میمندیان چهره شناختهشدهای در حوزه طنز است و پیش از این مخاطبان او را بهواسطه برنامه پاورقی بهخاطر میآوردند. میمندیان درباره ایده اولیه برنامه، به جامجم میگوید: ایده اولیه برنامه با طرحهایی بود که بارها مطرح کردیم تا بتوانیم کاری برای کاریکاتور انجام دهیم چرا که در زمینههای مختلف طنز، افراد زیادی فعال هستند و امکان تولید یک برنامه اینچنینی فراهم بود. در نهایت پیشنهاد این برنامه از طرف شبکه مطرح شد و از آن استقبال کردیم.
مصرف عمومی برای کاریکاتور
وی درباره سرخط کلی برنامه، توضیح میدهد: محور برنامه کشیده را بر این قرار دادیم که کاریکاتور را به مصرف عموم برسانیم. یعنی نمیخواستیم برنامهای شکل بگیرد که بگوییم مخصوص کارتونیستهاست. در واقع هدفمان این بود که کاریکاتور را به مصرف، مشاهده و پیگیری عموم و مردم عادی برسانیم اما موضوعاتی که دست میگیریم قاعدتا براساس حساسیت و دغدغههای خودمان هم خواهد بود.
اما پرسشی که مطرح میشود این است که آیا واقعا اینقدر کاریکاتور وجود دارد که بتوان هر هفته درباره آن صحبت کرد؟ مجری برنامه کشیده در اینخصوص میگوید: این فراوانی به موضوعات مطرحشده بستگی دارد. در کل این را میدانستیم که روزانه هزاران کاریکاتور در برخی سایتها گذاشته میشود. البته برای مصرف و موضوعات داخلی، اینطور نیست که تولید خیلی بالا باشد. در حقیقت در این بخش، قدری محدودیت وجود داشت و باعث میشد تا به آرشیو پناه ببریم. اما در موضوعات خارجی کاریکاتورهای بسیاری بود که میشد به آن مراجعه کرد. این را هم بگویم که یکی از بخشهایی که تلاش میکنیم در برنامه پیگیر باشیم، این است که نشان دهیم برخی مسائل محدود به ایران نیست و کلی کاریکاتور در جهان درباره آن کشیده شده است.
نکته دیگر فراوانی کاریکاتور در برخی موضوعات سیاسی است که ممکن است تصور شود یک طیف خاص، گستره بیشتری در حوزه کارتون و کاریکاتور دارند. میمندیان در این رابطه تاکید میکند: بههرحال کاریکاتور یک هنر سیاسی است و هر طیفی براساس دغدغههای خودش، روی موضوعات خاصی کار خواهد کرد و هرطیفی کاریکاتورهایی براساس باورهای طیف خودش دارد.
چرا کشیده؟
مسأله دیگر، تمایز موجود میان کاریکاتور و کارتون است. مجری کشیده در این رابطه میگوید: ما تلاش کردیم در برنامه، در مورد مفهوم کارتون ابتکار به خرج دهیم. ازیک جایی به بعد،واژهسازی انجام دادیم وکلمه کشیده را بهعنوان کاریکاتور و کارتون بیان کردیم. این را به شکل ذوقی بیان کردیم تا معادل فارسی برای کارتون باشد. شاید اوایل به این فکر میکردیم که آموزش بدهیم و تمایز کارتون با کاریکاتور را توضیح دهیم اما بعد احساس کردیم که نیاز نیست توضیح بدهیم و در نهایت مفهوم کشیده را بیان کردیم تا برای برنامه هم یک آوردهای داشته باشد.
میمندیان به آشنایی خود با امین شفیعی اشاره کرده و ادامه میدهد: من و آقای شفیعی پیش از این سالها در طنز کار کرده بودیم. در کنار ما، گروه بزرگی از کارتونیستهایی کار میکنند که همگی در قالب باشگاه طنز و کاریکاتور فعالیت کرده بودیم. این تیم کنار هم شکل گرفت تا کشیده رقم بخورد. نکتهای که در پیدا کردن کاریکاتور و کارتونهای برنامه وجود دارد این است که فردی این کار را انجام دهد که زیست کاریکاتور داشته باشد؛ یعنی روزانه بخشی از فعالیتهایش مربوط به دیدن و کشیدن این کار باشد. بههمینخاطر افرادی که جمع کردیم، با چنین رویکردی انتخاب شدند و به این حوزه اشراف دارند. بههرحال ابتدای کار برنامه است و تا جا افتادن این تیم، باید قدری زمان بگذرد.
