مهر امسال، پرترافیک‌تر از هر سال

نخستین ترافیک صبحگاهی اول مهر ساعت 5 و 54 دقیقه صبح در بزرگراه شیخ فضل‌الله اتفاق افتاد و به دنبال آن دامنه ترافیک سنگین تا دیگر بزرگراه‌های شهر نیز کشیده شد.

اوج ترافیک پایتخت ساعت هشت صبح بود که همزمان شدن ساعت بازگشایی مراکز آموزشی با ساعت حضور کارمندان در ادارات به این ترافیک دامن زد.

مسئولان ترافیک شهر از شهرداری گرفته تا پلیس معتقدند ساعت کار ادارات و مدارس از 7 و 30 دقیقه صبح از یک سو و همزمان شدن ساعت تعطیلی ادارات و بازار نیز از سوی دیگر، به سنگین شدن ترافیک و ایجاد مشکلات در ترددهای شهری دامن زده است زیرا اگر توزیع مناسبی بین سفرها وجود داشت، شاید شاهد چنین ترافیک سنگینی نبودیم.

ترافیک سنگین پایتخت در اولین روز مهر که بر اساس پیش‌بینی‌ها ممکن است تا 15 روز آینده نیز ادامه داشته باشد، و بر اساس گفته مسئولان ترافیک شهر همزمان شدن ساعت آغاز به کار ادارات و مراکز آموزشی مهم‌ترین دلیل آن بوده است، این پرسش را مطرح می‌سازد که آیا مسئولان استانداری تهران هنگام تعیین ساعت جدید فعالیت ادارات به این موضوع فکر نکرده بودند که این همزمانی ممکن است چه عواقبی برای ترافیک روزهای آغاز ماه مهر داشته باشد؟

تغییر ساعت کار ادارات ؛ پس از 4 سال

اواخر دی ماه سال 89؛ وقتی با افزایش آلاینده‌ها، هوای پایتخت در شرایط هشدار قرار گرفت و معاونت عمرانی استانداری تهران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد تمام ادارات، سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی مستقر در شهر تهران از بیست و نهم دی تا اطلاع ثانوی علاوه بر دستورالعمل قبلی (15 و 30 دقیقه) یک ساعت زودتر یعنی در ساعت 14 و30 دقیقه تعطیل خواهد شد.

بر اساس این اطلاعیه که با موضوع کاهش ساعت کار برای پیشگیری از ورود به شرایط «اضطرار» شهر تهران و به استناد صورتجلسه بیست و هفتم دی و بر اساس بندهای 6 و 7 قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا، آلودگی زیست محیطی و جلوگیری از بار ترافیک عصرگاهی صادر شده بود تمام دستگاه‌های اجرایی، سازمان‌ها و نهادهای مستقر در پایتخت موظف شدند تا اطلاع ثانوی این دستورالعمل را به اجرا بگذارند.

این رویه تا آخرین روز کاری دولت دهم ادامه داشت تا این‌که با روی کار آمدن دولت جدید از سی‌ام شهریور امسال به طور رسمی ساعت کار ادارات به روال گذشته یعنی از 7 و 30 دقیقه صبح تا 16 و 15 دقیقه بازگشت.

بازگشت ساعت کار به روال چند سال قبل که اجرای آن با نخستین روزهای مهر همزمان شد، در شرایطی اتفاق افتاد که حالا مسئولان ترافیکی شهر، این موضوع را عامل اصلی تشدید ترافیک پایتخت در اولین روز این ماه می‌دانند.

همزمانی ساعت سفرها ؛ دلیل ترافیک مهر

سال به سال دریغ از پارسال! این شاید ساده‌ترین تعبیری است که می‌شود از گفته‌های معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران داشت، وقتی می‌گوید ترافیک مهر امسال نسبت به سال گذشته سنگین‌تر بود.

سیدجعفر تشکری‌هاشمی، به جام‌جم می‌گوید: افزایش 30 درصدی بار ترافیک در مهر یک برآورد است که در واقعیت می‌تواند کمتر یا حتی بیشتر هم شود.

