با وجود اینکه مدت زیادی از انتصاب شما به مقام مدیریت رادیو گفت‌وگو نمی‌گذرد اما با توجه به سال‌هایی که در رادیو مشغول بودید، به‌سرعت ایجاد تحول در شبکه را آغاز کرده‌اید. شما پیش از این در «رادیو پیام» و «رادیو آوا» مسئولیت داشتید که در مقایسه با مأموریت رادیو گفت‌وگو فضای شاداب‌تری دارند. چطور ورود به فضای نخبگانی و آرام‌تر رادیو گفت‌وگو را پذیرفتید؟
بررسی چرایی حضور من در رادیو گفت‌وگو، حتی به قبل از فعالیتم در رادیو پیام می‌رسد. من حدود ۲۱ سال در معاونت سیاسی کار کرده‌ام، در بخش‌های مختلف معاونت سیاسی از جمله در شبکه خبر بودم و بیشترین تمرکز من در آن دوره بر اداره کل اخبار صدا بود. از این طریق با فضای سیاسی کشور و جهان آشنایی پیدا کرده بودم. با توجه به فضای سیاسی حاکم بر رادیو گفت‌وگو، یکی از مولفه‌های انتخاب برای مدیریت این مجموعه، سبقه کار سیاسی است که بنده هم تجربه و سبقه فعالیت در معاونت سیاسی را داشتم.ضمن اینکه باید اشاره کنم حضورم در رادیو پیام که سه سال و سه ماه بود هم به سبقه معاونت سیاسی و خبر بر‌می‌گشت. رویکرد رادیو پیام اطلاع‌رسانی و خبر بود ولی فضای رادیو پیام متفاوت از رادیو گفت‌وگو است.
برای رادیو گفت‌وگو چه ایده‌هایی در ذهن دارید؟ از امروز این شبکه چه تحلیلی داشتید و چه افقی برای فردای شبکه رادیویی گفت‌وگو ترسیم کرده‌اید؟
این شبکه در نوزدهمین سال تاسیس خود قرار دارد. برای رادیو گفت‌وگو زحمات مثمر‌ثمری کشیده شده و در این مدت هم این شبکه فراز‌و‌نشیب زیادی داشته است. در برهه‌ای از زمان خیلی‌خوب کار شده است.بنده مدت کوتاهی است که به رادیو گفت‌وگو آمده‌ام. تیم مدیریتی، همکاران و برخی از نیرو‌های ما جدید هستند. ما در این مدت روال قبل را ادامه دادیم و سعی کردیم با طمأنینه و برنامه‌ریزی درست به سمت تغییرات قدم برداریم.در این مدت به‌جای تصمیمات و تغییرات عجولانه، آسیب‌شناسی در برنامه‌ها را داشتیم و در‌کنار برنامه‌ریزی برای کنداکتور جدید شبکه، تلاش شد همراه با مدیران هر گروه با طرح‌ها و برنامه‌های جدید برنامه‌سازان خود، جلساتی را در دفتر شبکه برگزار کنیم تا از این طریق هم با دغدغه‌ها و مطالبات آنها در برنامه‌ها آشنا شویم و هم به‌سمت کیفی‌کردن برنامه‌ها گام برداریم. به‌همین دلیل تا تیم‌های جدید شکل بگیرد و به‌سمت تولیدات با کیفیت‌تر برویم، زمان زیادی صرف شده و این روند برای تولیدات خوب ادامه‌دار خواهد بود.کنداکتور جدید در ۲۷ اردیبهشت مصادف با سالگرد شبکه اعمال شد. در آسیب‌شناسی اولیه به این نتیجه رسیدیم که با چند تغییر وضعیت کنداکتور بهتر خواهد شد.یکی ازکار‌ها این است که تایم گفتوگوها رادربرنامه‌های گفت‌وگو‌محور کوتاه کنیم. زمان برخی از برنامه‌های ما به یک‌ساعت‌و‌ربع رسیده وسنگین است.امروزه همه‌چیز کپسولی شده و حتی برنامه‌های سیما هم به‌همین صورت است. اگر‌چه تا بحث منعقد شود، زمان می‌بردولی باید ملاحظه مخاطب را داشته باشیم. این برنامه برای مخاطبان شبکه تهیه می‌شود و اگر طولانی‌بودن برنامه ازحوصله شنونده خارج باشد و کشش نداشته باشد، رادیو را خاموش می‌کند و می‌رود. گفت‌وگوی یک ساعت و ۱۵دقیقه‌ای درموردهرموضوعی هم که باشد، خسته‌کننده خواهد بود.بنابراین در مرحله اول تصمیم گرفتیم برنامه‌های بالای یک ساعت را به ۴۵ تا ۵۰ دقیقه برسانیم و تعدادی برنامه‌های کوتاه هم به جدول پخش شبکه اضافه کنیم تا مخاطب خسته نشود و ریتم شبکه بالا برود.گاهی از طرف مجریان شبکه شنیده می‌شود که می‌گویند خود ما کشش جمع‌کردن بحث در این مدت زمان بالا را نداریم و سؤالات به تکرار می‌افتد.
