روز ۲ آوریل (۱۳فروردین) که دونالد ترامپ در ابتدای سخنرانی خود در کاخ سفید از اعمال «تعرفههای گمرکی متقابل» بر کشورها در سراسر جهان خبر داد و گفت: «چشم در برابرچشم، دندان در برابر دندان: هیچ چیز سادهتر از این نیست.» این تصمیمگیری حتما برای رئیسجمهور آمریکا در ابتدا ساده بهنظر میرسید اما هر چه زمان بیشتر سپری میشود، دامنه و پیامدهای ویرانگر این سیاست، بیشتر خودنمایی میکند. ترامپ در ادامه سخنرانی خود وعده داد که سیاستهای تعرفهای جدیدش دوباره «آمریکا را ثروتمند میکند» و به باور رئیسجمهور این تعرفههای گمرکی باعث میشود آمریکا به سرعت، صدها میلیارد دلار بهدست آورده و عصر طلایی سرانجام به آمریکا باز گردد! سخنانی که در جامعه آمریکا با تردید روبهرو شده است.
آسیب تعرفهها به اقتصاد آمریکا
جنگ تجاری که دونالد ترامپ وعده داده بود بالاخره آغاز و اقتصاد جهان و اتحاد دیرینه آمریکا با اروپا و آسیا را با تهدید مواجه کرده است، بهطوریکه کالاهایی که از دهها کشور و منطقه وارد آمریکا میشوند اکنون با نرخهای بسیار بالاتر مشمول این مالیات شدهاند و انتظار میرود که این افزایش، هزینههای مواد غذایی، خودرو، پوشاک و تجهیزات الکترونیکی را شامل شود. به گزارش آسوشیتدپرس، مؤسسه بودجه ییل (مرکز تحقیقات سیاست غیرحزبی که تجزیه و تحلیل عمیقی از تأثیر سیاست فدرال بر اقتصاد آمریکا ارائه میدهد) برآورد میکند که تعرفههای ترامپ در سال جاری میلادی (۲۰۲۵) قیمتهای مصرفکننده آمریکایی را در کوتاهمدت ۲.۳درصد افزایش میدهد و به خانوارهای آمریکایی سالانه ۳۸۰۰ دلار هزینه اضافی تحمیل میکند. همچنین با افزایش تعرفههای وارداتی بر منسوجات آسیای جنوبشرقی و بنگلادش، قیمت پوشاک تا ۱۷ درصد افزایش خواهد یافت. همچنین این مؤسسه در ادامه پیشبینی میکند که تعرفههای ترامپ رشد اقتصادی آمریکا را که در سال ۲۰۲۴، ۲.۸درصد بود در سالجاری به ۰.۹درصد کاهش میدهدوهمین موضوع افزایش نرخ بیکاری را موجب میشود.
نگاه اقتصاددانان به تعرفهها
با گذشت حدود ۱۰روز از اعلام و اعمال تعرفهها، اقتصاددانان با فهم دقیق از تاثیرگسترده نرخهایی که بر واردات کالا از کشورهای مختلف به داخل آمریکا وضع شده، پیشبینی میکننداینگونه محاسبه تعرفهها توسط دولت دونالد ترامپ مشکلاتی ایجاد خواهد کرد. کارشناسان بر این اعتقادند که کسری تجاری برای هر کشوری از جمله آمریکا که بهطور مثال واردات آن از کشوری مانند «الف» بیشتر از صادرات به آن کشور است پدیدهای عادی است که هر زمان میتواند تغییر کند. به گزارش تایم، فلیکس تینتانات، دانشیار اقتصاد در دانشگاه دوک، در این رابطه میگوید:«کسری تجاری آمریکا با کشوری مانند ویتنام در سال آینده کاهش مییابد. خب، پس نرخ تعرفههای اعلام شده توسط ترامپ هم باید مجددا تغییر کند. اما این تغییرات پیدرپی، ساده نیست ویک نابسامانی تجاری ایجادخواهدکرد». اوهمچنین میافزاید:«دریک اقتصاد جهانی یکپارچه وجود کسری تجاری دوجانبه کاملا طبیعی است».همچنین برایان بتون،استاد اقتصاد درکالج بوستون آمریکا،در اظهارنظری به نشریه تایم میگوید که دولت ترامپ نباید با کشورهای کوچک در حال توسعه به همان شیوهای که با اتحادیه اروپا برخورد میکند، رفتار کند، این ظالمانه به نظر میرسد.
