این درحالیاست که افزایش مصرف انرژی فقط به موضوع ارزانی برنمیگردد و موضوعاتی مانند عقبماندگی در فناوری نیز باعث بروز چنین مشکلاتی شده است. بهعنوانمثال در بحث بنزین که این روزها درمرز تولید و مصرف قرار دارد کارشناسان خودروهای پرمصرف را متهم اصلی عنوان میکنند. دراینباره گزارشی تهیه کردیم که جزئیات آن را در ادامه میخوانید.
ماجرای بیکیفیتی خودروهای داخل، بحث تازهای نیست و همواره انتقادهای فراوانی به خودروهای ساخت داخل شده و این انتقادها تا جایی پیش رفته که خودروی پراید را با نام ارابه مرگ میشناسند، اما همچنان خودروهایی از این خانواده تولید میشوند و عدم دسترسی توده عظیمی از مردم به خودروهای خارجی، بهدلیل قیمت بسیار بالای آن، خودروهای ساخت داخل که برای آن هم باید هزینه بالایی صرف شود، خریداری میشوند.خودروهای بیکیفیت داخلی که مصرف سوخت آنها دوبرابر میانگین جهانی است و با استانداردهای بینالمللی فاصلهای فاحش دارند در حالی تولید شده و به مصرف میرسد که ایران در لبه تیغ ناترازی بنزین ایستاده است و میرود تا به یکی از بزرگترین کشورهای واردکننده بنزین بدل شود.
سخن از بهینهسازی مصرف سوخت و صرفهجویی در مصرفبنزین را بارها از زبان مسئولان شنیدهایم؛ آنها معمولا مردم را متهم به پرمصرفی میکنند، درحالیکه بخش عمدهای از هدررفت بنزین در خودروهای داخلی اتفاق میافتد؛ اگر مصرف بالای خودروهای فرسوده را هم نادیده بگیریم، همین مصرف دوبرابری خودروهای داخل در مقایسه با خودروهای خارجی کافی است تا کشور را به مرز ناترازی بنزین برساند.
صنعت بنزینخوار
صنعت خودروسازی در ایران با انتقادهای فراوانی روبهروست که متأسفانه توجهی به آنها نمیشود. در این سالها شاهدیم که این صنعت حتی یک گام در راستای کیفیسازی محصولات خود برنداشته است. اکنون که کشور با چالش ناترازی بنزین دستوپنجه نرم میکند بد نیست که دولت نگاه جدیتری به این صنعت داشته باشد، سود و زیان آن را در ترازو قرار دهد و ببیند که کفه کدامیک سنگینتر است؛ طبق آمارموجود،زیان مالی ناشی ازشکاف بین مصرف بهینه و واقعی بنزین، بالغ بر ۱۵میلیارد دلاردرسال است.این رقم بالا باید چشم دولت را برعدم کفایت صنعت خودروسازی داخل بازکند.طبق نظر کارشناسان، اگر خودروهای داخلی مطابق بااستانداردهای بینالمللی بود، کشورمیتوانست به صادرات روزانه بیش از ۵۰میلیون لیتر بنزین دست پیدا کند و درآمد سالانه ۱۰میلیارد دلاری را به همراه داشته باشد اما بهدلیل مصرف ناکارآمد سوخت خودروهای داخلی، این مازاد بالقوه از بین رفته و این چرخه معیوب همچنان ادامه دارد.
جلیل سالاری، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی دراینباره میگوید: تعداد خودروهای شخصی و موتورسیکلت در کشور حدود ۲۵ تا۲۶میلیون دستگاه راشامل میشود.اگراستاندارد جهانی را دراین خودروها و موتورسیکلتها داشته باشیم ۵۰ درصد یعنی روزانه ۵۰میلیون لیتر کاهش مصرف خواهیم داشت و این حجم کاهش، ارزشافزوده بالا و برای کشور ارزآوری دارد.خودروهای داخلی علاوه بر عدم امنیت که تصادفات جادهای و مرگومیرهای فراوانی را رقم میزند، با مصرف بالای بنزین، عدمالنفعهای بسیاری را نیز برای کشور ایجاد میکند. سردار تیمور حسینی، جانشین رئیس پلیس راهور، سال گذشته در این خصوص گفته بود: با یک حساب دو دوتا چهارتا، ایرانخودرو و سایپا اگر تعطیل شوند، ما با واردات خودروی خارجی، تنها با صرفهجویی مصرف سوخت این خودروها، حقوق تمام کارکنان آنان را میدهیم.
خودروسازی، مسیر قبلی خود را طی میکند
گرچه مشکلات صنعت خودروسازی داخلی برکسی پوشیده نیست اما بهنظرمیرسد مافیای بزرگی پشت این صنعت قراردارد که باهمه انتقادهای موجود، همچنان برروند سابق اصرارمیورزد وقدمی درراستای ارتقای کیفیت ونزدیکشدن به استانداردهای بینالمللی برنمیدارد. نارضایتی ناشی ازمصرف بالای سوخت و بیکیفیتی خودروهای داخلی، میزان مصرف بنزین را در کشور به اندازهای بالا برده که مصرف ازتولید پیشی گرفته است ودرصورت ادامه روند کنونی نهفقط کشور از درآمدهای صادرات بنزین محروم میماند بلکه مجبور به واردات بنزین میشود که علاوه برهزینه بالا و آسیب به بدنه اقتصاد، وابستگی به کشورهای دیگر را نیز در پی خواهد داشت.