به گزارش جام جم آنلاین، در سال های اخیر، در پرتو حمایت های رژیم صهیونیستی و امریکا ، رسانه های سلطنت طلب و معاند در تلاش هستند تا دوران نوستالژیک از عصر پهلوی و رضا شاه نشان دهند. تکیه اصلی این رسانه ها بر نسل های جوان و نوپاست تا از این بستر با تحریف و نادیده انگاشتن حافظه تاریخی ایران ، به این موضوع بپردازند. اما سوال این است که حافظه تاریخی ملت ایران پاک شدنی است.
آیا ملت ایران از یاد برده است که رضاخان میرپنج با حمایت بیگانه شاه شد و دهان روشنفکران آزادی خواه را با نخ می دوخت و ایران را به زندان بزرگ برای جوانان ، دهقانان ، عشایر ، روشنفکران ، دین باوران ، آزادی خواهان تبدیل کرد . کسی که ارتش او برای سرکوب ملت ایران مجهز شد اما 6 ساعت در برابر بیگانه مقاومت نکرد .
اینک رسانه های معاند تلاش می کنند با تحریف واقعیات و قهرمان سازی کاذب از گذشته به تطهیر رژیم پهلوی و رضاشاه و پسرش بپردازند، غافل از این که ایرانیان هیچگاه ستم های رفته بر این سرزمین از ضحکاک ماردوش افسانه ای در شاهنامه تا رضاشاه از یاد نمی برند.
در همین راستا این قسمت از برنامه « امواج شبهه » رفتارشناسی رسانه های بیگانه در تحریف حافظه تاریخی ملت ایران از عصر رضاخان و استبداد سیاه را مورد بررسی قرار می دهد . در این برنامه که به همت سرویس سیاسی رادیو گفتوگو برگزار شد ، نوید عمیدی مظاهری ، پژوهشگر حوزه افكار عمومی و تغییرات فرهنگی مركز رشد امام صادق(ع) و رضا گنجی ، مدیرعامل خبرگزاری وانا به گفتگو و مباحثه پرداختند.
آقای گنجی ، ملت ایران حافظه تاریخی خوبی درباره عملکرد رضاخان و رژیم پلوی دارند . با این حال رسانه های معاند می کوشند تا با ارائه قابی دروغین ، چهره دیگری از آن دوران را به ویژه برای جوانان به نمایش بگذارند . از نظر شما چرا رسانه های معاند به سمت تطهیر آن روزها حرکت کرده اند؟
سال ها پیش یک سی دی حاوی مستندی درباره زندگی فرح دست به دست می شد . ابتدای این روایت که توسط دختری بیان می شد ، خاندان پهلوی مورد نقد قرار گرفتند اما در انتها ، این داستان به یک رپورتاژ آگهی برای پهلوی تبدیل شد .
سوال اینجاست چرا با وجود ثروت هنگفتی که خاندان پهلوی از ایران غارت کردند در اوایل انقلاب و چندسال پس از آن اقدام به ساخت مستندهایی از این دست نکردند تا خود را تطهیر کنند . پاسخ خیلی ساده است چون در حال حاضر ما با یک نسل مواجهیم که نه پیش از انقلاب و پلشتی های این خاندان که در آن دوران بیشتر بود را دیده است و نه مقطع انقلاب و جنگ را لمس کرده که دشمنی ها را درک کنند. از این رو درحال حاضر دشمن بستری را فراهم کرده کرده که می تواند مانور احساسی و عملیات روانی گسترده تری بر جوانان داشته باشد و اگر دیدند مشکلی وجود دارد موج سواری کنند . متاسفانه ما از جمله ملت هایی بوده ایم که همیشه تصور کرده ایم گذشته بهتر بوده است و دشمن هم از این فضا نهایت بهره برداری را می کند . بنابراین پرداختن به این موضوعات در این برهه از تاریخ یک دلیل مهم دارد که دست کم نیمی از جمعیت این کشور نمی دانند که پهلوی ها چه بلایی بر سر این سرزمین آورده اند . از سوی دیگر در برخی مواقع رسانه ها در پی تطهیر رژیم پهلوی نیستند بلکه می خواهند غرب را بزک کنند و از پهلوی به عنوان مترسک استفاده می کنند یعنی به مردم بگویند برای آن که در رفاه باشید باید به ما اجازه بدهید دوباره اداره کشور را در اختیار بگیریم. درواقع این یک بازی غربی است که ویترین آن پهلوی ها هستند . در آینده ای که آنها برای ایران متصور هستند قرار نیست پهلوی ها هیچ نقشی داشته باشند و حتی پست های میانه را هم به این خاندان نخواهد داد .
آنچه که من درباره خاندان پهلوی می دانم نوشته ها و اسنادی در قالب فیلم ، کتاب و ... است که خود آنها درباره یکدیگر نوشته اند . ماحصل مطالعه این اسناد به ما می گوید آنان که این خاندان را به حکومت بر ایران گماشته اند بزرگترین توهین را به ملت ایران کرده اند . با وجود آن تعابیری که این خاندان درباره یکدیگر به کار می کار می برند و آن گونه که هم را ذلیل و خار می شمارند ما نباید به آنها وزن دهیم .
