نقش الگوی انقلاب اسلامی ایران در شکل گیری محور مقاومت را بررسی کرده ایم
انقلاب در جبهه مقاومت از سال ۱۹۷۹
با پیروزی انقلاب اسلامی به‌عنوان نماینده گفتمان اسلام انقلابی، مسأله فلسطین و حمایت از نهضت‌های آزادی‌بخش، یکی از اصول اساسی سیاست‌خارجی جمهوری اسلامی ایران شناخته شده است.
این رویکرد ایدئولوژیک انقلاب اسلامی، باعث شد ایران رفته‌رفته با الهام‌بخشی و نقش الگو واقع‌شدن در بین گروه‌های مقاومت، جایگاه رهبری هسته محور مقاومت را برعهده بگیرد. درواقع ایران به‌عنوان یک پدیده با ویژگی‌های خاص خود، توانسته است الگویی هویت‌بخش برای بقای جریان مقاومت باشد.
جمهوری اسلامی ایران براساس اصول و سازه‌های اصلی انقلاب که مقاومت در برابر نظام سلطه (نومحافظه‌کاری) از مهم‌ترین ارکان آن است، از سه طریق هندسه قدرت مقاومت در غرب آسیا را تحت تأثیر قرار داده است.
اول، براساس مبانی مادی قدرت، به تقویت پایه‌های مقاومت در لبنان و بالطبع پشتیبانی از جنبش‌های اسلامی در منطقه نظیر جنبش جهاد اسلامی و حماس می‌پردازد. دوم، جمهوری اسلامی به‌واسطه تلاش برای اتحاد و ائتلاف با جنبش‌ها و تشکل‌های غیردولتی، سعی کرده است تا مبارزه با راهبردهای نظام نومحافظه‌کاری در غرب آسیا را به‌عنوان مبانی نهادی قدرت نهادینه کند.
بر این اساس، گفتمان مقاومت انقلاب اسلامی باعث شده تا بسیاری از این جریان‌ها به شکل نهادی و سازمان‌یافته علیه نظام حاکم در کشور خود فعالیت کنند. سوم ارزش‌ها و بنیان‌های اعتقادی مقاومت شامل گسترش هنجار مقاومت، خودآگاهی سیاسی، رواج فرهنگ شهادت و ... به‌واسطه رشد اندیشه انقلاب اسلامی در تحقق نشر ابعاد معنایی مقاومت اسلامی، میان جوامع غرب آسیا نهادینه شده و این از مبانی مولد قدرت است.
از سوی دیگر تضاد و تقابل میان جبهه استقامت و جبهه کفر یکی از مهم‌ترین تضادها و تقابل‌هاست. کما این‌که زیاده‌خواهی، سلطه‌گری و ... از مهم‌ترین خصوصیات و ویژگی‌های جبهه استکبار جهانی به سرکردگی آمریکای جنایتکار است.
از آنجا که پیروزی انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رویدادهای دوران معاصر محسوب می‌شود، زمینه‌های الگوگیری سایر ملل مسلمان جهان از انقلاب اسلامی را فراهم کرده است. در همین راستا یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی تشکیل جبهه مقاومت اسلامی است که در این الگو، ایران اسلامی به‌عنوان محور مقاومت اسلامی نقش‌آفرینی می‌کند؛ رهبر انقلاب در جوار مرقد مطهر امام‌راحل(ره) در سال ۹۸ در رابطه با مفهوم مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن فرمودند: «... معنای مقاومت این است که انسان یک راهی را انتخاب کند که آن را راه حق می‌داند، راه درست می‌داند و در این راه شروع به حرکت کند و موانع نتواند او را از حرکت در این راه منصرف و متوقف کند؛ این معنای مقاومت است. «مقاومت در مقابل سلطه استکبار، یکی از اهداف انقلاب است. طبیعت استکبار سلطه است، دنبال سلطه است، دنبال فراگیر کردن سلطه است؛ هر ملتی و هر نظامی که مقاومت نکند اسیر خواهد شد و در کمند آنها خواهد افتاد.»
