مزدا ۳ نیو، اولین تجربه با موتور اسکای اکتیو ایکس

اما می‌دانیم که این موتورها توان لازم برای رانندگی‌های جاده‌ای را ندارند و در نهایت مجبور به استفاده از همان فناوری قدیمی یعنی موتورهای بنزینی یا دیزلی هستیم. 

در این میان مزدا، با در نظر گرفتن این حقیقت که جایگزینی کامل موتورهای فسیلی با موتورهای برقی امکان‌پذیر نیست اقدام به ارتقای بازده خودروهای بنزینی و دیزلی کرده است و درنتیجه کاهش مصرف سوخت و تولید آلاینده‌ها توسط آنها. فناوری جدید موتورهای SKY ACTIVE مزدا تا حد زیادی این خودروساز را به هدفش رساند.

این موتورها در سال ۲۰۱۲ میلادی در ۲ نوع D و G تولید شدند که به ترتیب با سوخت بنزینی و دیزلی کار می‌کردند.

مصرف ترکیبی موتورهای بنزینی اسکای اکتیو(SLY ACTIVE G) حدود ۷.۳ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر بود که با حجم ۲.۵ لیتر موتور و بازده توان و گشتاور آن، بسیار رضایت‌بخش به نظر می‌رسید. اما اکنون مزدا این موتورها را ارتقا داده و درنهایت پیشرانه‌ای با عنوان SKY ACTIVE X عرضه کرده است که برای اولین بار در مزدا ۳ نسل ۴ (۲۰۱۹) به کار رفته است.

عملکرد شگفت‌انگیز مزدا ۳ نیو با موتور جدید

موتورهای اسکای اکتیو قبلی از طریق سیستم تنظیم زمان‌بندی عملکرد سیلندرها کار می‌کردند. تکنولوژی این سیستم در زمان‌های لازم چند سیلندر را از کار می‌اندازد تا در مصرف سوخت و انرژی صرفه‌جویی شود. 

اما با بررسی دقیق موتورهای اسکای اکتیو ایکس متوجه می‌شویم که این پیشرانه‌های جدید سوخت بنزین را به روش موتورهای دیزلی می‌سوزانند، در نتیجه هدررفت انرژی و سوخت به کمترین میزان خود می‌رسد. این موتورها که احتراق تراکمی نامیده می‌شوند سال‌هاست مورد تحقیق و بررسی تمام خودروسازان جهان هستند؛ اما اولین کمپانی که موفق به عرضه آن شد مزدا بود. 

می‌دانیم که به طور عادی موتور با تولید جرقه از طریق شمع‌ها در مخلوط هوا و سوخت درون سیلندر حجم این مخلوط را افزایش می‌دهد و این افزایش حجم موجب حرکت پیستون به سمت پایین می‌شود. در موتور اسکای اکتیو ایکس مخلوط کمی از هوا و بنزین وارد سیلندر شده، در آنجا متراکم می‌شود و در اثر این تراکم احتراق صورت می‌گیرد. 

این همان شباهت عملکرد اسکای اکتیو ایکس در موتورهای دیزلی است. اما دمای احتراق بنزین از گازوئیل بیشتر است و در نتیجه برخلاف موتور دیزلی، برای اشتعال مخلوط هوا و بنزین متراکم شده نیاز به یک جرقه اولیه است. این جرقه توسط شمعی که برخلاف قبل در کناره‌های پیستون قرار دارد صورت می‌گیرد. این سامانه را در کنار یک شارژر، سامانه همزمان مکش، اشتعال، جرقه یا «HCCI» می‌نامند. 

به بیان دقیق‌تر بنزین تزریق شده به پیستون‌ها که در این سیستم بسیار کمتر است، با هوایی که توسط شارژر موتور وارد پیستون می‌شود، در آن می‌چرخد و به تراکم بالا می‌رسد. با بالا رفتن پیستون و افزایش تراکم مخلوط سوخت و هوا، جرقه لازم برای اشتعال توسط شمع صورت می‌گیرد، اما انرژی حاصل از این انفجار بسیار بیشتر از حالت عادی است. در این موتور همچنین سوپاپ‌های سوخت در مرکز سیلندرها قرار دارد. روند عملکرد این پیشرانه را به اختصار جرقه‌زنی کنترل شده و اشتعال فشرده (SPCCI) می‌نامند. 

آنچه در این بخش بسیار مهم است زمان‌بندی دقیق موتور برای ایجاد جرقه اولیه توسط تک شمع استفاده شده در کناره سیلندر است. این موتور ۴ سیلندر خطی، ۲ لیتر حجم دارد و به یک شارژر، یک خنک کننده گازهای ناشی از اشتعال و سیستم کنترل زمان‌بندی سوپاپ‌ها مجهز است. نتیجه سیستم SPCCI طبق تست‌های انجام شده روی مزدا ۳ نسل ۴، مصرف ۴.۲ لیتر بنزین در هر ۱۰۰ کیلومتر است. از دیگر مزیت‌های این سیستم می‌توان به امکان برگشت آن به حالت احتراق معمولی اشاره کرد. درواقع موتور اسکای اکتیو ایکس در زمانی که نیاز به گشتاور بالا باشد، حالت احتراق تراکمی را غیر فعال می‌کند و این تغییر بدون اطلاع سرنشین و راننده صورت می‌گیرد.

ادامه دیدگاه اقتصادی مزدا

مزدا که همواره به دنبال نوآوری در سیستم‌های خود است، برنامه‌های آتی‌اش را همزمان با تکمیل و رفع نواقص اسکای اکتیو ایکس، ارائه موتورهای الکتریکی و هیبریدی اعلام کرده است.

مزدا معتقد است در کنار موتورهای هیبریدی، ارتقای سطح کیفی و بازده موتورهای بنزینی امری حیاتی است، چرا که این موتورها همچنان برای استفاده در خودروهای هیبریدی لازم هستند. بنابراین انتظار می‌رود در آینده تولید خودروهای هیبریدی‌ای از مزدا شاهد باشیم که در آن‌ها تکنولوژی اسکای اکتیو ایکس به کار رفته است. مزدا ۳ مجهز به این سیستم تاکنون تنها در اروپا عرضه شده است و احتمال می‌رود تا چند ماه آینده به آمریکا نیز راه یابد. برای آگاهی از قیمت تولیدات مزدا به قیمت مزدا ۳ دیوار سر بزنید.