فرانک فن هیپل، مدیر اسبق اداره علم و تکنولوژی کاخ‌سفید در گفت‌وگو با جام‌جم:

تل‌آویو به هدف خود در حمله به نطنز دست پیدا نکرد

نشست کمیسیون مشترک برجام با مشارکت ایران و گروه ۱+۴ در روزهای پایانی هفته گذشته در وین ادامه پیدا کرد. این نشست، تحت تاثیر حمله خرابکارانه رژیم‌صهیونیستی به تاسیسات نطنز و متعاقبا، آغاز رسمی غنی‌سازی ۶۰درصدی اورانیوم توسط جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت. ایران اعلام کرده ابتدا باید تحریم‌ها توسط آمریکا رفع شود و ایران راستی‌آزمایی کرد و سپس ایران از کاهش تعهدات برجامی خود عقب‌نشینی کند.

کد خبر: ۱۳۱۱۴۷۱

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم ، آمریکا هم خواستار پیش بردن طرح «گام به گام» است. این در حالی است که ایران بر عدم فرسایشی شدن مذاکرات و رفع سریع تحریم‌ها تاکید دارد. در این راستا جام‌جم گفت‌وگویی با پروفسور فرانک فن هیپل، استاد دانشگاه پرینستون و مدیر اسبق اداره علم و تکنولوژی کاخ‌سفید انجام داده است.

کلیت برگزاری نشست ایران و اعضای ۱+۴ در وین، آن هم پس از اقدام مخرب اسرائیل علیه تاسیسات هسته‌ای نطنز را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بدیهی است نشست اخیر در وین، تحت تاثیر این اقدام خرابکارانه و متعاقبا، آغاز غنی‌سازی ۶۰درصدی از سوی ایران قرار گرفت. به نظر من، هیچ طرفی تمایل به جنگ و تشدید تنش‌ها ندارد اما در این خصوص، لازم است برجام احیا شود. زمان به ضرر آمریکا در حال از دست رفتن است.

یکی از اهداف رژیم‌صهیونیستی از اقدام خرابکارانه در نطنز، گرفتن برگ برنده ایران در مذاکرات بود. این موضوع کمک بزرگی برای آمریکا به شمار می‌رفت. با توجه به اعلام شروع غنی‌سازی ۶۰درصدی از سوی ایران، آیا تصور می‌کنید تل‌آویو به این هدف خود دست یافته است؟

به نظر من اسرائیل در نهایت به هدف خود دست نیافته. قابل درک است تصمیم دولت ایران برای غنی‌سازی ۶۰درصدی، فشار بیشتری بر ایالات متحده وارد خواهد کرد. غنی‌سازی ۶۰درصدی اگرچه حد غنی‌سازی برای سلاح نیست، ولی باید مراقب بود دیدگاه کسانی که معتقدند ایران به دنبال سلاح است نیز تقویت نشود.
از نظر من، هنوز تهدیدی در خصوص بمباران تجهیزات غنی‌سازی ایران و این‌که این موضوع ضروری است را نشنیده‌ام. اما می‌ترسم اگر آمریکا به‌سرعت به توافق هسته‌ای بازنگردد و ایران نیز مطابق با آن عمل نکند، تهدیداتی از این نوع را بشنویم. لذا ضروری است واشنگتن سریعا به برجام بازگردد و تحریم‌ها را لغو کند.

نماینده چین در نهادهای بین‌المللی در وین گفت گروه کارشناسی هسته‌ای که وظیفه مشخص کردن اقدامات ایران برای بازگشت به برجام را دارد بسیار جلوتر از گروه کارشناسی لغو تحریم‌های آمریکا علیه ایران قرار دارد. به نظر شما دلیلش چیست؟

آن‌طور که من متوجه شده‌ام، دولت ترامپ با برچسب‌گذاری برخی تحریم‌ها به عنوان ضدتروریسم و مرتبط با حقوق بشر، لغو تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران را از نظر سیاسی دشوارتر کرد.
همچنین در کنگره و دولت بایدن از ایده به اصطلاح «یک توافق بهتر» حمایت می‌شود که بتواند موضوعات موشکی و منطقه‌ای را نیز در قبال ایران در بر بگیرد.
همین مساله کار را پیچیده‌تر کرده‌است. بایدن باید تصمیمات دشواری در مورد تحریم‌ها اتخاذ کند.
همین هفته، بایدن تصمیمی کاملا دشوار برای پایان دادن به حضور نظامی آمریکا و ناتو در افغانستان گرفت. در خصوص برجام هم لازم است تصمیمی شجاعانه بگیرد.

راهکار بایدن برای لغو تحریم‌های ایران(تحریم‌هایی که قبل از خروج آمریکا از برجام ذیل برچسب هسته‌ای قرار داشت) که توسط ترامپ ذیل برچسب مبارزه با تروریسم یا سلاح‌های کشتار جمعی یا نقض حقوق بشر قرار گرفته است، چیست؟ آیا این تحریم‌ها لغو خواهد شد یا صرفا تعلیق می‌شود؟

در واقع مسأله اصلی همین است. نکته اصلی اینجاست که برای احیای برجام، بایدن چه تعداد از این مجازات‌های برچسب خورده را باید لغو کند؟ برخی اعضای دولت - شاید اکثر آنها - به‌شدت استدلال می‌کنند برخی تحریم‌ها باید به عنوان تراشه‌های چانه‌زنی نگه داشته شوند تا در مذاکرات آینده مورد استفاده قرار گیرند. البته همان‌طور که گفتم، در این خصوص دولت بایدن باید تصمیمی شجاعانه بگیرد.

ایران اعلام کرده فرصتی برای مذاکرات فرسایشی ندارد و سریع‌تر باید به جمع‌بندی رسید. به نظر شما چرا طرف مقابل ایران تمایل به فرسایشی کردن مذاکرات دارد؟

دولت بایدن یکپارچه نیست. هیچ‌کس نمی‌خواهد مذاکرات را طولانی کند، اما بحث‌های داخلی در مورد این است که چه بخشی از تحریم‌ها بدون از دست دادن حمایت سیاسی از برجام میان دموکرات‌های کنگره لغو می‌شود.

در دولت ایران نیز بحث این است که برداشتن تحریم‌ها تا کجا مناسب و مفید است. در این میان، باید میان رفع تحریم‌ها و انجام تعهدات ایران، ارتباطی موثر وجود داشته باشد. در هر حال، امیدوارم در نهایت برجام احیا شود.