او معتقد است یک روز برای ارزیابی این‌که آیا مهر امسال نیز ترافیک به طور قطعی تا 30 درصد افزایش خواهد یافت یا نه، کافی نیست، تاکید می‌کند: با وجود این برآوردهای ما که برگرفته از تصاویر ارسال شده از دوربین‌های نظارت تصویری در سطح شهر به مرکز کنترل ترافیک شهرداری است نشان می‌دهد، در اولین روز مهر امسال نقاط درگیر ترافیک در سطح شهر دو تا پنج‌برابر افزایش یافته است.

تشکری‌هاشمی، این گفته را که مهر سال گذشته نیز روال شهر به همین صورت بود و ترافیک معابر در وضع سنگین قرارداشت، قبول ندارد و با اشاره‌ به گذشته توضیح می‌دهد: مهر پارسال ساعت آغاز کار ادارات هشت صبح و مراکز آموزشی 7 و 30 دقیقه صبح بود و فقط 30 دقیقه بین زمان آغاز سفرها فاصله بود، اما همین 30 دقیقه طلایی موجب شد تا وضع ترافیک مهر سال گذشته از امسال در شرایط نسبتا مطلوب‌تری باشد.

وقتی مدیریت در ترافیک گم می‌شود

بهترین شرایط برای کنترل ترافیک مهر و جلوگیری از ایجاد ترافیک سنگین در سطح شهر، توزیع مناسب و منطقی زمان سفرها در سطح شهر است.

معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران تاکید می‌کند: اگر چهار گروه سفرها شامل سفرهای آموزشی، اداری، اصناف و نظامی‌ها هر یک به فاصله یک ساعت از هم آغاز شود تا توزیع مناسب و منطقی بین سفرهای درون شهری انجام شود، ترافیک مهر به کابوسی برای تهرانی‌ها تبدیل نخواهد شد و ترددها در سطح شهر به شکل قابل قبول‌تری توزیع می‌شود.

این گفته را عضو پژوهشکده حمل و نقل دانشگاه امیرکبیر که از قضا رئیس پلیس راهور سابق پایتخت نیز بوده است، تائید کرده و معتقد است که مقوله ترافیک بیش از این‌که به بودجه نیاز داشته باشد محتاج مدیریت صحیح است و این مدیریت صحیح یعنی فاصله معناداری بین ساعات آغاز به کار سفرهای آموزشی، اداری، اصناف و نظامی تعیین شده باشد تا تراکم ترافیک در شهر را کاهش دهد.

سرهنگ سیدهادی هاشمی با اشاره به افزوده شدن نزدیک به دو میلیون سفر آموزشی هر ساله در مهرماه به مجموع سفرهای درون‌شهری، می‌گوید: تجربه سال 88 نشان داد اگر حداقل یک ساعت بین ساعات فعالیت مراکز آموزشی، ادارات و اصناف فاصله وجود داشته باشد این موضوع تا 14 درصد از تراکم ترافیک در مهر خواهد کاست.

به گفته وی، در آن سال بر اساس مصوبه شورای عالی ترافیک قرار شد ساعت کار ادارات 7 و 30 دقیقه صبح، مراکز آموزشی8و30 دقیقه و اصناف 9 و 30 دقیقه آغاز و این طرح شش ماه به طور آزمایشی اجرا شود که همین فاصله یک ساعته سفرها از هم نتایج قابل قبولی هم بر ترافیک مهر آن سال داشت، اما به دلایلی (مانند این‌که والدین اعتراض کردند زودتر آغاز شدن ساعت کارشان باعث می‌شود فرزندشان تا زمان رفتن به مدرسه تنها در خانه بماند) اجرای آن ادامه پیدا نکرد. هاشمی تاکید کرد: با این وضع در شرایط فعلی تلاقی سفرها با هم رشد 30 درصدی ترافیک شهر را به همراه دارد که البته پیش‌بینی می‌شود در ماه آبان با جا افتادن و نظم گرفتن تدریجی سفرهای درون‌شهری، اوضاع ترافیک نیز از حالت فعلی خارج شود.

