سوئیس قرار است در ۱۵و۱۶ ژوئن (۲۶و۲۷ خرداد)، کنفرانسی در نزدیکی شهر لوسرن درباره جنگ اوکراین برگزار کند تا در آن به راهحلهای صلح پرداخته شود. نمایندگان حدود ۱۶۰ کشور برای شرکت در این اجلاس دعوت شده بودند اما پاسخ کشورهای دعوتشده به این کنفرانس چندان برای کییف خوشحالکننده نبوده است. بهجز روسیه که اصلا به این کنفرانس دعوت نشده و بسیاری از تحلیلگران، غیبت مسکو در کنفرانس مربوط به جنگ اوکراین را به معنی بینتیجه بودن این اجلاس میدانند، سایر کشورهای تاثیرگذار نیز استقبال چندانی از آن نکردهاند.
غیبت چین و حضور کمرنگ برزیل و هند
براساس گزارشی که رویترز منتشر کرده، دولت چین که از کشورهای نزدیک به روسیه است به دولتهای دیگر کشورها اطلاع داده که در کنفرانس سوئیس درباره اوکراین شرکت نخواهد کرد.وزارت خارجه چین دراینباره اعلام کرد:«پکن از کنفرانس صلحی که از سوی مسکو و کییف به رسمیت شناخته شده باشد،حمایت میکند.»رویترزهم درگزارش خودبا بیان اینکه امتناع چین بهدلیل عدم حضور روسیه در این کنفرانس است به نقل ازسه منبع نوشت:«پکن این دعوت را رد کرد، زیرا شرایطش برای شرکت در آن برآورده نشده است.»پیش ازاین،بلومبرگ به نقل از منابع خود گزارش داده بود که برزیل وهند ممکن است مقامات پایینرتبه خود را به کنفرانس درسوئیس بفرستند، درحالیکه چین ممکن است به اعزام کارمندان ارشد دولتی خود به این رویداد اکتفا کند.
زلنسکی، دست به دامن آمریکا
در شرایطی که بسیاری از کشورهای اثرگذار حاضر به شرکت موثر در اجلاس سوئیس نشدهاند،چشم امید زلنسکی به جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا بود اما کاخ سفید هم اعلام کرد جو بایدن در کنفرانس سوئیس شرکت نخواهد کرد و به جای او کامالا هریس، معاون رئیسجمهور و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا در این کنفرانس شرکت خواهند کرد. رسانههای خبری اعلام کردند که دلیل غیبت بایدن دراین کنفرانس،حضور وی درپویش جمعآوری کمک برای انتخابات پیش روی ریاستجمهوری آمریکا است.بااینحال ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین به تلاشهای خود برای بالابردن سطح اجلاس سوئیس ادامه میدهد و هفته گذشته از کشورها خواست در اجلاس سوئیس درباره اوکراین شرکت کنند. او در یک پیام ویدئویی خطاب به سران کشورها گفت: «خواهش میکنم با رهبری و مشارکت شخصی خود از این نشست صلح سران حمایت کنید.» این نشست نشان خواهد داد که «چه کسی در جهان واقعا میخواهد جنگ را خاتمه دهد.» اوهمچنین در سخنانی خطاب به جو بایدن گفت: «اگر رئیسجمهور آمریکا حضور نیابد، مانند تشویق پوتین است.»زلنسکی پیشتر،با اشاره به این اجلاس که قراراست۱۵ژوئن(۲۶ خرداد) برگزار شود، مدعی شده بود بیش از۸۰ کشور حضورخود را درآن تایید کردهاند واوکراین از رهبران دیگر کشورها برای پیوستن به این نشست دعوت میکند.زلنسکی سپس از رئیسجمهور آمریکا و رئیسجمهور چین خواست «رهبری خود در پیشبرد صلح» را با حضور در این نشست نشان دهند.
اتهامزنی به روسیه
اخبار ناامیدکننده از سطح اجلاس سوئیس باعث شده تا کشورهای حامی اوکراین، روسیه را متهم به تلاش برای تضعیف این اجلاس کنند. پیتر استانو، سخنگوی کمیسیون اتحادیه اروپا در این زمینه با اشاره به تلاش برای برگزاری نشستهای جایگزین با حضور ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه گفت: «تلاشهای پوتین برای تضعیف اثربخشی اجلاس سوئیس یا فعالیتهای موازی او، نشان میدهد که چقدر از اجلاس هراس دارد.»وی اعلام کرد که اتحادیه بهطور کامل از نشست صلح اوکراین که در سوئیس برگزار میشود، حمایت میکند و با شرکای بینالمللی برای اطمینان از مشارکت گسترده کار میکند.استانو افزود: «هدف این اجلاس برای ما بسیار مهم است، زیرا ما آن را الهامبخش فرآیند صلح آینده میدانیم. بهعنوان اتحادیه اروپا، ما بهطور فشرده با شرکای خود در سراسر جهان برای تضمین گستردهترین نمایندگی ممکن کارمیکنیم.درحالحاضر،بیش از۷۰کشور،متعهد به حضور شدهاند.»ادعای مقامات اروپایی درخصوص صلحطلببودن درحالیاست که این کشورها به همراه آمریکا با ارسال انبوهی از تسلیحات به اوکراین عملا یک طرف جنگ هستند و بهتازگی هم برخی محدودیتهای گذشته را در استفاده کییف از سلاحهای اهدایی برای حمله به خاک روسیه برداشتهاند.همین مواضع ضدونقیض،باعث شده تاروسیه ازاجلاس سوئیس بهعنوان یک فریب یاد کند. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه از نشست سوئیس به عنوان «فریب و حقه» دولت بایدن یاد کرده است.
گردهمایی ضدروسی
مسکو نشست سوئیس را گردهمایی ضدروسی مجموعه غرب میداند وتاکنون چند بار گفته که برگزاری اجلاس صلح بدون حضور روسیه هیچ معنایی ندارد. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه گفته است که اگر کسی مشتاق حضور روسیه در این اجلاس نیست، مسکو نیز چنین درخواستی نخواهد کرد. سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه درباره این اجلاس گفت که «به جایی نخواهد نرسید» و مسکو ترجیح میدهد تا با رفتاری عادلانه کارها را پیش ببرد.مسکو همچنین بارها تاکید کرده است که همواره برای حلوفصل دیپلماتیک جنگ آمادگی دارد. بااینحال چنین مذاکرهای بهدلیل فرمان زلنسکی مبنی برممنوعیت هرگونه مذاکره با روسیه محقق نشده است.زاخارووا هم در روزهای گذشته، اظهارات ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه را یادآور شد که گفته است مسکو از آوریل ۲۰۲۲هرگز از مذاکره امتناع نکرده و این رژیم کییف بود که به روند مذاکرات خاتمه داد.به گفته سخنگوی وزارت خارجه روسیه، این چیزی بود که ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین خواست واین موضع که مسکو هرگز از مذاکره امتناع نکرده در«هزاران مصاحبه، بیانیه وسخنرانی مقامات روسی»تکرارشده است.کرملین بارهااعلام کرده، پیشنویس توافقنامه صلحی که روسیه و اوکراین در روزهای آغاز درگیری(مارس ۲۰۲۲)دراستانبول برسرآن مذاکره کردند، میتواند نقطه آغازی برای شکلگیری گفتوگوها جهت پایاندادن به درگیری میان دو کشور باشد.دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین با اشاره به پیشنویس مورد نظر بر این موضوع نیز تاکید کرد که در جریان مذاکرات احتمالی آینده در قالب این طرح «واقعیتهای جدید» هم باید مورد توجه قرار گیرد.