«درام» یا «نمایش داستانی» ازجمله گونههای هنری همیشه پرمخاطب است که به قول معروف، وقتی در ژانر اجتماعی تجمیع میگردد و صورتی از زندگی حقیقی را ــ با پیوستن رویدادهای مختلف به هم ــ نمایش میدهد، صد چندان جذاب شده و همواره همذات پنداری مخاطب را نیز به همراه دارد.ژانر یا گونه اجتماعی در هنرهای نمایشی، سینمایی و تلویزیونی بهدلیل وسعتیافتن مفاهیم زندگی بشر در جوامع متصل به هم و به موجب گسترش رسانهها، از چنان اهمیتی برخوردار شده که جنبههای دیگر زندگی فردی را بهراحتی میتواند تحت تاثیر قرار داده و اتفاق حادث بر زندگی هر نفر از جامعه و اجتماع را به کل جامعه تعمیم بدهد. هر اتفاق و هر نفر در موجودیت خود دارای بار داستانی هستند که اگر مورد توجه جدی قرار بگیرند میتوانند الگوی رفتاری مناسبی چه به لحاظ «تادیب» و چه به لحاظ «تقلید» برای عموم جامعه باشند. بهطور خاص جوامع و هرگونه اجتماع بشری دارای تجمیع «ضدیت»هایی است که گرچه شاید به هر عنوان و دلیلی افراد جامعه در کنار هم قرار بگیرند؛ اما به لحاظ ذاتی در طول زمان اختلافات و تفاوتهایی به چشم میآید که برای رفع این اختلافات و تفاوتها باید یک مرجع مشخص و چارچوبمند وجود داشته باشد که در زبان و زمان امروز این مهم به قوانین اجتماعی و قاضی سپرده شده است.صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران و شبکه دوی سیما با درک این موضوع که بیان و نمایش پروندههای موجود در قوه قضاییه میتواند نقش موثر و بسزایی در چگونگی رفع و کاهش میزان تشکیل پروندههای قضایی داشته باشد با مشارکت مرکز رسانهای قوه قضاییه فصل اول سریال آقای قاضی را در حدود ۴۲قسمت که هر قسمت دارای دو اپیزود پروندهمحور بود روی آنتن برد که با استقبال بینظیر مخاطبان ــ بهرغم عدم وجود چهرههای شاخص سینمایی و تلویزیونی ــ روبهرو شد و اکثر بازیگران این ۸۴ اپیزود که حدود ۳۰۰ نفر از بازیگران کمترشناختهشده تئاتر بودند، توانستند نقشهای واگذارشده را به زیبایی و با هنرمندی تمام به واقعیت نزدیک کنند تا مخاطب تلویزیون منتظر فصل دوم این سریال نیز باشد. درام دادگاهی و لوکیشن ثابت این سریال در فصل قبل با محوریت نقش یک قاضی (بهزاد خلج) دارای وجوه مختلف تفاوتها و تضادها و اختلافهای زندگی مردم بود که توانست حسی از همذاتپنداری مخاطبان را به همراه داشته و در اثنای وجود مشکلات مختلف شغلی، خانوادگی یا زندگیهای آپارتمانی و ... فرآیندی از شیوه دادرسی و مواجهه با شکایت یا دادگاه را به نمایش بگذارد و به مخاطب این مفهوم را برساند که در صورت داشتن مشکل مشابه میتواند راه چاره را نیز برای حل مشکل خود به طریقی که در نمایش بیان شده دریابد. درواقع سریال آقای قاضی در فصل اول، این تلاش را داشت که علاوه بر ایجاد شناخت از فرآیند و عناصر قضایی مخاطبان خود را نیز به مرحلهای از درک نسبت به حوزههای دادگاهی و قضایی برساند که آنها پیش از رسیدن به این مرحله حتما شیوهای از صبوری یا مسالمت و دقت در مواجهات مختلف را داشته باشند. موضوعاتی مثل سرقت، ضربوشتم، خیانت در امانت، آزار کلامی و امثال این موارد با توجه به بزههای اجتماعی و عواقب آن برای مردم و بهویژه برای جوانان از برجستگی بیشتر در طول نمایش این سریال ــ مبتنی بر پروندههای واقعی ــ بود که تا حدودی زنگ هوشیاری را برای خانوادهها به صدا درآورد و توانست در انتقال دانش مرتبط با امور قضایی موفق عمل کند. از ابتکارات خوب کارگردان آقای قاضی در فصل اول استفاده از نریشن و گوینده در خلال پخش بهعنوان شرح پرونده بود که این ابتکار باورپذیری واقعیت نمایش و پرونده را برای مخاطب بیشتر میکرد اما شاید تکرار آن در فصل بعد نوعی کلیشه مطرح شود؛ بر همین اساس باید منتظر ماند تا ببینیم در فصل دوم این سریال که تحت عنوان (آقای قاضی، شعبه ۱۲۱) روی آنتن خواهد رفت چه خلاقیتهای دیگری به مجموعه اضافه شده است. آنگونه که بعضا شنیده شده، برخی از تفاوتهای فصل جدید آقای قاضی نسبت به فصل قبل، ورود دراماتیک به ابعاد شخصی زندگی قهرمان قصه یعنی آقای قاضی است که قطعا این گسترش شعاع داستانی سریال، نمای جدیدی از چالشهای زندگی قضات و شیوه مواجهه آنها با پروندهها را به تصویر خواهد کشید و به این مورد میتوان اضافه شدن لوکیشن راهروی دادگاهها را هم علاوه بر صحن دادگاه که در فصل قبل ثابت بود، اضافه کرد. توجه تهیهکننده (سید حسامالدین حسینی) و کارگردان(سجاد مهرگان) به آموزههای حقوقی و حلوفصل پروندهها که همراه با دنیای برساخته نویسندگان این مجموعه (به سرپرستی سیدمحمد حسینی) است؛ این اثر را علاوه بر وجه نمایشی به یک گونه آموزشی نیز تبدیل کرده که توجه قشر دانشجوی حقوق یا وکالت را نیز برانگیخته و بهعنوان کارگاه آموزشی مورد استقبال دانشجویان و وکلا قرار گرفته است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد