جنگ اوکراین و نزدیکی مسکو و پکن نیز بر سرعت این تحولات افزوده و این مسأله نگرانی آمریکا و متحدانش را که هنوز به نظم سابق پایبند هستند بهدنبال داشته است. کسانی که روابط چین و روسیه را بررسی میکنند حتی قبل از شروع جنگ روسیه و اوکراین در اسفند سال گذشته متوجه شده بودند روابط این دو کشور فراتر از شرایط معمول در حال پیگیری است و اهداف بلندی در حال دنبال شدن است. روابط چین و روسیه، ذاتا روابط مهمی برای هر دو کشور است. چین و روسیه، ۴۲۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارند و روابط اقتصادی آنها کاملا مکمل است. روسیه از نظر منابع طبیعی غنی است، اما به فناوری و سرمایهگذاری نیاز دارد، در حالی که چین میتواند فناوری و سرمایهگذاری ارائه کند، اما به منابعطبیعی نیاز دارد. روسیه همچنین منبع کلیدی تسلیحات پیشرفته برای چین به حساب میآید. بهعنوان دولتهای قدرتمند، هر دو کشور در داخل نهادهای بینالمللی از جمله شورای امنیت سازمان ملل متحد، از یکدیگر حمایت میکنند. اما فراتر از این موارد این نکته است که مسکو و پکن بهدنبال ایجاد فشار علیه نظم غربی به رهبری آمریکا هستند و با اتخاذ رویکردهای مشابه در مورد بسیاری از مسائل جهانی آمریکا را متهم میکنند که بهدنبال سلب جایگاه واقعی آنها در جهان است.
در چنین شرایطی برگزاری همایش تجاری انرژی چین و روسیه، گام جدیدی در زمینه اتحاد دو کشور بود. رئیسجمهور روسیه در پیامی به این نشست اعلام کرد که روابط مسکو و پکن بهرغم وضعیت بیثبات در عرصه جهانی بهطور پیوسته تقویت میشود. همزمان شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در بیانیهای که در این همایش خوانده شد، خاطرنشان کرد پکن خواهان تقویت همکاری با مسکو در بخش انرژی است. وی در این بیانیه آوردهاست این همکاری شامل تقویت بازار جهانی انرژی، توسعه منابع انرژی سبز و تامین امنیت زنجیره تامین جهانی است.
مقابله با سیاست وحشیانه
پیش از این همایش، وانگیی، وزیر خارجه چین با انتشار بیانیهای گفته بود پکن قصد دارد ارتباطات خود را با فدراسیون روسیه در سطح بالایی حفظ کند و حمایت متقابل را شرط لازم برای توسعه بیشتر هر دو کشور میداند. وانگ یی با بیان اینکه چین و روسیه با هم یک جهان چند قطبی را ترویج میکنند، افزود: چین هم مانند روسیه، سیاست زور وحشیانه و همچنین هژمونی تک قطبی را نمیپذیرد.
وزیر خارجه چین ادامه داد: دو کشور سرسختانه از نظام روابط بینالملل که هسته اصلی آن سازمان ملل متحد است و نظم جهانی مبتنی بر قوانین بینالمللی حمایت میکنند.
فشار آمریکا بر متحدان اروپایی
آمریکا که بهشدت از فروپاشی نظم سابق و شکلگیری نظم جدید جهانی با محوریت روسیه و چین و کشورهای مستقل نگران است به متحدان خود برای اتخاذ مواضع شدید علیه این دو کشور فشار میآورد.
با توجه به جنگ اوکراین و اتحاد کشورهای غربی علیه روسیه و اعمال تحریمهای بیسابقه علیه مسکو، بخشی از اهداف آمریکا فراهم شده و این کشور در حال حاضر تمرکز ویژه خود را بر چین معطوف کرده است. روزنامه فایننشال تایمز در همین زمینه گزارش داد آمریکا در راستای مقابله با چین در منطقه هند ــ اقیانوسیه به متحدان اروپایی خود برای اتخاذ یک موضع سختتر علیه پکن فشار وارد میکند.
این روزنامه انگلیسی به نقل از افراد مطلع از گفتگوها بین آمریکا و متحدان ناتو، نوشت که واشنگتن در هفتههای اخیر با اعضای اتحاد ترانس آتلانتیک بهمنظور سختتر کردن لحنشان در قبال چین و آغاز همکاری محکم در جهت محدود کردن این کشور، اجماع کرده است.
بازگشت چین به اولویت اصلی ناتو
رئیس جمهور آمریکا مقابله با چین را بهعنوان هدف اصلی سیاست خارجی خود در شروع کار، مشخص کرد، اما اقدامهای او به علت تمرکز بر جنگ اوکراین با پیچیدگی مواجه شد.
این منابع آگاه به فایننشال تایمز گفتند که با گذشت ۱۰ماه از تهاجم روسیه به اوکراین، واشنگتن بهدنبال اقدام هماهنگی برای برگرداندن چین به اولویت اصلی برنامه کاری ناتو است.
آنها خاطر نشان کردند آمریکا در تلاش است از اقداماتی که در مورد اوکراین انجام داده (کمکهای تسلیحاتی) برای حمایت ملموستر از سیاستهای خود در منطقه هند ــ اقیانوسیه نیز استفاده کند.
روزنامه جام جم
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد