان ظرفیت ادامه پیداکردن دارد؟ آیا امکان دارد در فصل‌های آینده برنامه تغییرات بیشتری داشته‌باشد؟
قطعا برنامه چهل‌تیکه هنوز ظرفیت زیادی برای ادامه دارد. ما در این فصل، لیستی از مهمانانی داشتیم که می‌توانستند در برنامه حضور پیدا کنند‌ ولی به‌دلایلی نتوانستیم همه آنها را دعوت کنیم. به‌طور کلی، این برنامه توانسته هویت مستقلی پیدا کند و به‌عنوان یک برنامه ارزشمند شناخته شود.
 
در این برنامه، بیشتر ازهرچیز به زندگی وتجربه‌های زیسته افراد پرداخته می‌شود.این تجربه‌هاچه تأثیری برشما به‌عنوان تهیه‌کننده دارند؟
وقتی کسی مثل آقای شاه‌محمدلو از خاطرات مادرش صحبت می‌کند یا وقتی مهمانی از تجربیات خود در ازدست دادن فرزندش می‌گوید، این گفت‌وگوها به ما زندگی یاد می‌دهند. این برنامه به‌طور غیرمستقیم فرهنگ ایرانی را بازتاب می‌دهد و به مردم یادآوری می‌کند که ارزش‌های انسانی مثل عشق، پدر و مادر، خانواده و خاطرات چقدر مهم هستند.
 
شما در طول سال‌های کاری‌تان برنامه‌های مختلفی ساخته‌اید. چه چیزی باعث شده که شما همیشه موفق باشید و برنامه‌های شما در تلویزیون همواره مورد استقبال قرار بگیرد؟
من همیشه تلاش کرده‌ام برنامه‌هایم به مردم چیزی اضافه کند. درتمام برنامه‌هایم، همیشه سعی کرده‌ام به مردم یاد بدهم، چیزی به آنها اضافه کرده و به نوعی آنها را با فرهنگ و زندگی آشنا کنم. این رویکرد همیشه باعث شده که مردم از برنامه‌های من استقبال کنند.
 
در نهایت می‌خواهم از شما بپرسم که در مسیر حرفه‌ای‌تان به‌عنوان یک تهیه‌کننده زن، چه چالش‌هایی را تجربه کرده‌اید؟
یکی از چالش‌های بزرگ من این است که به‌عنوان یک تهیه‌کننده زن، همیشه باید دو برابر سخت‌تر از دیگران تلاش کرده تا جایگاه خودم را اثبات کنم. تهیه‌کنندگان زن کمتر دیده می‌شوند و معمولا کمتر از مردها به موفقیت‌های‌شان توجه می‌شود. اما من همیشه به کارم ایمان داشتم و به همین دلیل توانستم برنامه‌های موفقی بسازم.

می‌دانستم چهل‌تیکه موفق خواهد شد
من از ابتدا احساس می‌کردم که چهل‌تیکه می‌تواند به یک برنامه موفق تبدیل شود؛ چرا که این برنامه برخلاف بسیاری از برنامه‌ها، برای همه‌ آدم‌ها یک تجربه مشترک ایجاد می‌کند. به نوعی مانند یک آلبوم است که درهرخانه‌ای ورق می‌خورد و مخاطب باآن ارتباط برقرارمی‌کند،برنامه‌ای‌که به گذشته وخاطرات مردم مربوط است وبسیاری ازآنها باآن حس نوستالژیک دارند.مردم ایران عموما به خاطرات و گذشته‌شان علاقه‌مندهستند وبه ریشه‌های فرهنگی خود پایبندند. چهل‌تیکه این امکان رابه مخاطبان می‌دهد که باگذشته وخاطرات خود دوباره ارتباط برقرار کنند.این برنامه مثل یک آلبوم است که درهر خانه‌ای ممکن است ورق بخوردوبه نوعی به خاطرات مشترک مردم دسترسی پیدا کند.موفقیت چهل‌تیکه ناشی ازارتباط عمیق برنامه با مخاطب است. برنامه‌سازی که بر پایه‌ خاطرات، فرهنگ و تاریخ مشترک مردم باشد، قطعا می‌تواند تأثیری پایدار داشته باشد. ما درچهل‌تیکه سعی کردیم به جای یک برنامه ساده و کلیشه‌ای، یک تجربه خاص و متفاوت ارائه دهیم. ترکیب نوستالژی، گفت‌وگوهای صمیمی و مهمانان ویژه باعث شدکه مخاطبان خودشان را دربرنامه پیدا کرده وبا آن ارتباط برقرار کنند. در واقع این برنامه فراتر از یک برنامه تلویزیونی ساده بوده و تبدیل به بخشی از زندگی روزمره مردم شده است.