آیا برنامه پخش زنده باعث جذب مخاطب نیست؟ تبدیل برنامه‌های زنده به تولیدی چه مزیتی برای شبکه دارد؟
بالای ۸۵ درصد برنامه‌ها زنده پخش می‌شد که به‌نظر ما شاید لزومی نداشته باشد، آنتن در اختیار این میزان برنامه زنده قرار بگیرد.عواملی که ما را به این تصمیم رسانده متفاوت است اما می‌توان به چند دلیل اشاره کرد؛ یکی از دلایل به آرامش عوامل تولید بر‌می‌گردد چرا که در برخی از ساعت‌ها که ترافیک بالاست یا ساعت مناسبی از نظر مهمانان نیست، استرس آمدن یا نیامدن کارشناس را عوامل تولید دارند و در برخی موارد مهمانان دیر به برنامه می‌رسند و فشار مضاعفی به برنامه‌ساز وارد می‌شود.
دلیل دیگر انتخاب موضوعاتی است که لزومی بر زنده‌بودن آن نیست و چه‌بسا تولیدی‌شدن آن باعث افزایش کیفیت آن برنامه می‌شود. این دلایل و دلایل دیگر باعث شد تا تصمیم گرفته شود که درصدی از برنامه‌های زنده کم شود و به‌سمت تولید برویم تا برنامه‌های کیفی‌تری برای مخاطب بسازیم.ضمن اینکه برنامه‌های تولیدی در استودیوهای تصویری هم ضبط می‌شوند، مهمانان هر روزی که فرصت داشته باشند، برای ضبط می‌آیند.
آیا هزینه ساخت برنامه زنده کمتر نیست؟
هزینه‌ها در برنامه زنده کمتر است و یکی از دلایلی که به سمت برنامه زنده رفته‌اند، شاید همین باشد و تصمیم داشتند بخشی از هزینه‌ها را از این طریق جبران کنند. اما برنامه تولیدی در دسترس و قابل استفاده و تکرار است. امروز ما ۱۶ ساعت از ۱۸ ساعت برنامه را زنده اجرا و پخش می‌کنیم. هیچ شبکه‌ای، چه تلویزیونی و چه رادیویی، چنین‌کاری نمی‌کند و مجددا از برنامه‌های تولیدی‌اش استفاده می‌کند. تلویزیون آنتنش را با برنامه‌های تولیدی‌اش پر می‌کند چون برای ساختن این برنامه‌ها هزینه کرده است. برخی از برنامه‌های تلویزیونی بارها و بارها بازپخش شده‌اند.
چرا از برنامه‌های زنده استفاده مجدد نمی‌شود؟ مگر برنامه‌های زنده قابل بازپخش نیستند؟
معمولا این قابلیت وجود ندارد. به‌طور مثال برنامه صبح و گفت‌وگو متناسب با صبح بوده و موضوعات متناسب با این ساعت از روز است. مجری باید به شنونده‌ها صبح بخیر بگوید و این جنس از برنامه‌ها که زمان منقضی دارند، قابلیت تکرار ندارد. برخی برنامه‌های زنده قابل دسترسی و بازپخش نیستند و باید ۱۸ ساعت آنتن را زیر فشار ببریم. گاهی همکاران در همین شبکه، برنامه سه یا چهار سال پیش را پخش می‌کردند که این خود یک ایراد است. وقتی برنامه و تولیداتی داریم که در همان روز پخش شده است، می‌توانیم در زمان‌های دیگر پخشش کنیم.شاید در کنداکتور جدید ۲۰ تا ۳۰ درصد به برنامه‌های تولیدی اضافه کنیم تا بتوانیم بازپخش کنیم.