جمهوری اسلامی مطالبه گری را به مردم آموخته است
آقای مظاهری، آیا شما هم مانند آقای گنجی معتقدید که تطهیر پهلوی در راستای بزک کردن غرب است؟
مسیری که رسانه های غربی در خلا روایتی ما درباره خاندان پهلوی و تطهیر آن در پیش گرفته اند برای آن بخش از جامعه است که پس از انقلاب سال 57 متولد شده اند یعنی بیش از نیمی از جامعه ایران در دوران پهلوی زندگی نکرده و آن فضا را لمس نکرده اند .
از نظر من هم دور از شان جمهوری اسلامی است که خاندان پهلوی اپوزیسیون آن باشند اما به هرحال برساخت و انگاره سازی از واقعیت می تواند توسط رسانه ها صورت بگیرد . به عنوان مثال یک چهره فرهنگی از شخصیت فرح برای نسل جوان به ویژه قشر تحصیلکرده ترسیم شده است. در این جا باید به این موضوع توجه کرد که یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی ، افزایش قشر تحصیلکرده است .به طوری که پیش از انقلاب 30درصد از بانوان کشور دارای سواد خواندن و نوشتن بودند اما اکنون بیش از 30درصد تحصیلات عالیه دارند . این موضوع سبب دگرگونی در نوع نگرش و جهان بینی افراد می شود ، در واقع جمهوری اسلامی ابزار مطالبه گری و روشنگری را به افراد داده است.
استفاده دشمن از ضعیف شدن حافظه تاریخی ملت ایران
ازنظر من همیشه نمی توان به حافظه تاریخی مردم ایران امید داشت چرا که از هرچه از یک یک رویداد یا واقعه تاریخی فاصله بگیریم اثر آن کاهش می یابد . در این جاست که نقش رسانه پررنگ می شود . زمانی که یک رسانه رضاشاه را به عنوان یک مصلح در جامعه معرفی می کند و حتی در جامعه ما هم برخی چنین شعارهایی درباره این شخصیت بیان می کنند ، به این نتیجه می رسیم که حافظه دچار فراموشی شده است و دشمن هم می داند از کجا وارد شود . شکاف های داخلی در جامعه که ناشی از وضعیت اقتصادی و معیشتی است دستاویز دشمن قرار می گیرد و گرچه تمام مشکلات مربوط به ضعف های کشور نیست و بیشتر آن با تحریم ها در ارتباط است اما دشمن تلاش می کند ضعف ها را بزرگ کند و با نمایش بخشی از واقعیت های دوران پهلوی ، آن روزها را بسیار موفق نشان دهد.
آرشیو دروغ تکنیک اصلی تحریف حافظه تاریخی
آقای گنجی، رسانه های معاند برای تطهیر پهلوی و تحریف حافظه تاریخی ایران از چه تکنیک هایی استفاده می کنند؟
یکی از برجسته ترین کارهایی که در حوزه تاریخ انجام می شود وارد کردن منابع دروغ و غیرواقعی است . به عنوان مثال ، امریکا از یک نویسنده می خواهد که درباره یهودیان یک فیلم دروغ بسازد . گرچه بسیاری از افراد به دلیل آگاهی به مسائل روز محتوای آن را باور نمی کنند اما این محتوا وارد آرشیو و بایگانی تاریخ می شود . سال ها بعد نسل حاضر توانایی راستی آزمایی این محتوا را ندارند و مورخانی هستند که به خود زحمت پژوهش عمیق نمی دهند و همان محتوای دروغ به منابع مورد اتکای آنها تبدیل می شود. عقیده دشمنان نظام هم این است که از پهلوی ها به نیکی یاد کنند هرچند هنوز بسیاری از نسل گذشته هستند که در برابر پذیرش این دروغ ها مقاومت می کنند اما صدسال بعد ، نسلی که در جامعه زندگی می کند آن را می پذیرد.
کوبایی ها و پهلوی عجیب ترین اپوزیسیون دنیا
همه کشورها در دنیا اپوزیسیون دارند و می توان گفت عجیب ترین نوع آن کوبایی های داخل امریکا هستند که معتقدند امریکا می تواند هر رفتاری با کوبایی ها داشته باشد ، آنها را تحریم کند ، به گلوله ببندد اما نباید از فیدل کاسترو حمایت کند . اپوزیسیون دیگری که در همین رده قرار می گیرد پهلوی ها هستند چرا که باور دارند غرب می تواند هرکاری اعم از تحریم ، بمباران ، جنگ و ... با ایران بکند تا حکومت حاکم از بین برود و پهلوی جایگزین شویم. البته ویترین های زیبایی دارند که به ظاهر دلسوز مردم هستند و از سختی هایی که ملت ایران متحمل می شوند غمگینند اما در باطن به هر قیمتی حتی فلاکت مردم ایران ، می خواهند به حکومت بازگردند.
تلاش دشمن برای تغییر ماهیت انقلاب اسلامی
مظاهری – مهمترین انگیزه حرکت امام (ره) و مبارزه با لایحه کاپیتالیسم ، « استقلال » بود. موضوع جدی در فضای تصویرسازی ، تلاش برای تغییر ماهیت انقلاب اسلامی است یعنی این که مخالفان جمهوری اسلامی می کوشند تا ماهیت اصلی انقلاب به چیز دیگری تبدیل کنند. در کنار این موضوع ، تصویری که از امریکا به عنوان یک بهشت و راه نجات ساخته می شود اهمیت زیادی دارد و به عنوان تکنیک دیگری برای تحریف حافظه تاریحی استفاده می شود . در این مقطع روایت گری رسانه اهمیت زیادی دارد .
روش دیگری که در این حوزه استفاده می شود ، مظلوم سازی است . فردی که دستانش به خون های مردم زیادی آلوده بوده است و برای رسیدن به مقاصد خود سازمانی به نام ساواک را راه اندازی می کند ، مظلوم جلوه داده می شود .
پرداختن به ربع پهلوی یک اشتباه رسانه ای است
در پایان گفتگو به بازمانده خاندان پهلوی یا ربع پهلوی بپردازیم . از نظر شما نوه بی دست و پا و بی سواد رضاشاه درمیان مردم ایران چقدر وزن دارد؟
مظاهری - یکی از اشتباهات رسانه ای ما این است که امثال ربع پهلوی را مطرح می کنند یعنی نپرداختن به این موضوع از پرداختن به آن بسیار بهتر است زیرا این شخص در جایگاهی نیست که بتوان درباره او سخن گفت .
به نظر می رسد اگر نسبت به شکاف های اصلی که در جامعه وجود دارد آگاه نباشیم و آنها را به درستی رصد و شناسایی نکنیم در این جنگ نوترکیب موفق نخواهیم بود . باید توجه داشته باشیم که رسانه های غربی محدود به یک خاندان یا مجموعه نیستند . جریانی که انقلاب اسلامی را رقم زد یک نهضت فرهنگی بود و در این مسیر پیش می رود و دشمن به خوبی این موضوع را می داند یعنی آگاه است که جایگزین سیاسی در فضای سیاسی نسبت به جمهور اسلامی وجود ندارد . از این رو تغییر انگارها و ارزش ها مهمترین چیزی است که در حال رخ داد است . درواقع برای مردم ایران داشتن استقلال مهم نباشد و تنها رسیدن به رفاه اهمیت داشته باشد . بنابراین اگر نقاط اصلی ارزش های انقلاب را مئنظر قرار ندهیم و رسانه ها نسبت به این موضوع بی توجه باشند دچار خسران جدی خواهیم شد.
قرار بود انقلاب اسلامی درس عبرتی برای جهان باشد
گنجی – قرار بود پس از انقلاب ، مردم ایران به گونه ای تنبیه شوند که درس عبرتی برای کشورهای منطقه و فرامنطقه شود تا مانند ایرانیان فکر نکنند . امروز روس ها با آن قدرت خود به تهران می آیند که یک تکنولوژی از ایران بخرند و هیچ یک از قدرتهای غربی چنین روزی را تصور می کردند بنابراین چاره ای ندارند جز این که از بازوی رسانه ای خود بهره بگیرند و بر ذهن نسلی که پهلوی را ندیده است متمرکز شوند.
پهلوی ها آخرین دستاویز غرب برای رسیدن به ایران
آنها بر این باور بودند که می توانند در میان نخست وزیر و رئیس جمهور جاسوس تربیت کنند اما ناکام ماندند . پس از آن تصمیم گرفتند در لایه پایین تر یعنی وزرا و نمایندگان مجل افراد مورد نظر خود را پرورش دهند اما نظام مراقبت کرد . البته در همه مقاطع زمانی ضربه هایی به نظام وارد شده است اما به دلیل هوشیاری سران کاری نبوده است . پس از آن جریان های سیاسی اعم از اصولگرا و اصلاح طلب ایجاد کردند و پس از آن که ناامید شدند به دانشجویان متوسل شدند و اکنون در قهوه خانه به دنبال پیرو و دنباله رو هستند . به نظر من پهلوی ها گزینه پس از قهوه خانه ای ها هستند یعنی از همه جا ناامید شده اند و دست به دامان این خاندان دراز کرده اند تا شاید با یک نوستالژی برای ایرانیان بتوانند به هدف خود برسند.
برنامه « امواج شبهه » که گفتگوی تخصصی پیرامون ماهیت شناسی رسانه های معاند فارسی زبان است ، روزهای یکشنبه و سه شنبه ساعت 16 به مدت 60 دقیقه به روی آنتن این شبکه به نشانی موج اف ام ردیف 103.5 مگاهرتز می رود و در این قسمت به رفتارشناسی رسانه های بیگانه در تحریف حافظه تاریخی ملت ایران از عصر رضاخان و استبداد سیاه پرداخت.
این برنامه به تهیهکنندگی سیده فاطمه شعار، هماهنگی گیسو جعفرزاده، آیتمسازی سمیرا صدیق کردی ، گویندگی فاطمه عبدالوند و با کارشناسی و اجرای مصطفی صادقی تقدیم مخاطبان میشود.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد