جدال با قمار!

برای اثبات رونق این سایت‌ها همین نکته بس که سال گذشته سخنگوی وقت نیروی انتظامی گفته بود فقط در همان سال ۳۹۰۰شبکه قمار و شرط بندی توسط پلیس شناسایی و ۱۴۴۰پرونده علیه مجرمان تشکیل شده‌است. شناسایی ۴۰۰۰سایت فقط در یک سال نشان از این دارد که تعداد این سایت‌ها بسیار بیشتر از تعدادی است که حالا مسدود شده‌اند. وجود باند‌های بسیار و صرف هزینه‌های گزاف و گردش مالی هولناک این سایت‌ها به کنار، این‌که بسیاری از این باند‌ها هدف‌شان همان قمار و شرط بندی آنلاین هم نیست و تنها به این واسطه اقدام به سرقت هویت افراد و خالی کردن حساب بانکی آن‌ها می‌کنند هم نکته دیگری است. اما موضوعی که باید حالا به آن کمی دقت کرد تاثیرات روانی این اتفاق بر افراد جامعه است. به این مفهوم که بخشی از رونق چشمگیر این سایت‌ها به اقبال افراد به این سمت برمی‌گردد، مسدود شدن نزدیک به ۴۰۰۰ سایت تنها در یک سال و تداوم فعالیت سایت‌های دیگر به این مفهوم است که همچنان بسیاری از افراد به وسوسه منفعت مالی در این سایت‌ها حضور دارند. سؤال این است که چرا با وجود ممنوعیت فعالیت و البته جرم بودن قمار این افراد به نوعی با سرمایه‌های خود اینچنین بازی می‌کنند؟ برخی روان‌شناسان اجتماعی معتقدند این سایت‌ها تکنیک‌هایی برای وابستگی به خودشان اعمال می‌کنند، از مشوق‌های مالی که به افراد می‌دهند تا الگوریتم‌های هوشمندی که باعث امیدواری کاذب آن‌ها می‌شود. پس از این وابستگی دیگر این افراد رها می‌شوند؛ چرا که اعتیاد به قمار، آن‌ها را در دام این سایت‌ها انداخته و زندگی آن‌ها را تباه و جیب گردانندگان این سایت‌ها را پرپول‌تر کرده‌است. فرمول وابستگی به قمار همانی است که درباره مصرف موادمخدر و الکل هم کار می‌کند، به همان اندازه هم مخرب است، اما هنوز قبح آن میان عامه مردم نریخته، همین نکته شاید یکی از دلایلی است که همچنان باعث رونق قمار در جامعه شده‌است. یکی از کانال‌های تلگرامی سال گذشته پایشی از میزان هزینه تبلیغات این سایت‌ها در تلگرام انجام داده بود. روش این پایش به این صورت بود که با پیگیری آگهی یکی از این سایت‌ها در تلگرام متوجه حجم بالای تبلیغات آن سایت برای یک مسابقه فوتبال شده بود. نتیجه کار این بود که یکی از این سایت‌ها فقط برای یک مسابقه حدود ۹۰۰میلیون تومان برای آگهی در کانال‌های تلگرامی هزینه کرده بود؛ صرف چنین هزینه‌ای تنها از سوی یک سایت و تنها برای یک مسابقه فوتبال حتما که باید آورده و سود برگشتی شگفت‌انگیزی داشته باشد. اگر رشد قارچ‌گونه این سایت‌ها را ملاک قرار دهیم پس حتما که باید بازار پرتقاضایی در بدنه جامعه برای شرط بندی‌های آنلاین وجود داشته باشد. این بازار پرتقاضا چطور شکل گرفته‌است؟ البته نباید پیش از رسیدن به پاسخ به دو مولفه مهم بی‌توجهی کرد؛ یکی سهل‌تر شدن قمار به مدد گسترش فضای مجازی است و دیگری سخت‌تر شدن اشتغال و آمار بالای بیکاری و نابسامانی‌های اقتصادی. فارغ از تاثیرگذاری این مولفه‌ها باید به ترفند‌های بی‌شمار این سایت‌ها در جلب نظر مخاطبان و به دام انداختن افراد هم اشاره شود. گردانندگان این سایت‌ها حتما از آب گل‌آلود تبعیض‌های اجتماعی و نابسامانی‌های اقتصادی استفاده می‌کنند، اما فعالیت آن‌ها محدود به این فرش قرمز گسترده زیر پای‌شان نمی‌ماند. استفاده از چهره‌های سرشناس در فضای مجازی به بهانه استفاده از حجم بالای دنبال‌کننده‌های آن‌ها یکی از معمول‌ترین این ترفندهاست. بسیاری از خواننده‌ها و البته مشهوران این فضا یا همان شاخ‌های مجازی از مبلغان ثابت این سایت‌ها هستند. در کنار این شیوه آگهی‌های سایت‌های شرط بندی هم استوار بر تکنیک‌های روان‌شناختی است و به‌اشتراک‌گذاشتن «فرم‌های‌برنده» در این شیوه تاثیر بسیاری دارد. بسیاری از این سایت‌ها فرم‌های دروغینی منتشر می‌کنند که در آن فردی به‌عنوان مثال با سرمایه‌گذاری ۵۰هزارتومانی برنده ۲۰میلیون تومان شده‌است. هرچند منطق نهفته در این قمار‌ها به لحاظ علمی درست است؛ به این مفهوم که امکان این‌که فردی با ۵۰هزار تومان صاحب ۲۰میلیون تومان شود به لحاظ منطقی وجود دارد، اما این اتفاق به مفهوم ازدست‌رفتن سرمایه چندصدهزار فرد دیگر است.

روزنامه جام جم