از سوی دیگر تضاد و تقابل میان جبهه استقامت و جبهه کفر، یکی از مهم‌ترین تضادها و تقابل‌هاست. کما این‌که زیاده‌خواهی، سلطه‌گری و ... از مهم‌ترین خصوصیات و ویژگی‌های جبهه استکبار جهانی به سرکردگی آمریکای جنایتکار است. از آنجا که پیروزی انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رویدادهای دوران معاصر محسوب می‌شود، زمینه‌های الگوگیری سایر ملل مسلمان جهان از انقلاب اسلامی را فراهم کرده است. در همین راستا یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی تشکیل جبهه مقاومت اسلامی است که در این الگو، ایران اسلامی به‌عنوان محور مقاومت اسلامی نقش‌آفرینی می‌کند؛ رهبر انقلاب در جوار مرقد مطهر امام‌راحل(ره) در سال ۹۸ در رابطه با مفهوم مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن فرمودند: «... معنای مقاومت این است که انسان یک راهی را انتخاب کند که آن را راه حق می‌داند، راه درست می‌داند، و در این راه شروع به حرکت کند و موانع نتواند او را از حرکت در این راه منصرف و متوقف کند؛ این معنای مقاومت است.
پلن مقاومت پساانقلاب
از مهم‌ترین اهداف مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن می‌توان به حرکت به‌سوی شکل‌دهی تمدن نوین اسلامی، دفاع از اسلام، دفاع در ابعاد مختلف به‌ویژه در عرصه دفاع از مرزهای اعتقادی، دفاع از مسلمانان، دفاع از مظلومان و مستضعفان، دفاع در برابر سلطه و استیلای بیگانگان، دفاع از سرزمین‌های اسلامی، دفاع از حق و عدل، دفاع از منافع بین‌المللی جهان اسلام، تضمین و تثبیت وحدت و همگرایی مسلمانان، نهادینه کردن آرمان‌ها، ارزش‌ها، اهداف و ... اسلامی در جامعه، تثبیت عزت و اقتدار فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، الگودهی و الهام‌بخشی فرهنگی انقلاب اسلامی در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، احیای هویت اسلامی ــ فرهنگی جوامع اسلامی، ممانعت از نفوذ، رخنه و تهاجم فرهنگی دشمنان، شکست دشمن در تمامی حوزه‌ها به‌ویژه جنگ‌نرم، ایجاد بازدارندگی در حوزه فرهنگی، نفی الگوی سبک زندگی غربی، خنثی‌سازی اهداف و خواسته‌های دشمنان اشاره کرد.
برچیدن بساط نفوذ نامشروع آمریکا
«ایران مقتدر، امروز هم مانند آغاز انقلاب با چالش‌های مستکبران روبه‌روست اما با تفاوتی کاملا معنی‌دار، اگر آن روز چالش با آمریکا بر سر کوتاه‌کردن دست عمال بیگانه یا تعطیلی سفارت رژیم‌صهیونیستی در تهران یا رسواکردن لانه جاسوسی بود، امروز چالش بر سر حضور ایران مقتدر در مرزهای ژیم‌صهیونیستی و برچیدن بساط نفوذ نامشروع آمریکا از منطقه غرب آسیا و حمایت جمهوری اسلامی از مبارزات مجاهدان فلسطینی در قلب سرزمین‌های اشغالی و دفاع از پرچم برافراشته حزب‌ا... و مقاومت در سراسر این منطقه است و اگر آن روز، مشکل غرب جلوگیری از خرید تسلیحات ابتدایی برای ایران بود، امروز مشکل او جلوگیری از انتقال سلاح‌های پیشرفته ایرانی به نیروهای مقاومت است. اگر آن روز گمان آمریکا آن بود که با چند ایرانی خودفروخته یا با چند هواپیما و بالگرد خواهد توانست بر نظام اسلامی و ملت ایران فائق آید، امروز برای