سیاست نو برای خانه‌های کهنه

نوسازی بافت‌ های فرسوده در دولت دهم به‌خوبی اجرا شد به‌طوری که با توجه به حمایت این دولت از ساخت مسکن شاهد آن بودیم که به ترتیب در سال۹۰ تا ۹۲ با رشد قابل‌توجهی روبه‌رو بوده است که به ترتیب ۹۰‌هزار، ۷۸‌هزار و ۸۰‌هزار واحد مسکونی در کشور نوسازی شد. در دولت یازدهم و دوازدهم احیای بافت‌های فرسوده مورد توجه قرار نگرفت به طوری که عباس آخوندی، وزیر وقت راه‌وشهرسازی اعتقادی به ساخت مسکن نداشت. میزان ساخت بافت‌های فرسوده در کشور در سال ۹۳ به ۳۷‌هزار واحد مسکونی، در سال۹۴ به ۲۴‌هزار دستگاه، در سال۹۵ به ۲۶‌هزار واحد مسکونی، در سال۹۶ به ۵۳‌هزار واحد مسکونی، در سال۹۷ به ۶۰‌هزار واحد مسکونی، در سال۹۸ به ۵۰‌هزار واحد مسکونی، در سال۹۹ به ۵۵‌هزار واحد مسکونی رسید.

با آغاز به کار دولت سیزدهم نیز از همان تابستان۱۴۰۰ احیای بافت‌های فرسوده در دستور کار مسئولان این وزارتخانه قرار گرفت به‌طوری که در پایان آن سال ۶۱‌هزار واحد مسکونی به بهره‌برداری رسید.  در سال گذشته نیز ۶۵‌هزار واد مسکونی در بافت‌های فرسوده کشور احیا شده است به همین دلیل می‌توان گفت بعد از ۹سال دوباره رکورد ساخت این مسکن‌ها از ۶۰‌هزار واحد تجاوز کرد؛ با این حال نباید از ذکر این نکته غافل شد که قانون به‌صراحت گفته که سالانه باید ۱۰۰‌هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده باید احیا شود. سالانه ساخت حدود یک میلیون واحد مسکونی در کشور نیاز است اما ترک فعل دولت یازدهم و دوازدهم در حال حاضر بسیاری از مردم به‌دلیل قیمت‌های افسارگسیخته در بازار مسکن قادر به خرید مسکن نیستند و از طرف دیگر شاهد کندی محسوس ساخت و به بهره‌برداری رسیدن پروژه‌های نهضت ملی مسکن در کشور هستیم.
     
امتیازات نوسازی و احیای بافت‌های فرسوده
شورای‌عالی شهرسازی و معماری در سال گذشته پنج امتیاز را برای نوسازی بافت‌های فرسوده در نظر گرفت به‌طوری که اولین امتیاز اعطای یک تا دو طبقه تراکم تشویقی به ساخت‌و‌سازهای بافت‌فرسوده بود به همین دلیل این امر بلاشک توجیه اقتصادی احیای بافت‌های فرسوده را برای مالکان افزایش خواهد داد. اجازه ساخت‌وساز در زمین‌‌‌های فاقد شرایط ساخت به‌دلیل ریزمتراژ بودن، اجازه استفاده کاربری تجاری در طبقه همکف واحدهای نوسازی‌شده دو امتیاز دیگر برای مالکان بافت‌های فرسوده هستند، از طرف دیگر مجوز حذف بیش از یک پارکینگ از حداقل تعداد پارکینگ‌‌‌های موردنیاز در ساخت‌وسازها برای آنان صادر و آورده شده که بالکن و تراس جزو زیربنا محسوب نمی‌‌‌شود. علاوه بر این امتیازات که توسط شورای عالی شهرسازی و معماری داده شده باید به رشد ۲ تا ۲.۵برابری وام بانکی نوسازی بافت‌های فرسوده اشاره کرد. با این حال محمد آیینی، معاون وزیر راه‌وشهرسازی و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: براساس آخرین اطلاعات پروانه‌های ثبت شده در سامانه ستاد ملی بازآفرینی شهری در دولت سیزدهم احیای بافت‌های فرسوده از مرز ۱۴۶‌هزار واحد مسکونی گذشته است.
وی افزود: با تغییر رویکرد و سیاست‌گذاری‌های مؤثری که صورت گرفتروند خوبی در نوسازی مسکن در بافت‌های فرسوده ایجاد شده است.
مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران افزود: این بسته تشویقی شهرسازانه متناسب با شرایط بافت فرسوده تدوین شده و در ۱۹‌بند در اسفند سال گذشته توسط وزیر راه‌و‌شهرسازی به همه استانداران و شهرداران ابلاغ شد که خوشبختانه تاثیر زیادی بر احیای بافت‌های فرسوده داشته است. 
وی بیان کرد: در سال ۱۴۰۰ که با شروع دولت سیزدهم همراه بود رکورد ۶۱‌هزار واحد و در سال گذشته به رکورد ۶۵‌هزار واحد مسکونی احیا شده رسیدیم و در سال جاری نیز انتظار می‌رود این آمار افزایش یافته و به ۱۰۰‌هزار واحد برسیم. آیینی در ادامه خاطر نشان کرد: طبق بسته‌های تشویقی مالکان بافت‌های فرسوده می‌توانند بافت خود را با خانه‌های نوساز یا زمین معاوضه کنند و ۴۰‌درصد در این خصوص  تخفیف بگیرند.
معاون وزیر راه‌وشهرسازی گفت: در چهار ماهه نخست سال جاری ۲۰‌هزار پروانه برای احیای بافت‌های فرسوده ثبت شده، ولی این امر با دو معضل روبه‌روست اولین معضل هزینه بیمه پروانه‌های بهره‌برداری بوده که مبنای آن در سازمان تامین اجتماعی تغییر کرده است به طوری که در گذشته برمبنای و به تناسب منطقه این بیمه پرداخت می‌شد، ولی در سال جاری این مبنا براساس ۴‌درصد حقوق و دستمزد کارگران است و برای همه مناطق یکسان است به همین دلیل در مناطق جنوبی هزینه این امر زیاد شده، ولی در مناطق شمالی تهران هزینه‌ها کاهش یافته است.
وی افزود: از طرف دیگر تسهیلات بانکی نیز یکی از موانع است به‌طوری که باید بانک‌ها برای این امر همکاری لازم را داشته باشند.

روند نوسازی بافت فرسوده  در یک دهه گذشته 
۱۳۹۰    ۹۰ هزار
۱۳۹۱    ۷۸هزار
۱۳۹۲    ۸۰هزار
۱۳۹۳    ۳۷هزار
۱۳۹۴    ۲۴هزار
۱۳۹۵    ۲۶هزار
۱۳۹۶    ۵۳هزار
۱۳۹۷    ۶۰هزار
۱۳۹۸    ۵۰هزار
۱۳۹۹    ۵۵هزار
۱۴۰۰    ۶۱هزار
۱۴۰۱    ۶۵ هزار