لیبی بازار سلاح شورشیان سوریه

پس از سقوط معمر قذافی، تعدادی از جنگجویان لیبیایی برای حمایت از شورش‌های مسلحانه به سوریه سفر کردند. ارسال سلاح‌هایی که زمانی برای سرنگونی دیکتاتور لیبی استفاده می‌شد به سوریه می‌توانست تاثیر فراوانی بر نبرد علیه رژیم سوریه داشته باشد.

روزنامه نیویورک تایمز اخیرا در مقاله‌ای ضمن تائید ارسال سلاح از لیبی به سوریه نوشت این اقدام به طور وسیع از سوی قطر تامین مالی می‌شود. با آن که مقاله نیویورک تایمز بیشتر بر ارسال سلاح از راه هوا تمرکز کرده، اما تجهیزات ارسال شده از طریق دریای مدیترانه و با کشتی نیز قابل توجه است؛ زیرا این مسیر مسلما راه مهم‌تری برای ارسال سلاح و کالا به سوریه بوده است.

به گزارش این روزنامه، ‌فرمانده سابق شورشیان لیبی امسال شخصا ارسال دو محموله سلاح از طریق دریا از بنغازی به بندر اسکندرون ترکیه را سازماندهی کرد. این تسلیحات با اطلاع مقامات ترکیه به مناطق تحت کنترل شورشیان در شمال سوریه منتقل شد. این دو محموله هر کدام تقریبا شامل 460 تن کالا و عمدتا سلاح بود. محموله اول پنج ماه قبل و دومی در ماه ژوئن ازبنغازی و از طریق دریا ارسال شد. این محموله‌ها شامل خودروهای مجهز به مسلسل‌های سنگین، موشک اندازهای ضدتانک، خمپاره و نارنجک انداز، مهمات و از همه مهم‌تر 120 موشک سام 7 به اضافه پرتابگرهای این نوع موشک بود که سیستم اخیر در ساقط‌کردن چند فروند هواپیمای سوری نقش داشته است. محموله دیگری که در پایتخت لیبی تدارک شده بود به اشتباه از طریق دریا به لبنان ارسال شد. فرمانده لیبیایی می‌گوید: «این کشتی و محموله آن از سوی مقامات لبنان که از دوستان اسد هستند، توقیف شد و من پس از این اشتباه شروع به برنامه‌ریزی برای ارسال محموله دیگری به سوریه از طریق ترکیه کردم.»

با پایان جنگ در لیبی این کشور به بزرگ‌ترین بازار بدون کنترل برای خرید و فروش سلاح در جهان تبدیل شد. تسلیحات به‌کار رفته برای سرنگونی قذافی اکنون به اطراف و اکناف خاورمیانه ارسال می‌شود و گروه‌های تندرو وابسته به القاعده مهم‌ترین کسانی هستند که به این سلاح‌ها دسترسی پیدا کرده واز آن برای تسلط بر بخش‌های بزرگی از خاک مالی یا نبرد با دولت مرکزی این کشور استفاده کردند.

فرمانده سابق شورشیان لیبی که در عین حال رئیس یک سازمان غیردولتی برای کمک به پناهندگان سوری در لیبی نیز به شمار می‌رود، می‌گوید: «بسیاری از این کمک‌ها مجانی و از طرف رفقای لیبیایی تهیه شده است، اما در مواقعی که هزینه ارسال سلاح‌ها بالا باشد و منابع مالی ما نیز جوابگو نباشد یکی از اعضای اخوان‌المسلمین سوریه به بنغازی پرواز می‌کند و با تزریق پول مستقیما در ارسال سلاح به سوریه مشارکت می‌‌کند.»

شورشیان لیبی از طریق هوا نیز برای مخالفان سوری تسلیحات فرستاده‌اند و تاکنون 27 پرواز در این باره انجام شده است. این فرمانده می‌افزاید: 23 پرواز از لیبی به شهر غازی عینتاب ترکیه و چهار پرواز به فرودگاهی در اردن ارسال شده است. این هواپیماها از بنغازی و نیز از طرابلس و فرودگاه الابرق در شرق لیبی نزدیک شهر البیضا اعزام شده‌اند. اغلب این هواپیماها کوچک هستند و هزینه آنها را یا لیبیایی‌ها یا دوستان سوری می‌پردازند.»

آخرین محموله هوایی حامل سلاح‌های لیبی اواخر ماه می ‌به غازی عینتاب ترکیه وارد شد و از آنجا به مناطق تحت کنترل شورشیان در شمال سوریه و نزدیک مرزهای ترکیه فرستاده شد.

فرمانده سابق شورشیان لیبی با یکی از محموله‌های ارسالی از طریق دریا به ترکیه رفت و به محض ورود از مناطق تحت کنترل شورشیان دیدن و در تقسیم این سلاح‌ها به شورشیان مشارکت داشت. با این وجود فقدان سازماندهی در میان شورشیان سوری حتی کسی را که در انقلاب لیبی تجربه دارد شوکه کرد. وی در این باره می‌گوید: «ما سعی کردیم سلاح‌ها را به‌طور مساوی بین تمام گروه‌ها تقسیم کنیم، اما بعضا دیدیم رقابت‌هایی وجود دارد. من به سوری‌ها توصیه کردم یک اتاق عملیات ایجاد کنند که در آن نمایندگان تمام گروه‌های شورشی حضور داشته باشند. این همان چیزی است که ما در انقلاب لیبی انجام دادیم.» اما تا به حال سوری‌ها از این پیشنهاد استقبال نکرده‌اند.

جالب این‌که این فرمانده لیبیایی آن‌قدرها عاقل هست که بداند شورشیان سوری صرفا با داشتن این‌گونه سلاح‌ها پیروز نخواهند شد. بنابراین می‌گوید کاش بتوانند از این سلاح‌ها حداقل برای محافظت از خود استفاده کنند.

منبع: فارین پالیسی / ترجمه: ایرج جودت