اجزای زیستبوم ازجمله مراکز نوآوری، کارخانههای نوآوری، شتابدهندهها وخانههای خلاق هرکدام دارای ماموریتها و وظایف متفاوتی هستند که حالا دفتر توسعه زیرساختهای زیستبوم نوآوری معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری در راستای ساماندهی هر یک از این بازیگران زیستبوم اقدامات ودستورالعملهایی را در دستور کار خود قرار داده است.
دفتر توسعه زیرساختهای زیستبوم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان در دوره جدید معاونت بهطور جدی در حال تلاش برای تحولآفرینی در این حوزه است. دکتر زهرا محمدهاشمی، معاون دفتر توسعه زیرساختهای زیستبوم در این رابطه به پیشران میگوید: «تلاش ما این است تا در دوره جدید، جهتدهی و ساختاردهی مناسبی به زیرساختها داشته باشیم. چنین تلاشی در ابتدا نیاز به آسیبشناسی و بازتعریف این زیرساختها دارد. باید ببینیم درحال حاضر چه تعداد زیرساخت در زیستبوم فعالیت میکنند و کارکرد و شرح وظایف هرکدام به چه صورت است. باید بتوانیم دستهبندی درستی ازاینزیرساختها درزیستبوم تعریف کنیم.» بهعقیده دکتر محمدهاشمی این اقدام کمک میکند تا هرزیرساختی باهرعنوانی بداند که درذیل کدام دستهبندی قرار میگیرد.
دستورالعملهای جدید برای توسعه بهتر زیرساختها
دکتر محمدهاشمی تصریح میکند: «با توجه به مطالعات و جلساتی که با خبرگان و راهبران هریک از این بازیگران و همچنین متولیان و سیاستگذاران این مجموعهها در داخل و خارج از معاونت علمی داشتیم درنهایت به پنج دستورالعمل رسیدهایم. این دستورالعملها حدود و کارکرد، ساختار و شرح وظایف این زیرساختها را بهطور کامل مشخص میکند.» او در ادامه میافزاید: «این دستورالعملها شامل دستورالعمل شتابدهندهها، فضای کار اشتراکی،کارخانههای نوآوری، مراکز همآفرینی و در نهایت مراکز نوآوری است. خود این مراکز نوآوری هم در چهار دسته مرکز نوآوری پارکی، مرکز نوآوری دانشگاهی، مراکز نوآوری شرکتی یا خصوصی و مراکز نوآوری دولتی دستهبندی میشوند.» با توجه به این دستهبندیها الزامات تشکیل و الزامات راهبردی هر زیرساخت مشخص خواهد بود. دکتر محمدهاشمی درباره دیگر اقدامات دفتر توسعه زیرساخت معاونت علمی و فناوری به پیشران میگوید: «موضوع دیگر بعد از بازتعریف و ساماندهی زیرساختها، بحث اعتباربخشی به زیرساختهای زیستبوم نوآوری بود. این موضوع هم براساس تقاضا، هم نیاز زیستبوم و سیاستگذاران و همچنین نیاز مخاطبانی که به ما مراجعه داشتند، اهمیت داشت. در سالهای اخیر برخی بازیگران زیرساختی زیستبوم درخواست ارائه مجوز یا تاییدیه از معاونت علمی و فناوری داشتند تا مشخص شود این مجموعه زیرنظر معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانشبنیان فعالیت میکند. وجود چنین تاییدیهای در این مجموعهها برای ایجاد ارتباطات و شبکهسازی در زیستبوم بسیار ضروری بود.»
فیلتری برای اعطای حمایت عادلانه
دکتر زهرا محمدهاشمی در رابطه بااعطای حمایت واعتبار به زیرساختهای زیستبوم توضیح میدهد:«علاوه بر دستورالعملهای ذکر شده مثل شرایط تاسیس و کارکرد و موارد اینچنینی، موضوع دیگری را هم در این دستورالعملها لحاظ کردهایم که بحث گواهی صلاحیت است. ما برای زیرساختهایی که براساس شاخصهایی بتوانند امتیاز لازم را کسب کنند گواهی صلاحیت با اعتبار دو ساله صادر میکنیم.» او درباره گواهی صلاحیت میافزاید: «زیرساخت بهواسطه این گواهی میتواند ارتباطات و شبکههایش را در زیستبوم گسترش دهد. ازطرفی بهواسطه همین گواهی صلاحیت، حمایتهایی را از معاونت علمی کسب میکند.» به گفته دکتر محمدهاشمی، اکنون رایزنیهایی در جریان است که امتیازها و سبدهای حمایتی از سایر بخشهای معاونت برای زیرساختهای دارای گواهی صلاحیت فراهم شود. برای مثال زیرساختهایی که این گواهی را دریافت کنند امتیاز مضاعفی برای دریافت گواهی دانشبنیانی خواهند داشت و فرآیند ارزیابیشان فقط یکبار طی میشود. وی با اشاره به فرآیند تصویب این دستورالعملها توضیح میدهد: «این فرآیند تصویب درشش ماه اول سالجاری انجام و درشش ماه دوم وارد فاز اجرایی کار شده است.» او در پایان میافزاید: «امیدوار هستیم که مجموعه مستعدی از این زیرساختها بتوانند ازمزایای گواهی صلاحیت وبسته حمایتی که تعریفشده، استفاده کنند و شاهد تاثیر مثبتی در فعالیت زیرساختهای مستعد زیستبوم فناوری و نوآوری کشور باشیم.»