مقابله سیاسی و امنیتی با جمهوری اسلامی، خود را محتاج به یک ائتلاف بزرگ از ده‌ها دولت معاند یا مرعوب می‌بیند و البته باز هم در رویارویی شکست می‌خورد. ایران به برکت انقلاب، اکنون در جایگاهی متعالی و شایسته ملت ایران در چشم جهانیان و عبورکرده از بسی گردنه‌های دشوار در مسائل اساسی خویش است.» انقلاب اسلامی در طول این سال‌های پرفراز و نشیب، با الگوی بومی، تجربه پیمودن مسیر بین بایدها و واقعیت‌های انقلاب را در ابعاد مختلف، بارها داشته است. اینک فتح خرمشهرهای بعدی در پیش است. نه در جنگ نظامی، بلکه در میدانی که از جنگ نظامی سخت‌تر، پیچیده‌تر و هوشمندتر است و باید این خرمشهرها را فتح کرد. در این راستا جمهوری اسلامی ایران برای افزایش اقتدار خود از دو راهبرد ایجاد موازنه درونی (قدرت دفاعی، استحکام و ثبات اقتصادی، توانایی و قوام فرهنگی) و موازنه بیرونی (شکل‌گیری و گسترش محور مقاومت) در دوران بعد از انقلاب اسلامی استفاده کرده است.
قدرت دفاعی
منطقه غرب آسیا یک منطقه پیچیده با سیلی از مشکلات مختلف است. اوجگیری ایران به‌عنوان یک قدرت در مسائل گوناگون مانند هسته‌ای، موشکی، پهپاد، رشد علم و... تا حد زیادی مفروضات قدرت‌های غربی در عرصه معادلات میدانی خاورمیانه را با چالش رو‌به‌رو می‌کند و ایران را به بازیگری با قدرت تعیین‌کنندگی به شدت بالا، در خاورمیانه تبدیل شد. اکنون نه‌فقط جمهوری اسلامی ایران به قدرت موشکی دنیا تبدیل شده بلکه گروه‌های مقاومتی همچون حزب‌ا... لبنان، حماس، جهاد اسلامی و انصار‌ا... یمن نیز به‌عنوان هم‌پیمانان ایران هر یک به تنهایی به قدرت موشکی و پهپادی تبدیل شده‌اند.
استحکام و ثبات اقتصادی
استحکام در حوزه اقتصاد به معنای قوی بودن تولید، توزیع، مصرف و فرآیندهای اقتصادی است که در برابر فشارهای بیرونی و خواسته‌های درونی قوی و پایدار است به‌گونه‌ای که معضلات و آسیب‌های اقتصادی نتوانند بر اقتدار و امنیت داخلی تاثیر منفی بگذارند. رهبر انقلاب اسلامی در این‌خصوص بیان می‌کند: «اگر ما توانستیم تولید داخلى را رونق ببخشیم، مسأله تورم حل خواهد شد؛ مسأله اشتغال حل خواهد شد؛ اقتصاد داخلى به معناى حقیقى کلمه استحکام پیدا خواهد کرد. اینجاست که دشمن با مشاهده این وضعیت، مأیوس و ناامید خواهد شد.»
مؤلفه‌های بیرونی
جبهه بین‌المللی مقاومت با نگاه حاج‌قاسم شکل گرفت، به فرموده مقام معظم رهبری، ایشان گواهی سیدحسن نصرا... به‌عنوان انسانی بی‌بدیل را درباره مجاهدت سردار سلیمانی، باب بزرگی در درک اهمیت کار سردار سلیمانی در احیای مقاومت برشمردند. سردار سلیمانی با استفاده از تجربیات سال‌های دفاع‌مقدس و مشورت‌های یارانش، مقاومت را با تکیه بر امکانات داخلی همان کشورها مقتدر کرد. بنابراین در این فضا به جبهه مقاومت به‌عنوان یک ذخیره فرهنگی و یک گنجینه تمام‌نشدنی باید توجه شود و ابعاد عبرت‌گیری از عدم پایبندی دشمن به تعهدات خود تبیین و به الزامات اقتدار ایران در زمینه‌های مختلف توجه شود؛ البته در این اتمسفر باید روحیه دشمن‌ستیزی مردم و فرهنگ ایستادگی و آمادگی حضور برای مقابله با دشمن در آینده به‌صورت ویژه تقویت شود.