استفاده از برنامه‌های تلویزیونی در برخی از شبکه‌های رادیویی آزموده شده است. به طور مثال کارهای مستند تلویزیونی با اصلاحات حرفه‌ای و ساختاری جزئی، مجددا در رادیو گفت‌وگو پخش می‌شد و ما به‌عنوان مخاطب صدایی را می‌شنیدیم که پیش از این مستند‌‌اش را در قاب تلویزیون دیده بودیم، ولی این بار فقط صدا بود و دقت بیشتری در شنیدن جزئیات برنامه داشتیم که باعث می‌شد پخش مجدد آن مستند از رادیو، لذت متفاوت و مضاعفی برای‌مان داشته باشد. آیا رادیو گفت‌وگو در دوره جدید از برنامه‌های تلویزیونی استفاده خواهد کرد؟
بنده تصمیم دارم تا رایزنی‌هایی را با معاونت سیاسی داشته باشم چرا که خبرگزاری و واحد صوتی‌‌اش در این زمینه می‌تواند کمک بزرگی ارائه کند.
از طرفی هم سازمان صداوسیما، سیاست هم‌افزایی درون معاونتی و بین معاونتی دارد و مشوق‌های مالی خوبی برای شکل‌گرفتن همکاری بین شبکه‌ها، داخل معاونت‌ها و بین معاونت‌ها تعریف کرده است. در این راستا با دو معاونت گفت‌وگو کرده و در حال حاضر هم تفاهم‌نامه‌ای را با شبکه بین‌المللی العالم منعقد کرده‌ایم. البته در ظاهر شاید کار با شبکه العالم سخت به‌نظر بیاید، چون آنها تصویری و ما صوتی هستیم، آنها عربی و ما فارسی شنیده می‌شویم اما نقاط مشترک خوبی پیدا کرده‌ایم. آنها مستند‌های سیاسی خوبی دارند و اگر خام، پخش شده یا ترجمه‌شده این مستند‌ها را در اختیار ما قرار بدهند همکاری خوبی بین‌مان شکل می‌گیرد.
شبکه العالم نیز می‌خواهد با حضور تیم خبری‌‌اش در استودیوی رادیو گفت‌وگو از ظرفیت مصاحبه با مهمانان برنامه‌های ما استفاده کند. آنها مصاحبه‌های خوبی دارند که نوار‌های خامش فارسی است و ترجمه عربی بعدا روی کار قرار می‌گیرد. ما هم به‌دنبال این محتوا‌ها هستیم. همین‌طور کارشناسان آنها ۱۵ دقیقه در روز در برنامه‌های ما به بررسی آخرین تحولات محور مقاومت خواهند پرداخت و از این طریق بانک کارشناسی دو شبکه را در اختیار هم قرار خواهیم داد و به‌نظر بنده با برنامه‌ریزی دقیق زمینه‌های همکاری بسیاری وجود خواهد داشت.
همچنین با اداره کل برنامه‌های سیاسیِ معاونت سیاسی صحبت شده و تفاهمی در حال انجام است. می‌توانیم برای یک‌سری از برنامه‌ها به آنها آنتن و زمانی را اختصاص بدهیم، ضمن اینکه در حال حاضر هم برنامه «برند ملی» را روی آنتن رادیو گفت‌وگو دارند و درخواست دو برنامه در کنداکتور هم وجود دارد. باید به این هم اشاره کنم که برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری تلویزیون از رادیو گفت‌وگو پخش مستقیم خواهد داشت. این برنامه، برنامه شاخص معاونت سیاسی است و موضوعات به روز انتخاب و مهمانان خوبی دعوت و کاری کارشناسی‌شده با مجریانی توانا ارائه می‌شود.با شبکه‌ها و تشکیلات دیگری وارد تعامل، رایزنی و مذاکره شده‌ایم از جمله شبکه افق و مجلس تا با آنها نیز تعامل و هم‌افزایی داشته باشیم. البته باید به این نکته اشاره کنم که در حال حاضر هم نمایندگان محترم مجلس به راحتی دعوت رادیو گفت‌وگو را در برنامه‌های مختلف می‌پذیرند اما ما طرح‌های جدیدی در این حوزه و تعامل داریم. ما در هفته‌های گذشته، ضمن انعقاد تفاهم‌نامه با سازمان توسعه‌و‌تجارت، در نمایشگاه ایران‌‌آفریقا و اکسپو حضور خوبی داشتیم و سازمان توسعه و تجارت غرفه‌ای اختصاصی را جهت پوشش این نمایشگاه بین‌المللی و ارائه دستاوردهای صادراتی ایران برای رادیو گفت‌وگو اختصاص داده بودند. رادیو گفت‌وگو می‌تواند کارهای زیادی انجام دهد. اگر چه در تصویر اولیه کاهش برنامه زنده شاید به کم‌شدن جذابیت رادیو تعبیر می‌شود، ولی با ایده‌های جدید و ساختارهای جدید به جذابیت برنامه‌ها افزوده خواهد شد.
