اوضاع ناتراز انرژی

یک‌سوی ماجرا منتقدینی قرار دارند که معتقدند مصرف انرژی در ایران نسبت به میانگین جهانی بالاتر است، در این میان آنها با مقایسه‌ای پراغراق سعی در تثبیت استدلال خود دارند؛ «سرانه مصرف گاز ایران سه برابر اروپاست» یا «ایرانی‌ها به اندازه‌ اتحادیه اروپا برق مصرف می‌کنند» از جمله این مصداق‌های اغراق‌آمیز است. اگرچه برخی از آمارهای این‌چنینی هم به‌درستی عنوان می‌شود. به عنوان مثال ما حالا می‌دانیم که مصرف گاز خانگی در ایران به شکل معناداری بالاتر از میانگین جهانی است اما آنچه این دسته به آن اشاره‌ای ندارند این نکته است که سبد انرژی اروپایی‌ها بسیار متنوع‌تر از ایران است. نکته‌‌ای که مورد اشاره دسته‌ رو‌به‌روی منتقدین قرار دارد. آنها می‌گویند این‌که جامعه ایرانی نسبت به اروپا مصرف گاز بالاتری دارد، گزاره صحیحی است اما باید بدانیم اساسا اروپایی‌ها برای پخت و پز از برق استفاده می‌کنند و چنین مقایسه‌ای اساسا نتیجه درستی ندارد. در رابطه با سرانه مصرف سالانه برق، آب و حتی بنزین هم چنین مناقشه‌ای در جریان است. عموما اما پیوست‌های تحلیلی و مولفه‌های موثر در انتشار آمارها اعمال نمی‌شود. به این معنا که نمودارهای آماری معمولا بدون توضیح در رسانه‌ها منتشر می‌شود و این پیوست‌ها از آن حذف می‌شود. قصه مصرف سالانه انرژی در ایران اما حالا به جایی رسیده است که همین دیروز سیدابراهیم رئیسی در جلسه شورای‌عالی انرژی، دستگاه‌ها را به ارائه راهکار مصرف بهینه انرژی مکلف کرده است. در این جلسه آخرین وضعیت ناترازی انرژی در بخش گاز، بنزین، گازوئیل و برق، موضوع تأمین مالی برای طرح‌های افزایش ظرفیت تولید حامل‌های انرژی و همچنین حکمرانی در حوزه بهینه‌سازی مصرف انرژی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این تعیین تکلیف اما هنوز مشخص نیست که قرار است چگونه اجرایی شود. چراکه بهینه‌سازی مصرف از جمله ترکیبات کلامی مورد علاقه سیاستمداران بوده است، بدون آن‌که نتیجه احتمالی سیاست‌های اجرایی در این رابطه پیامدهایش را در میزان سالانه مصرف نشان دهد.