توزیع سفرها با فاصله زمان یک ساعت

نه فقط کارشناسان و مسئولان شهرداری بلکه پلیس نیز معتقد است بهترین راهکار برای خارج شدن ترافیک مهر از شرایط بحرانی، توزیع زمان سفرها با حداقل یک ساعت فاصله زمانی از همدیگر است.

سردار حسین رحیمی، رئیس پلیس راهور پایتخت به جام‌جم می‌گوید قطعا اگر توزیع مناسبی بین ساعات آغاز سفرهای درون‌شهری تعیین شود، مهر ماه هر سال شاهد افزایش 30 درصدی ترافیک نخواهیم بود.

حالا که کارشناسان و مسئولان ترافیک شهر معتقدند تلاقی آغاز سفرهای اداری و آموزشی با یکدیگر موجب تشدید ترافیک مهر امسال شده، چند پرسش مطرح می‌شود.

اول این‌که آیا بهتر نبود دولت و استانداری تهران، پیش از ابلاغ اجرایی شدن تغییر ساعت کار ادارات، همزمان شدن آن با ایام بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها را در نظر می‌گرفتند و بررسی‌های کارشناسی لازم را به منظور تعیین زمان مناسب‌تری برای اجرای این تصمیم در نظر می‌گرفتند؟

حال که این تصمیم با تمام نقاط ضعف و قوت آن به اجرا گذاشته شده و با پیش‌بینی‌هایی که از ادامه ترافیک سنگین در تهران حداقل تا پانزدهم مهرماه حکایت دارد، آیا بهتر نیست دولت و مسئولان استانداری با تعامل مشترک میان پلیس و شهرداری، تصمیم اتخاذ شده را مورد بازنگری قرار دهند تا شاید چاره‌ای برای بهبود شرایط ترافیکی موجود اندیشیده شود؟

برای گرفتن پاسخ این پرسش‌ها تلاش کردیم با مسئولان استانداری تهران گفت‌وگو کنیم، اما متاسفانه امکان مصاحبه نه با معاون عمرانی و نه معاون برنامه‌ریزی استانداری تهران فراهم نشد.

هوای تهران اولین روز مهر ناسالم شد

با افزایش بار ترافیک پایتخت در اولین روز مهر، آلاینده‌های هوا نیز برای تهرانی‌ها کم نبود و وضع آلودگی هوا طی روز گذشته در شرایط ناسالم قرار گرفت.

مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اعلام قرار گرفتن آلودگی هوای شهرمان در شرایط ناسالم همزمان با اولین روز بازگشایی مدارس، گفت: بر اساس اطلاعات رسیده از ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوای شهر تهران بر میزان غلظت آلاینده‌های منواکسیدکربن، ذرات معلق کمتر از ده میکرون و ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون نسبت به روز قبل (یکشنبه) در همین ساعت افزوده شده است و در مقابل غلظت آلاینده‌های ازن و دی اکسید گوگرد کاهش پیدا کرده است.

یوسف رشیدی در گفت‌وگو با ایسنا، توضیح داد: میانگین غلظت آلاینده ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون فراتر از حد مجاز بوده و ایستگاه‌های پارک رازی، پارک سلامت، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه علم و صنعت به لحاظ این آلاینده طی روز گذشته در شرایط «ناسالم» قرار گرفت.

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اشاره به گزارش‌های سازمان هواشناسی که از آسمانی صاف تا کمی ابری، گاهی همراه با وزش باد و افزایش ابر از بعدازظهر در ارتفاعات و بارش پراکنده خبر داده است، پیش‌بینی کرد شاخص کیفیت هوا همچنان در شرایط «ناسالم» برای گروه‌های حساس باقی بماند.

پوران محمدی ‌-‌ گروه جامعه