نمایشگاه کتاب تهران را پشت‌سر گذاشتیم اما بحث کتاب و فرهنگ هنوز داغ است. تا اینجا به‌نظر می‌رسید سهم این حوزه در رادیو گفت‌وگو کم بوده. در دوره جدید برای کتاب چه برنامه‌ای دارید؟
ما در نمایشگاه کتاب حضور فعال داشتیم. علاوه بر برنامه‌سازی و حضور روزانه در نمایشگاه کتاب، برای بالا‌بردن کیفیت این برنامه از تهیه‌کننده و خبرنگار ویژه کتاب برای ویژه‌برنامه «کتاب‌گفت» در ایام نمایشگاه هم دعوت کردیم. همچنین برای پرداختن به موضوع کتاب با آقای شاملو، مدیر رادیو اینترنتی ایران‌صدا همکاری جدیدی شروع کرده‌ایم. ایشان در جلسه‌ای که داشتیم مطرح کردند که چند‌هزار عنوان کتاب صوتی دارند و ما پیشنهاد دادیم کتاب‌های صوتی آنها را در قالب برنامه‌های کوتاه پنج دقیقه‌ای و در فواصل پخش برنامه‌ها معرفی خواهیم کرد تا به تلطیف فضا کمک کند و هم‌افزایی با شبکه اینترنتی ایران‌صدا هم صورت گیرد. همان‌طور که اشاره کردم در نمایشگاه کتاب حضور فعال داشتیم و قصد داریم در ایونت‌ها و رویداد‌های روز نیز حضور پویایی داشته باشیم.
با تغییر مدیریت در این مجموعه رادیو گفت‌وگو که به‌تازگی رخ داده است، چه تدبیری برای جذب تهیه‌کنندگان، کارشناس مجری‌ها و دیگر نیروها دارید؟
در دستور کارمان این موضوع مورد تاکید است که در کارهای جدید از افراد شناخته‌شده و مطرح‌تر به‌عنوان گوینده و مجری استفاده کنیم. به طور مثال برای اجرا با آقای بهروز تشکر، آقای محمدجعفر خسروی و آقای رضا امیراحمدی و خانم مژده لواسانی صحبت‌هایی شده است. اگر چه به‌جز آقای تشکر و آقای امیراحمدی در برنامه‌ها در مورد اشخاص و چهره‌های دیگر هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌ایم، ولی استفاده از چهره‌های جدید جزو تصمیمات مجموعه است. یکی از چالش‌های اصلی در این دوره مجری‌کارشناس‌ها هستند و همکاری با این چهره‌ها به برنامه‌ها اعتبار می‌دهد. ضمن اینکه با حضور آنها فضا برای گفت‌وگو با کسانی که به هر دلیلی تمایلی به حضور در برنامه‌های رادیویی ندارند باز می‌شود و کیفیت برنامه و گفتوگوها بالا می‌رود.
در خانه، مسیر رفت‌وآمد و در ماشین‌تان به کدام شبکه رادیویی گوش می‌دهید؟
سعی می‌کنم در فرصتی که دارم علاوه بر پیگیری و شنیدن برنامه‌های رادیو گفت‌وگو، بخش‌های خبری را دنبال کنم.