جمهوری اسلامی ایران براساس اصول و سازه‌های اصلی انقلاب که مقاومت در برابر نظام سلطه (نومحافظه‌کاری) از مهم‌ترین ارکان آن است، از سه طریق هندسه قدرت مقاومت در غرب آسیا را تحت تأثیر قرار داده است.
اول، براساس مبانی مادی قدرت، به تقویت پایه‌های مقاومت در لبنان و بالطبع پشتیبانی از جنبش‌های اسلامی در منطقه نظیر جنبش جهاد اسلامی و حماس می‌پردازد. دوم، جمهوری اسلامی به‌واسطه تلاش برای اتحاد و ائتلاف با جنبش‌ها و تشکل‌های غیردولتی، سعی کرده است تا مبارزه با راهبردهای نظام نومحافظه‌کاری در غرب آسیا را به‌عنوان مبانی نهادی قدرت نهادینه کند.
بر این اساس، گفتمان مقاومت انقلاب اسلامی باعث شده تا بسیاری از این جریان‌ها به شکل نهادی و سازمان‌یافته علیه نظام حاکم در کشور خود فعالیت کنند. سوم ارزش‌ها و بنیان‌های اعتقادی مقاومت شامل گسترش هنجار مقاومت، خودآگاهی سیاسی، رواج فرهنگ شهادت و ... به‌واسطه رشد اندیشه انقلاب اسلامی در تحقق نشر ابعاد معنایی مقاومت اسلامی، میان جوامع غرب آسیا نهادینه شده و این از مبانی مولد قدرت است.
از سوی دیگر تضاد و تقابل میان جبهه استقامت و جبهه کفر یکی از مهم‌ترین تضادها و تقابل‌هاست. کما این‌که زیاده‌خواهی، سلطه‌گری و ... از مهم‌ترین خصوصیات و ویژگی‌های جبهه استکبار جهانی به سرکردگی آمریکای جنایتکار است.
از آنجا که پیروزی انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رویدادهای دوران معاصر محسوب می‌شود، زمینه‌های الگوگیری سایر ملل مسلمان جهان از انقلاب اسلامی را فراهم کرده است. در همین راستا یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی تشکیل جبهه مقاومت اسلامی است که در این الگو، ایران اسلامی به‌عنوان محور مقاومت اسلامی نقش‌آفرینی می‌کند؛ رهبر انقلاب در جوار مرقد مطهر امام‌راحل(ره) در سال ۹۸ در رابطه با مفهوم مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن فرمودند: «... معنای مقاومت این است که انسان یک راهی را انتخاب کند که آن را راه حق می‌داند، راه درست می‌داند و در این راه شروع به حرکت کند و موانع نتواند او را از حرکت در این راه منصرف و متوقف کند؛ این معنای مقاومت است. «مقاومت در مقابل سلطه استکبار، یکی از اهداف انقلاب است. طبیعت استکبار سلطه است، دنبال سلطه است، دنبال فراگیر کردن سلطه است؛ هر ملتی و هر نظامی که مقاومت نکند اسیر خواهد شد و در کمند آنها خواهد افتاد.»