مجری کشیده درباره موضوعی بودن برنامه هم تصریح میکند: ما بیشتر مناسبتی جلو میرویم و در هر برنامه، چند موضوع مناسبتی یا خبری را مطرح میکنیم. در واقع میخواستیم برنامه شکل ژورنالیستی هم داشته باشد و به همین دلیل زمان زیادی از ضبط تا پخش نمیگذرد تا تازگی اخبار حفظ شود. حتی یک جاهایی اگر خبری منتشر شده و کارتون و کاریکتاتوری برای آن تولید نشده باشد، بچههای خودمان دست به کار میشوند.
۱۲ ساعت ضبط برای پخش دو قسمت!
میمندیان درخصوص مدل خاص تصویربرداری برنامه و خلاقیتهای آن هم بیان میکند: در دکور و مدل ضبط برنامه و کارگردانی، یک نکته درنظر داشتیم و گفتیم روح کاریکاتور در تفاوت اندازههاست که برخی جاها کوچکتر و برخی هم بزرگتر است. میخواستیم همین را در کارگردانی کار وارد کنیم. به همین دلیل میخواستیم خرق عادت در قابها ایجاد کنیم تا مخاطب با قاب خلاقانهتری مواجه شود. با این عقبجلوکردن دوربین، این تمایز را برای مخاطب ایجاد کردیم که البته در دکوری که داریم کار سختی است. نکته جالب زمان زیادی است که برای ضبط قسمتها صرف میشود. میمندیان در اینخصوص میگوید: برای هر دو قسمت در یک هفته، دستکم ۱۲-۱۰ ساعت ضبطمان طول میکشد. شاید در ابتدا هم تصور نمیکردیم که اینقدر قرار است زمانبر باشد. البته بخش زیادی از زمانی که طی میشود بهدلیل جزئیاتی است که دقیقه آخر اعمال میشود و میخواهیم کار به شکل کامل ارائه شود. البته باز هم در حال بررسی برای بهتر کردن برنامه هستیم و تا جایی که زمان اجازه دهد، دنبال قابهای تازه هستیم. کشیده کار تازهای در نوع خودش است و از همین منظر، کار سختی برای عوامل است. میمندیان در این رابطه میگوید: قطعا این تازه بودن، سختیهایی داشته. اما چالش دیگری هم وجود دارد که در حوزه محتوایی است. باید درباره یک چیز بامزه صحبت میکردیم که خودش مشخص و عیان بود. یعنی باید یک خلاقیت برای آن به کار میبردیم و این یکی از چالشهای ما در بخش محتوایی برنامه بود. کشیده که قرار است در فصل اول ۵۲ قسمت باشد، به گفته مجری برنامه ادامهدار خواهد بود. او درباره هدفهای طراحی شده برای آن تصریح میکند: ما هدفهایی را برای خودمان درنظر گرفتیم. بخشی در برنامه داریم که کار تعاملی است و یک کاریکاتور را به مردم ارائه میکنیم تا در نقاط مختلف نصب کنند. یکی از اهدافمان این است که چقدر میتوانیم این رقم را بالا ببریم. هدف اصلی در این بخش، سبد فرهنگی و دیداری مردم است.
مقایسه با پاورقی؟
از چالشهای کار کشیده این است که درست زمانی روی آنتن میرود که شبهای قبل پاورقی پخش میشده. شاید مخاطب انتظار یک برنامه درقد و قواره برنامه شناختهشده پاورقی را داشته باشد و همین مسأله، کار عوامل کشیده را سختتر میکند. میمندیان در این رابطه تصریح میکند: قطعا این مقایسه شدن، چالش بوده. کاری که باعث شد سراغ این دکور سخت برویم این بود که قدری فاصلهگذاری با پاورقی داشته باشیم که دوباره همان میزانسن و میز نباشد. البته در بخش محتوایی هم گستره متفاوتتری را قرار دادیم و برخلاف پاورقی، به موضوعات مختلف داخلی هم اشاره کردهایم. او که در تیم پاورقی هم کار نویسندگی را در دست دارد، میگوید: قطعا به لحاظ زمانی چالشبرانگیز است که در هر دو تیم باشم. البته پاورقی به روال خودش افتاده اما کشیده هنوز به ثبات نرسیده است.
اما تیزر کشیده هم در نوع خود متفاوت و جالب است. ابتدای برنامه خود میمندیان در حال توضیح درباره برنامه است که هر بار دستی به صورتش میخورد تا مفهوم کشیده را تداعی کند. او در مورد این تیزر، میگوید: میخواستیم در شروع برنامه، یک قلاب برای مخاطب ایجاد کنیم تا با برنامه همراه شود. جالب اینجاست که برای ۴۰ ثانیه خروجی تیزر، دو ساعت در حال کشیده خوردن بودم! به هر حال بنای این را نداریم که این تیزر همیشگی باشد بلکه باز تغییراتی در آن اعمال میکنیم. این در مورد همه بخشهای برنامه صادق است که به مرور کاملتر و پختهتر خواهد شد.