منتقدان از سیاستمداران تا میلیاردرها
تعرفههای رئیسجمهور آمریکا ازجمله نرخ پایه ۱۰درصد بر همه کشورها طیفی از واکنشهای انتقادآمیز از سیاستمداران تا میلیاردرها را برانگیخته است. مایک پنس، از اعضای سرشناس حزب جمهوریخواه و معاون دونالد ترامپ در دور اول ریاستجمهوری، یک کارزار تبلیغاتی را در مخالفت با تعرفههای گسترده دولت ترامپ، راهاندازی کرد. پنس در مصاحبه اختصاصی با رسانه هیل در پاسخ به این سؤال که آیا سیاستهای تعرفهای رئیسجمهور آمریکا برای جمهوریخواهان در انتخابات میاندورهای ۲۰۲۶ خطری ایجاد خواهد کرد، گفت: «احساس من این است که علاوه بر ارزشها و احترام به حق زندگی، فکر نمیکنم مردم آمریکا به چیزی رأی بدهند که بزرگترین افزایش مالیات در زمان صلح در تاریخ ایالات متحده باشد و سختیهایی را برای خانوادههای کارگر و کسبوکارهای بزرگ و کوچک ایجاد کند». همچنین در میان میلیاردرها، جیمی دیمون، رئیس بانک جی پی مورگان آمریکا در اظهار نظری به فاکس بیزینس گفت که او فکر میکند رکود اقتصادی نتیجه قطعی تعرفههای ترامپ است. همچنین ایلان ماسک، مدیرعامل تسلا و صاحب شبکه اجتماعی ایکس و از چهرههای نزدیک به رئیسجمهور، پیتر ناوارو، مشاور ارشد تجاری ترامپ را بهدلیل تعریف و تمجید از تعرفهها، یک «احمق» خواند که احمقتر از یک گونی آجر است.
ترامپ در واکنش به انتقادات: ضعیف نباشید
دونالد ترامپ انتقادات مربوط به وضع مالیات بر واردات کالا را وارد ندانست و از آمریکاییها خواست صبور باشند. او در شبکه اجتماعی تروث سوشال خود نوشت: «آمریکا فرصت برای انجام کاری دارد که باید دههها پیش انجام میشد. ضعیف نباشید! نادان نباشید! قوی، شجاع و صبور باشید که عظمت نتیجه آن خواهد بود!»
عقبنشینی از جنگ تجاری
برخیکارشناسان که رویرفتاررئیسجمهور آمریکاتمرکز میکنند براین اعتقادندکه یکی ازشگردهای مذاکراتی دونالدترامپ اینگونه است که ابتدا یک رفتار تهاجمی و گسترده به طرف مقابل انجام میدهد و سپس با یک توقف کوتاهمدت برای گرفتن حداکثر امتیاز در مذاکرات تلاش میکند. رئیسجمهور آمریکا همین رویکرد را در موضوع تعرفهها نشان داد بهطوریکه در آخرین تحولات، دونالد ترامپ، در عقبنشینی از جنگ تجاری خود با جهان، اعلام کرد که اعمال تعرفهها را به مدت ۹۰ روز به حالت تعلیق درمیآورد. اما این شگرد مذاکراتی در رابطه با چین، جواب نداد، بهطوریکه پکن در یک اقدام تلافیجویانه مالیات بر محصولات وارداتی از آمریکا را که پیشتر ۳۴ درصد تعیین شده بود به ۸۴ درصد افزایش داد. کاخ سفید هم در واکنش به تعرفههای متقابل پکن، تعرفه کالاهای وارداتی از چین را به ۱۴۵ درصد رساند.