نگرانی فرانسه و آمریکا از خروج اجباری از چند کشور آفریقایی باعث شده تا آنها بهدنبال راهکارهای جدیدی برای حفظ کردن جایپای خود در قاره آفریقا باشند که یکی از آنها ایجاد پایگاههای نظامی مشترک در آفریقاست. به گزارش اسپوتنیک به نقل از روزنامه لوموند آمریکا در حال بررسی امکان استقرار مجدد ارتش خود در برخی کشورهای آفریقایی است و در چارچوب این طرحها، پایگاههای نظامی مشترک بین فرانسه و آمریکا در دستور کار قرار گرفته است.
خروج از اکواس
خبرگزاری رویترز هم چند روز قبل گزارش داد که بورکینافاسو، نیجر و مالی که پیشتر با کودتای نظامی و عزل دولتهای حامی غرب روبهرو بودهاند، از مجمع اقتصادی کشورهای غرب آفریقا «اکواس»(ECOWAS) خارج شدند. براساس اعلام آژانس فرانسپرس، دولتهای نظامی بورکینافاسو، مالی و نیجر روز یکشنبه خروج فوری خود از بلوک غرب آفریقا را رسانهای کردند.سران سه کشور ساحل بیانیهای صادر کرده و اعلام کردند که خروج بدون فوت وقت از مجمع اقتصادی کشورهای غرب آفریقا یک تصمیم مستقل بهشمار میآید. این خبرگزاری از دلیل اتخاذ این تصمیم از سوی کشورهای مذکور اطلاعاتی را رسانهای نکردهاست. ماه گذشته نیز، وزارت خارجه فرانسه اعلام کرد که سفارت این کشور در نیجر تا اطلاع ثانوی بسته است. در بیانیه صادره از سوی وزارت خارجه فرانسه در این ارتباط آمده است: فرانسه از پاریس به فعالیتهای مرتبط خود ادامه خواهد داد. سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در بیانیهای در این ارتباط گفت: پنج ماه است که سفارت ما بهشدت با مشکل مواجه بوده و انجام ماموریتهایش را غیرممکن کرده است.
اخراج فرانسه از نیجر
این در حالی است که در پی ضربالاجل شورای نظامی حاکم بر نیجر، دوم دیماه امسال آخرین گروه نظامیان ارتش فرانسه خاک نیجر را ترک کردند.شورای نظامی حاکم بر نیجر اواسط آذرماه نیز همزمان با آغاز گفتوگوها برای همکاری نظامی با روسیه اعلام کرد دو توافق نظام و امنیتی مهم این کشور با اتحادیه اروپا را لغو میکند. به نوشته فرانس۲۴، پیش از سرنگونی محمد بازوم، رئیسجمهور پیشین نیجر، این کشورآخرین متحداروپا درمنطقه ساحل آفریقا بود.اما با وقوع کودتا به نظر میرسد اروپا آخرین نقطه حضور خود را در این منطقه از دست داده واکنون شورای نظامی نیجر به سمت روسیه متمایل شدهاست.
در یادداشتی که وزارت خارجه نیجر منتشر کرده، آمده که دولت تصمیم گرفته «امتیازات و مصونیتهای اعطا شده» را تحت عنوان مأموریت مشارکت نظامی اتحادیه اروپا در نیجر که در فوریه آغاز شد، لغو کند و در نتیجه هیچ تعهد قانونی در رابطه با این مشارکت ندارد. همچنین مأموریت ظرفیتسازی غیرنظامی اتحادیه اروپا را که در سال ۲۰۱۲ برای تقویت بخش امنیت داخلی نیجر تأسیس شده بود، رد و عملا تاییدیه این اتحادیه را برای این مأموریتها لغو کرد.پس از کودتای نظامی در ماه جولای و سرنگونی دولت غربگرا در نیجر، اکثر متحدان خارجی اقتصادی و امنیتی نیجر این کشور را تحریم کردهاند، ازجمله فرانسه که ۱۵۰۰ نیروی نظامی در نیجر داشت. شورای نظامی در نیجر از همه نیروهای خارجی از جمله نظامیان فرانسه خواسته این کشور را ترک کنند.نیروهای گارد ریاست جمهوری نیجر چهارشنبه ۴ مرداد ۲۶ جولای سال گذشته محمد بازوم، رئیسجمهور این کشور را در داخل کاخ ریاستجمهوری در بازداشت قراردادند وسپس اورا از مقامش برکنار کردند.کودتاچیان نیجر روز جمعه ۶مرداد ۲۸جولای، ژنرال عبدالرحمن چیانی رابهعنوان رئیس شورای انتقالی این کشور منصوب کردند.نیجر با ۱.۳میلیون کیلومترمربع مساحت، پهناورترین کشور درمنطقه غرب آفریقاست واکثریت جمعیت ۲۴میلیون نفری آن را مسلمانان تشکیل میدهند. نیجرهر چندیکی ازفقیرترین کشورهای جهان است اما ازبزرگترین ذخایر اورانیوم نیز برخوردار است. این کشور تاسال۱۹۶۰مستعمره فرانسه بود ودراین سال استقلال خود را از این کشور اعلام کرد.
تلاش اکواس برای نگه داشپتن کشورهای خارج شده
بهدنبال خروج سه کشور آفریقایی از اکواس، جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا از این سه کشور بهعنوان اعضای مهم این جامعه نام برد و خواستار مذاکرات بیشتر با این کشورها شد.به گزارش اسپوتنیک، کمیسیون اکواس در بیانیهای اعلام کرد که پس از اعلام نیجر، مالی و بورکینافاسو مبنی بر خروج از آن، جامعه اقتصادی کشورهای غرب آفریقا متعهد به یافتن راهحلی از طریق مذاکره است.همانطور که اشاره شد، این کمیسیون هنوز اطلاعیه رسمی فوری از سه کشور در مورد تصمیم آنها برای ترک جامعه دریافت نکرده است.اکواس در بیانیهای اعلام کرد: «کمیسیون همانطور که توسط هیات حاکمه سران دولتها تعیین شده بود، با این کشورها برای بازگرداندن نظم قانون اساسی مجدانه کار کرد. بورکینافاسو، نیجر و مالی همچنان اعضای مهم جامعه هستند و هیات حاکمه همچنان متعهد به یافتن راهحلی از طریق مذاکره برای این بنبست سیاسی است.»