زباله؛ سوخت جدید صنعت

با پیشرفت علم و فناوری، اکنون می‌توان از زباله‌ها گاز تولید کرد که این روش نه‌تنها به حفاظت از محیط‌زیست و طبیعت کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به عنوان یک جایگزین برای تأمین انرژی نیز مورد استفاده قرار گیرد. شهرهای بزرگ دنیا برای مقابله با حجم بسیار زیاد زباله‌های شهری، دو راه‌حل دارند. این شهرها به‌جای دفن، تمامی زباله‌ها و ضایعات جمع‌آوری‌شده رابازیافت می‌کنند واقدام دوم سوزاندن‌پسماند وتبدیل‌به انرژی است؛بنابراین گازی‌سازی بیوماس (زیست‌توده) زباله می‌تواند یک راه‌حل مناسب باشد.استفاده اززیست‌توده به‌عنوان یک منبع انرژی نه‌تنها به‌دلیل ملاحظات زیست‌محیطی، بلکه به‌خاطر توسعه اقتصادی نیز جذاب است. امروزه با پیشرفت فناوری، می‌توان زیست‌توده را به انرژی‌های قابل مصرف تبدیل کرد و این امکان وجود دارد که در ظرفیت‌های کوچک از آن بهره‌برداری شود. توجه روزافزون به حفاظت از منابع طبیعی و پیشنهاد استفاده از گاز سنتز ناشی از گازی‌سازی زباله‌های شهری در ایران می‌تواند به افزایش سهم تولید برق و حرارت و کاهش هزینه‌های دفن زائدات منجر ‌شود. طبق آمار شهرداری، هزینه گزافی صرف جمع‌آوری زباله از سطح شهر تهران می‌شود که بایستی هزینه پردازش، حمل‌ونقل و دفن این موارد نیز به آن اضافه گردد.روزانه بیش از ۵۸هزار تن پسماند عادی در ایران تولید می‌شود که فقط ۲۰درصد آن بازیافت شده و حجم بسیار زیادی از آن در اطراف شهرها وروستاها یاحتی دریاها و جنگل‌ها دفن می‌گردد؛بی‌توجهی به این موضوع معضلاتی جدی ازجمله آلودگی هوا، خاک و آب‌های سطحی وزیرزمینی را در کشور به وجود آورده است. در کلانشهرهای کشور، ۶۵درصد از پسماندها  تر هستند که ۶۰ درصد آن قابل تبدیل به کمپوست یا انرژی است. پسماندهای خشک نیز ۳۵درصد از پسماندهای عادی را تشکیل می‌دهند و بازیافت آنها توجیه اقتصادی بالایی دارد که هم‌اکنون حدود ۱۰درصد آن بازیافت می‌شود. تولید گاز از زباله علاوه بر جلوگیری از تخریب محیط‌زیست، می‌تواند در تامین سوخت و کمک به حل ناترازی انرژی اقدام موثری باشد تا از این طریق بخشی از سوخت مورد نیاز صنعت استفاده شود.
     
تبدیل زباله به گاز در ۲۲ شهر
حال مسعود نصرتی، معاون عمرانی و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور و رئیس سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور با اشاره به امضای تفاهم‌نامه RDF با ۲۲ شهرداری کشور گفت: در کشور روزانه ۵۵ هزار تن زباله تولید می‌شود که ۱۵درصد آن یعنی ۹۷۰۰تن، زباله خشک است که استعداد سرمایه‌گذاری وجود دارد و می‌توان تهدیدی مثل زباله را به فرصت تبدیل کرد.وی با بیان این‌که این حجم از زباله در کشورهای دیگر به‌عنوان ثروت و سوخت جایگزین استفاده می‌شود، افزود: با برنامه‌ریزی پنج‌ماهه در دولت و مجلس و موافقت رئیس‌جمهور این ۱۸تفاهم‌نامه در ۲۲ شهر به امضا رسیده که هدف آن استفاده از زباله خشک به‌عنوان سوخت جایگزین گاز در کارخانه‌های سیمان است.
معاون عمرانی و توسعه امور شهری وروستایی وزیر کشور اظهار کرد: با اجرای کامل این پروژه‌ها، روزانه چهارمیلیون و ۷۰۰هزار مترمکعب صرفه‌جویی گاز خواهیم داشت و این عدد از نظر اقتصادی و ارزی برای شهرداری‌ها بسیار ارزشمند است.نصرتی گفت: اولین تفاهم‌نامه با شهرداری کرمانشاه منعقد شده و درپایان اردیبهشت‌ با حضور رئیس‌جمهور، فاز آزمایشی این طرح افتتاح خواهد شد. وی تاکید کرد: در تمام شهرها و روستاهای کشور فرصت‌هایی از این دست وجود دارد که می‌توان با مدیریت صحیح، آنها را از تهدید به فرصت اقتصادی تبدیل کرد.
     
لزوم حمایت از یک طرح ملی
اکبر الوندیان، دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان کشور، در گفت‌وگو با جام‌جم درباره تبدیل زباله به گاز(سوخت) در صنعت سیمان اظهار داشت: تمامی پسماندهایی که دارای ارزش حرارتی هستند، مانند انواع پلاستیک‌ها و لاستیک‌ها، می‌توانند به‌عنوان جایگزین سوخت برای صنعت سیمان مورد استفاده قرار گیرند. پسماندهایی که حتی به‌راحتی قابل تجزیه نیستند. زباله‌ها توسط شهرداری‌ها و شرکت‌های خصوصی غربال می‌شوند و آن را با فناوری به محصولی به نام  RDFتبدیل می‌کنند که قابلیت اشتعال دارد و دیگر دفن نمی‌شود، بلکه در صنعت سیمان قابل استفاده و مدیریت است.
وی افزود: تمام این زباله‌ها بایستی فرآوری شود و در اختیار صنعت سیمان قرار بگیرد تا استفاده کنیم. البته در دنیا هم از RDF استفاده می‌کنند. بااین‌حال شورای عالی محیط‌زیست برای تبدیل زباله به گاز چارچوب و دستورالعملی تدوین کرده که محصول RDF باید بر اساس آن به کارخانه‌های سیمان تحویل داده شود.دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان کشور اظهار داشت: استفاده از فناوری RDF تاکنون در اصفهان، تهران و کرمانشاه شروع شده و این یک طرح ملی باارزش است که زباله‌ها به‌جای دفن تبدیل به RDF خواهند شد و در صنعت قابل مصرف می‌شوند.
الوندیان با اشاره به امضای تفاهم‌نامه RDF با ۲۲ شهرداری کشور، تصریح کرد: با این‌که از این تفاهم‌نامه رونمایی شده اما نظرات صنعت سیمان در آن دیده نشده و باید این طرح کامل شود. صنعت سیمان از این طرح ملی حمایت می‌کند، اما نباید یکجانبه و بدون درنظرگرفتن مسائل صنعت این تفاهم‌نامه تنظیم شود.وی تاکید کرد: ضرورت دارد که در تدوین و امضای این تفاهم‌نامه‌ها وزارت کشور، وزارت صمت، انجمن کارفرمایی صنعت سیمان، و سازمان حفظ محیط‌زیست حضور داشته باشند و براساس دستورالعمل شورای عالی محیط‌زیست تنظیم شود، زیرا ممکن است در زمان اجرا به‌سادگی سازمان حفظ محیط زیست جلوی آن را بگیرد.دبیر انجمن صنفی صنعت سیمان کشور اضافه کرد: بر اساس دستورالعمل شورای عالی محیط‌زیست برای تمام عناصری که در این پسماندها وجود دارد میزان و سقف تعیین شده تا تهدیدی برای محیط‌زیست نباشد.این فعال صنعت سیمان بیان کرد: استفاده از RDF می‌تواند حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد انرژی را تامین کند اما باید نظرات صنعت سیمان دیده و کنترل‌ها توسط مرجع ثالث غیر از سیمان و شهرداری‌ها انجام شود که براساس دستورالعمل شورای عالی محیط‌زیست باشد، زیرا سازمان حفظ محیط زیست دودکش‌های صنعت سیمان را کنترل می‌کند و اگر محصول RDF کنترل‌شده تحویل صنعت نشود مشکلات دیگری را ایجاد خواهد کرد.