پیامد‌های سیاسی‌کاری‌های آژانس

اقدام اخیر شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای در صدور قطعنامه علیه ایران در حالی صورت می‌گیرد که فضای جامعه ایران تحت تاثیر حادثه دردناک شهادت رئیس جمهور محبوب، وزیر خارجه و دیگر همراهان ایشان قرار دارد. در واقع انتظار می‌رفت که دست‌کم شورای حکام جلسه خود را در خصوص ایران به بعد از انتخابات ریاست جمهوری موکول می‌کرد تا رئیس جمهور و اعضای کابینه آن مشخص می‌شدند. اما متاسفانه آژانس تحت فشار‌های آمریکا و تروئیکای اروپا دست به سیاسی کاری زد.

لازم به یادآوری است که از مجموع کشور‌های عضو شورای حکام ۱۴ کشور به قطعنامه اخیر آژانس رای ممتنع دادند و ثابت کردند که طرفدار حق هستند و با ایران همکاری می‌کنند. اما بیشتر کشور‌ها تحت تاثیر سلسله‌ای از تهدید و مشوق‌ها از سوی آمریکا و تروئیکای اروپا برای صدور قطعنامه علیه ایران قرار گرفتند. با این حال قطعنامه آژانس جنبه اجرایی نیز ندارد. به همین دلیل می‌توان گفت آژانس از مسیر خود که بازرسی‌های فنی و پرهیز از سیاسی کاری است، فاصله گرفته و به همکاری‌های صادقانه ایران توجهی نمی‌کند.

فراموش نکنیم که ایران در طول سال‌های اخیر و بعد از توافقنامه برجام در سال ۲۰۱۵ همه تلاش خود را به صورت صادقانه برای حفظ برجام به کار گرفت. این در حالی است که خروج آمریکا از توافقنامه برجام در سال ۲۰۱۸ و همچنین اعمال بیش از ۱۷۰۰ مورد تحریم از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا گواهی است بر این که مساله فعالیت هسته‌ای ایران از سوی آمریکا و اروپا به عنوان ابزاری برای فشار علیه ملت ایران به کار گرفته می‌شود.

به این ترتیب قطعنامه شورای حکام جنبه‌های همکاری‌های فنی ایران و آژانس را نادیده گرفته و به سمت سیاسی کاری حرکت کرده است. با این حال ایران تلاش کرد تا برجام حفظ شود. اما تاکنون آثار این توافقنامه بین المللی در ایران به خوبی مشاهده نشده است.

بنابراین ایران در مقابل فشار‌های آژانس و شورای حکام می‌تواند در زمان مناسب از سلسله سازوکار‌هایی استفاده کند. برای نمونه می‌توان به کاهش سطح همکاری‌های ایران و آژانس بین‌المللی، کاهش شمار بازرسان آژانس و افزایش سطح غنی سازی اورانیوم اشاره کرد که برخی از اقداماتی است که ایران می‌تواند در برابر فشار‌های ظالمانه شورای حکام آن‌ها را اجرایی کند. به عبارت دیگر پاسخ ایران برای تروئیکای اروپا و آمریکا بسیار پشیمان کننده خواهد بود، چراکه آن‌ها با سیاسی کاری تلاش می‌کنند ایران را از حق داشتن فعالیت هسته‌ای صلح آمیز محروم کنند.