از طرف دیگر شناورهای سپاه به موشکهای کروز «۲۰۰۰ کیلومتری» هم تجهیز شدهاند و آنطور که فرمانده نیروی دریایی سپاه هم اعلام کرده این موشکها با نام «قدر ۴۷۴» روی شناورهای کلاس شهید مهدوی و شهید سلیمانی استفاده میشود. برنامه موشکی و پهپادی ایران بیشتر از گذشته بهعنوان تهدیدی استراتژیک برای غرب محسوب میشود اما در حال حاضر برنامه پهپادی کشورمان وارد مرحله جدیدی شده و آن هم استفاده از پهپاد در دریا بهخصوص روی ناوهای پهپادبر است که در منطقه خلیجفارس هیچ کشوری چنین تکنولوژی مهم و پیشرفتهای ندارد.
سپاه پاسداران در کنار ناوپهپادبر شهید رودکی بهدنبال عملیاتی کردن ناوهای شهید باقری و شهید مهدوی هم بود تا ایران را در حوزه ناوهای پهپادبر به هژمون منطقه تبدیل کند؛ با این دستاوردهای جدید در حال حاضر کشورمان از خلیجفارس تا دریای عمان را بهراحتی پوشش میدهد و در صورت افزایش ناوها در یک بازه بلندمدت حدود سه دهه آینده یعنی تا سال ۲۰۳۰ ایران تا اقیانوس آرام و منطقه هند شعاع عملیاتی خود را افزایش خواهد داد.
مرکز مطالعات خاورمیانه آمریکا به صورت تخصصی به بررسی موضوع پهپادهای ایرانی در حوزه دریا و ارزیابی تهدیدات این دستاورد مهم ایران برای منافع آمریکا در منطقه خلیجفارس پرداخته است؛ در بخشی از این گزارش اینطور تحلیل شده که «ایران بهدنبال این است که از امتداد خلیجفارس و دریای عمان به هژمونی دریایی منطقه تبدیل شود و تمام تحرکات کشتیهای تجاری و نظامی در منطقه را رصد کند؛ با توجه به رویکرد آمریکا در منطقه خلیجفارس که مبتنیبر موازنه فراساحلی و از راه دور بوده بهنظر میرسد که کشورهای همجوار باید در قالب توافقهای امنیتی با ایران از تنش با این کشور پرهیز کنند.» این موضوع درواقع بهعنوان یک هشدار از سوی آمریکا خطاب به کشورهای حوزه جنوبی ایران مطرح شده بود.
استدلال دیگر این اندیشکده آمریکایی تمرکز بر موضوع پهپادهای ایرانی است؛ آنها معتقدند «استقرار پهپادهای تهاجمی مانند شاهد ۱۳۶ که با برد ۲۵۰۰ کیلومتر میتواند پرواز کند موجب شده سپر دفاعی مشترک در بستر دریا طبق آنچه در توافق آبراهام آمده است، تقریبا بیخاصیت شود.»
شعاع عملیاتی و صدور تکنولوژی ناوها
درواقع در این بخش از گزارههای نظامی و تحلیلی این اتاقفکر آمریکا نگران این است که شعاع عملیاتی ایران از خلیجفارس و دریای عمان فراتر رفته و به دریای سرخ و خلیج عدن برسد و حتی ممکن است تا اقیانوس هند هم شعاع عملیاتی مورد نظر ایران قرار گیرد.
البته چالش دوم و مهمتر آمریکاییها این است که برنامه و تکنولوژی ناوهای پهپادبر ایرانی در اختیار متحدان دولتی و غیردولتی این کشور در سراسر منطقه و جهان قرار گیرد؛ به همین دلیل این اندیشکده معتقد است باید با ایجاد توافق امنیتی ــ راهبردی بلند در حوزه ناوها ایران را مهار و کنترل کرد.
از نظر این اندیشکده ایران بهدنبال تبدیلشدن به هژمونی دریایی در منطقه است و این دقیقا همان پاشنه آشیلی است که ایران در طول هشت سال جنگ با عراق ضرباتی را از این ناحیه احساس کرده بود، بنابراین در راستای دکترین امنیتی نظامی ایران، حالا جمهوری اسلامی بهدنبال ایجاد بازدارندگی و تبدیل موقعیت خود از پدافندی به آفندی رفته است.
قدرت ناوهای ایرانی
پهپادهای ایران خطر آشکار و فعلی برای دولت آمریکا ایجاد کرده است؛ هرچند آمریکا، ناوهای هواپیمابری در اختیار دارد که توسط سیستمی از کشتیها محافظت میکند اما در برابر موشکهای ایرانی آسیبپذیر هستند. دولت آمریکا تصور میکند اپراتورهای ایران تغییردهنده بازی استراتژیک و تاکتیکی نیستند اما با این حال ناوهای پهپادی دارای اهمیت نمایش پرستیژ بهعنوان ابزاری بالقوه برای مقابله با ابتکارات آمریکا در خاورمیانه بوده و اساسا برای پاسخ به حملات اسرائیل علیه ایران طراحی شدهاند از اینرو دارای ارزش نامتقارن در قالب حملات انتخابی به داراییهای دریایی و اهداف نرم اسرائیل و دیگر متحدان آمریکا در منطقه هستند. ایران با وجود تحریم گسترده توانایی شگرفی در ساخت ناوهای نظامی داشته و ناوهای شهید مهدوی و شهید باقری برای حمل بالگردها و پهپادهای بال ثابت که از باند پرتاب میشوند، مدنظر هستند و مورد دوم شامل پهپاد شاهد ۱۳۶ بانوک انفجاری و برد ۲۵۰۰ کیلومتری است.
تغییر الگوهای کشتیرانی توسط ایران
در گزارش مرکز مطالعات خاورمیانه آمریکا اینطور آمده که ناوهای شهید مهدوی و شهید باقری احتمالا بخشی از لشکر ناوهای پهپادبر نیروی دریایی ایران است که متشکل از چند ناو و زیردریایی است که دارای تهدید قابل دوام نامتقارن است و بنابر این توانمندی آنها عمق استراتژیک گزینههای هجومی ایران را افزایش داده و به ابزاری برای تهدید دشمنان از خلیج عدن تا خلیج عمان در اختیار جمهوری اسلامی قرار داده است که حتی امکان دارد الگوهای کشتیرانی در سراسر دریای عرب و اقیانوس هند را تحت تاثیر قرار دهد و خطوط ارتباطی دریایی دشمنان را هنگامی که به دریا میروند و آسیبپذیرتر میشوند تهدید کند. بنابراین ناوهای ایرانی میتوانند بهطور نمادین افتخارات آمریکا در منطقه خاورمیانه را مورد چالش قرار دهند و به مقابله با حملات اسرائیل هم بپردازند؛ حملات پهپادهای پرتاب شده از کشتیها همچنین میتواند به ایران اجازه دهد تا به هدف قرار دادن نفتکشها و سایر داراییهای دشمن خود ادامه دهد و همچنین درگیریها را با آنها در بردهای بلندتر در داخل و خارج از خلیجفارس تشدید کند.
مشخصات ناو شهید مهدوی و شهید باقری
ناو اقیانوسپیمای شهید مهدوی به نوعی یک پایگاه دریایی متحرک بهطول ۲۴۰متر، عرض ۳۲متر، تناژ سبک ۱۴هزار تن، ظرفیت بارگیری ۴۱هزار تن تجهیزات و ادوات است که قابلیت پیمایش دریانوردی ۱۸هزار مایل دریایی با سرعت ۱۸ گره را دارد. این ناو مجهز به تجهیزات رزم دریایی و هوایی، دارای رادار ارائه فازی سهبعدی، موشکهای سطح به سطح، سطح به هوا، سامانههای مخابراتی یکپارچه بسیار پیشرفته جنگال و موشک کروز دریایی با برد بیش از ۷۰۰ کیلومتر، قابلیت حمل و نشست و برخاست بالگردها، پهپادها و آبگیری و به آباندازی شناورهای مختلف که بازسازی و تغییر کاربری کاربرد جدید آن توسط جوانان کشورمان طراحی و عملیاتی شده است. شناور شهید باقری هم که در آینده ساخت آن به اتمام میرسد، علاوه بر داشتن یک ناوگروه در داخل خود، باند پرواز هم دارد که پهپاد میتواند از روی آن حرکت کرده و به پرواز درآید و در بازگشت هم میتواند روی آن بنشیند. مشخصات شناور شهید باقری عبارت است از؛ طول ۲۴۰متر با ارتفاع ۲۱متر، مجهز به بالگرد، موشک و پهپاد. متخصصان نیروی دریایی سپاه در فرآیند ساخت این شناور بهگونهای آن را طراحی کرده و میسازند که یک باند پروازی با گنجایش ۶۰ فروند پهپاد روی عرشه آن در حال ساخت است.
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد