رشد، زیر سایه تحریم

چالش نظم موجود جهانی
ایران بعد از وقوع انقلاب اسلامی به کشوری تبدیل شد که نظم موجود جهانی را به چالش کشید و ادعای پایه‌ریزی تمدنی جدید و رقیب برای تمدن‌های موجود را مطرح کرد و استقلال‌طلبی‌اش منجر به ضربه خوردن منافع آمریکا و برخی قدرت‌های بزرگ شد و به‌عنوان تهدیدی فرهنگی- سیاسی تلقی شد. این امور سبب تحمیل تحریم‌های متنوع و متعددی در تمام سال‌های بعد از انقلاب اسلامی شد.شدت تحریم‌ها علیه ایران، بسته به عوامل مختلف، تغییرات زیادی کرده است، از‌جمله: کنش‌های دولت‌ها و مقامات ایرانی و به‌طور کلی رخدادهای داخلی تا کنش‌های دولت‌ها و مقامات کشورهای دیگر و سازمان‌های بین‌المللی و همچنین وقایع سایر نقاط جهان.اولین این تحریم‌ها کمتر از ۹ماه پس از انقلاب و با تسخیر سفارت آمریکا در ایران وضع شد و بخش‌های زیادی از آن درواکنش به برنامه‌های هسته‌ای، نظامی وفضایی،همچنین سیاست‌های منطقه‌ای ایران ورفتاربامنتقدان ومخالفان سیاسی برقرار شده است.‌ نقطه‌عطف این تحریم‌ها، تحریم‌هایی است که از سوی شورای امنیت سازمان ملل و در واکنش به برنامه هسته‌ای ایران برقرار و از سوی اکثر کشورهای جهان همراهی شد (اولین قطعنامه در مرداد ۱۳۸۵ برابر با ژوئیه ۲۰۰۶ و ششمین قطعنامه در خرداد ۱۳۸۹ برابر با ژوئن ۲۰۱۰). بعد از شکل‌گیری برجام تحریم‌ها به سطح بسیار پایین و در حدودی مشابه تحریم‌های ماقبل هسته‌ای بازگشت اما با تهدید ترامپ به خروج و سپس اجرایی شدن خروج از برجام، حجم وسیعی از این تحریم‌ها دوباره برقرار شد. در سال ۹۷ دونالد ترامپ از برجام خارج شد و تحریم‌ها علیه کشورمان دوباره بازگشت. همین موضوع باعث شد کشورهایی که به صورت اسمی وارد ایران شده بودند دوباره خداحافظی کنند و این روند هم مشکلاتی ایجاد شد. ترامپ اعلام کرده بود اجازه فعالیت ایران را در مجامع بین المللی نمی‌دهد و صادرات نفت ایر ان را صفر می‌کند اما در همان زمان هم نتوانست به هدف خود برسد. 
     
تحریم در دولت‌های مختلف
نگاهی به تحریم‌های علیه ایران  نشان می‌دهد که دو حزب دموکرات و جمهوریخواه در آمریکا همیشه ایران را در لیست تحریم‌ها قرار داده‌اند. تا پیش از جنگ اوکراین و روسیه ایران در صدر کشورهای تحریم شده و همچنین تحریم فعال قرار داشت. از سوی دیگر کشورهایی مانند ترکیه که اکنون یکی از شرکای تجاری آمریکا محسوب می‌شود هم نتوانستند در زمینه حفظ ارزش پول ملی عملکرد مفیدی داشته باشند. به این صورت که ارزش پول ملی آنها بیش از ۷۰ درصد کاهش یافته است. نکته قابل توجه اینجاست که کشور ترکیه تحت تحریم نیست و تجارت آزاد دارد اما ایران از ابتدای انقلاب اسلامی تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار گرفته است.  تحریم‌ها در نگاه اول محدود کننده هستند اما در طولانی مدت اثر خود را از دست می‌دهند. حدود دو سال از عمر انقلاب اسلامی نگذشته بود که جنگ تحمیلی به راه افتاد و هشت سال کشورهای غربی به  دشمن ایران کمک کردند. در همین حال ایران تحریم نظامی شد و اجازه خرید و فروش ادوات نظامی و حتی سیم خاردار را نداشت اما اکنون به یکی از قدرت‌های موشکی جهان تبدیل شده است. در واقع اگر رشدی اتفاق افتاده زحمت فراوانی برای آن کشیده شده و بیشتر از سایر کشورها که زیر سایه آمریکا قرار دارند  زمان گذاشته است؛ فقط برای این‌که می‌خواست مستقل باشد.