از سوی دیگر تضاد و تقابل میان جبهه استقامت و جبهه کفر، یکی از مهم‌ترین تضادها و تقابل‌هاست. کما این‌که زیاده‌خواهی، سلطه‌گری و ... از مهم‌ترین خصوصیات و ویژگی‌های جبهه استکبار جهانی به سرکردگی آمریکای جنایتکار است. از آنجا که پیروزی انقلاب اسلامی یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین رویدادهای دوران معاصر محسوب می‌شود، زمینه‌های الگوگیری سایر ملل مسلمان جهان از انقلاب اسلامی را فراهم کرده است. در همین راستا یکی از مهم‌ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی تشکیل جبهه مقاومت اسلامی است که در این الگو، ایران اسلامی به‌عنوان محور مقاومت اسلامی نقش‌آفرینی می‌کند؛ رهبر انقلاب در جوار مرقد مطهر امام‌راحل(ره) در سال ۹۸ در رابطه با مفهوم مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن فرمودند: «... معنای مقاومت این است که انسان یک راهی را انتخاب کند که آن را راه حق می‌داند، راه درست می‌داند، و در این راه شروع به حرکت کند و موانع نتواند او را از حرکت در این راه منصرف و متوقف کند؛ این معنای مقاومت است.
پلن مقاومت پساانقلاب
از مهم‌ترین اهداف مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن می‌توان به حرکت به‌سوی شکل‌دهی تمدن نوین اسلامی، دفاع از اسلام، دفاع در ابعاد مختلف به‌ویژه در عرصه دفاع از مرزهای اعتقادی، دفاع از مسلمانان، دفاع از مظلومان و مستضعفان، دفاع در برابر سلطه و استیلای بیگانگان، دفاع از سرزمین‌های اسلامی، دفاع از حق و عدل، دفاع از منافع بین‌المللی جهان اسلام، تضمین و تثبیت وحدت و همگرایی مسلمانان، نهادینه کردن آرمان‌ها، ارزش‌ها، اهداف و ... اسلامی در جامعه، تثبیت عزت و اقتدار فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، الگودهی و الهام‌بخشی فرهنگی انقلاب اسلامی در سطح منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، احیای هویت اسلامی ــ فرهنگی جوامع اسلامی، ممانعت از نفوذ، رخنه و تهاجم فرهنگی دشمنان، شکست دشمن در تمامی حوزه‌ها به‌ویژه جنگ‌نرم، ایجاد بازدارندگی در حوزه فرهنگی، نفی الگوی سبک زندگی غربی، خنثی‌سازی اهداف و خواسته‌های دشمنان اشاره کرد.
برچیدن بساط نفوذ نامشروع آمریکا
«ایران مقتدر، امروز هم مانند آغاز انقلاب با چالش‌های مستکبران روبه‌روست اما با تفاوتی کاملا معنی‌دار، اگر آن روز چالش با آمریکا بر سر کوتاه‌کردن دست عمال بیگانه یا تعطیلی سفارت رژیم‌صهیونیستی در تهران یا رسواکردن لانه جاسوسی بود، امروز چالش بر سر حضور ایران مقتدر در مرزهای ژیم‌صهیونیستی و برچیدن بساط نفوذ نامشروع آمریکا از منطقه غرب آسیا و حمایت جمهوری اسلامی از مبارزات مجاهدان فلسطینی در قلب سرزمین‌های اشغالی و دفاع از پرچم برافراشته حزب‌ا... و مقاومت در سراسر این منطقه است و اگر آن روز، مشکل غرب جلوگیری از خرید تسلیحات ابتدایی برای ایران بود، امروز مشکل او جلوگیری از انتقال سلاح‌های پیشرفته ایرانی به نیروهای مقاومت است. اگر آن روز گمان آمریکا آن بود که با چند ایرانی خودفروخته یا با چند هواپیما و بالگرد خواهد توانست بر نظام اسلامی و ملت ایران فائق آید، امروز برای مقابله سیاسی و امنیتی با جمهوری اسلامی، خود را محتاج به یک ائتلاف بزرگ از ده‌ها دولت معاند یا مرعوب می‌بیند و البته باز هم در رویارویی شکست می‌خورد. ایران به برکت انقلاب، اکنون در جایگاهی متعالی و شایسته ملت ایران در چشم جهانیان و عبورکرده از بسی گردنه‌های دشوار در مسائل اساسی خویش است.» انقلاب اسلامی در طول این سال‌های پرفراز و نشیب، با الگوی بومی، تجربه پیمودن مسیر بین بایدها و واقعیت‌های انقلاب را در ابعاد مختلف، بارها داشته است. اینک فتح خرمشهرهای بعدی در پیش است. نه در جنگ نظامی، بلکه در میدانی که از جنگ نظامی سخت‌تر، پیچیده‌تر و هوشمندتر است و باید این خرمشهرها را فتح کرد. در این راستا جمهوری اسلامی ایران برای افزایش اقتدار خود از دو راهبرد ایجاد موازنه درونی (قدرت دفاعی، استحکام و ثبات اقتصادی، توانایی و قوام فرهنگی) و موازنه بیرونی (شکل‌گیری و گسترش محور مقاومت) در دوران بعد از انقلاب اسلامی استفاده کرده است.