هفته‌ای دو برنامه موسیقی‌محور
شهاب‌تالی، در پاسخ به اینکه آیا در نگاه او گفت‌وگوی سیاسی در پیشانی شبکه قرار دارد، گفت: از نظر بنده هر گروهی در مورد زمان برنامه و آزادی بیان سهمی متناسب و به‌اندازه دارند. این‌طور نیست که سهم گروه سیاسی اضافه شده باشد یا بیشتر شود.طبیعتا دربرگیری گروه سیاسی و اجتماعی زیاد است ولی در مقابل گروهی مثل فرهنگ و تاریخ دربرگیری کمتری دارد. تا این لحظه تقسیم‌بندی یکسان است اما باید توان گروه‌ها را ارزیابی کنیم تا به‌نسبت نیاز‌ها تغییراتی اعمال شود. حتی هفته‌ای دو برنامه موسیقی‌محور خواهیم داشت که درحوزه گفت‌وگودرباره موسیقی است وبحث نخبگانی موسیقی را دنبال می‌کنیم. وی افزود: آقای معلم دامغانی که در مرکز موسیقی در حوزه شعر و ادبیات فعالیت می‌کنند، نیروی استخدامی شبکه گفت‌وگو هستند. با ایشان صحبت شده و طرحی درباره موسیقی داریم. جنس این برنامه‌ها تولیدی است و تا پیش از این چون بیشتر برنامه‌ها زنده بود،کمتر به این موضوعات پرداخته می‌شد.همچنین درحال طراحی دو مسابقه هستیم که یکی هر روز در ساعت ۲ و دیگری روز‌های جمعه پخش خواهد شد. شهاب‌تالی گفت: جای مسابقه در شبکه رادیویی گفت‌وگو خالی بود و ما امروز در حال طراحی مسابقه دو‌در‌دو هستیم. حرکت به سمت برنامه‌های زنده گفت‌وگو‌محور این مشکل را ایجاد می‌کند که از پرداختن به سایر قالب‌ها جا می‌مانیم. رادیو گفت‌وگو جای بحث است، ولی در این زمینه تلویزیون از ما پیشرو‌تر است. در دوره جدید علاوه بر ساختارهای دیگر برنامه‌هایی در قالب مستند و طنز سیاسی را به برنامه‌ها اضافه خواهیم کرد. ما در برنامه‌ریزی‌های خودمان سعی داریم از اکثر قالب‌های برنامه‌سازی استفاده کنیم.
مدیرعامل مؤسسه «جام‌جم» پاسخ داد
رادیو گفت‌وگو؛ فرصتی برای صاحب‌نظران و متخصصان
به گفته دکتر مراد عنادی، رادیو گفت‌وگو برای ثبات و قدرت بیشتر باید در انتخاب کارشناسان مدعو دقت بیشتر و همچنین در پیاده‌سازی نظرات و دیدگاه‌های مطرح‌شده عملکرد دقیقی داشته باشد.
دکتر عنادی، مدیرعامل مؤسسه جام‌جم در مصاحبه تلفنی با برنامه «صبح و گفت‌وگو» رادیو گفت‌وگو به مناسبت سالروز تأسیس این شبکه بیان کرد: راه‌اندازی رادیو گفت‌وگو فرصتی برای صاحب‌نظران و متخصصان فراهم کرد تا دیدگاه‌های خود را در قالب تبیینی و چالشی نسبت به موضوعات مختلف مطرح کنند. همه عوامل این رادیو تلاش خود را کردند به این مأموریت به نحو احسن عمل کرده و موضوعات را با سوژه‌یابی مناسب و دعوت از صاحب‌نظران گفت‌وگو پیش ببرند.وی با بیان اینکه نتایج و تبعات خوبی حاصل شده ادامه داد: نوع عملکرد و خروجی رادیو گفت‌وگو و همچنین بازخورد آن در سطح رسانه‌ها به نحوی است که می‌توان شاهد نتایج و آثار خوب آن بود.
مدیرعامل مؤسسه جام‌جم به رادیو گفت‌وگو توصیه کرد: برای ثبات و قدرت بیشتر باید در انتخاب کارشناسان مدعو دقت بیشتری صورت گیرد و از کارشناسانی دعوت شود که در حوزه خود متخصص بوده و کار دقیق و عمیق انجام داده‌اند. همچنین در پیاده‌سازی نظرات و دیدگاه‌های مطرح شده عملکرد دقیقی داشته باشند، چراکه باز نشر آن در سایر رسانه‌ها می‌تواند به برنامه‌های رادیو گفت‌وگو ضریب بهتری بدهد.