قدرت دفاعی
منطقه غرب آسیا یک منطقه پیچیده با سیلی از مشکلات مختلف است. اوجگیری ایران به‌عنوان یک قدرت در مسائل گوناگون مانند هسته‌ای، موشکی، پهپاد، رشد علم و... تا حد زیادی مفروضات قدرت‌های غربی در عرصه معادلات میدانی خاورمیانه را با چالش رو‌به‌رو می‌کند و ایران را به بازیگری با قدرت تعیین‌کنندگی به شدت بالا، در خاورمیانه تبدیل شد. اکنون نه‌فقط جمهوری اسلامی ایران به قدرت موشکی دنیا تبدیل شده بلکه گروه‌های مقاومتی همچون حزب‌ا... لبنان، حماس، جهاد اسلامی و انصار‌ا... یمن نیز به‌عنوان هم‌پیمانان ایران هر یک به تنهایی به قدرت موشکی و پهپادی تبدیل شده‌اند.
استحکام و ثبات اقتصادی
استحکام در حوزه اقتصاد به معنای قوی بودن تولید، توزیع، مصرف و فرآیندهای اقتصادی است که در برابر فشارهای بیرونی و خواسته‌های درونی قوی و پایدار است به‌گونه‌ای که معضلات و آسیب‌های اقتصادی نتوانند بر اقتدار و امنیت داخلی تاثیر منفی بگذارند. رهبر انقلاب اسلامی در این‌خصوص بیان می‌کند: «اگر ما توانستیم تولید داخلى را رونق ببخشیم، مسأله تورم حل خواهد شد؛ مسأله اشتغال حل خواهد شد؛ اقتصاد داخلى به معناى حقیقى کلمه استحکام پیدا خواهد کرد. اینجاست که دشمن با مشاهده این وضعیت، مأیوس و ناامید خواهد شد.»
مؤلفه‌های بیرونی
جبهه بین‌المللی مقاومت با نگاه حاج‌قاسم شکل گرفت، به فرموده مقام معظم رهبری، ایشان گواهی سیدحسن نصرا... به‌عنوان انسانی بی‌بدیل را درباره مجاهدت سردار سلیمانی، باب بزرگی در درک اهمیت کار سردار سلیمانی در احیای مقاومت برشمردند. سردار سلیمانی با استفاده از تجربیات سال‌های دفاع‌مقدس و مشورت‌های یارانش، مقاومت را با تکیه بر امکانات داخلی همان کشورها مقتدر کرد. بنابراین در این فضا به جبهه مقاومت به‌عنوان یک ذخیره فرهنگی و یک گنجینه تمام‌نشدنی باید توجه شود و ابعاد عبرت‌گیری از عدم پایبندی دشمن به تعهدات خود تبیین و به الزامات اقتدار ایران در زمینه‌های مختلف توجه شود؛ البته در این اتمسفر باید روحیه دشمن‌ستیزی مردم و فرهنگ ایستادگی و آمادگی حضور برای مقابله با دشمن در آینده به‌صورت ویژه تقویت شود.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
قطعنامه اتحادیه اروپا دست ایران را باز کرد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
سیاست فشار علیه ایران نتایج عکس دارد | اروپا در مسیر افزایش تنش
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
تنظیم سازوکار غرب برای یک درگیری جبهه‌ای
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
پیامی اثر بخش برای مردم مقاوم لبنان
گفت و گو
