افزایش تیرگی روابط آمریکا و روسیه

همچنین با انتخاب ولادیمیر پوتین به عنوان رئیس‌جمهور روسیه، این کشور تلاش کرده است جایگاه ازدست‌رفته خود در دوران شوروی سابق را بازیابد و مسکو را به همان موقعیت دوران جنگ سرد بازگرداند. به همین دلیل مشاهده می‌کنیم موضوعات اختلافی بسیاری میان واشنگتن و مسکو وجود دارد که از مهم‌ترین آنها، مساله سوریه است.

روسیه درباره حمایتش از دولت سوریه، روابط خود با آمریکا، اروپا و جهان عرب را در نظر دارد. بیهوده نیست که واشنگتن و مسکو درباره سپر دفاع موشکی نیز به راه‌حلی واحد و مورد اتفاق دو طرف دست نیافتند و شکاف میان آن دو در این زمینه روزبه‌روز گسترش یافت.

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه به غرب و بویژه ایالات متحده آمریکا با بدبینی نگریسته و هنگامی که مخالفان دولت روسیه، سیاست‌هایی در تعارض با آنچه پوتین دنبال می‌کند در پیش گرفتند، پوتین آن را دیکته شده از سوی غرب تعبیر و اظهار کرد واشنگتن تلاش می‌کند تنش‌ها را در روسیه افزایش دهد.

روسیه و آمریکا با یکدیگر مسائلی دارند که هنوز حل نشده و مانع نزدیکی دو کشور می‌شود. کنگره آمریکا علیه برخی شخصیت‌های قضایی روسیه تحریم‌هایی وضع کرده است و همین امر پیچیدگی روابط دو کشور را نشان می‌دهد.

روابط میان بیل کلینتون و بوریس یلتسین در دهه 90 قرن گذشته نیز شاهد همین کشمکش‌ها بود؛ هرچند معاهده‌هایی برای کاهش سلاح هسته‌ای میان دو طرف به امضا رسید، اما یلتسین به تصمیم‌های گرفته شده از سوی واشنگتن در عراق، یوگسلاوی پیشین و مهم‌تر از آن جنگ صربستان در سال 1999 واکنش نشان داد.

با دستیابی پوتین به مسند ریاست جمهوری روسیه، این کشور به بازگرداندن امپراتوری پیشین خود در سطح جهانی امیدوار و مصمم شد. روسیه در دوران پوتین به این نتیجه رسید که فروپاشی شوروی سابق اشتباهی ژئوسیاسی در قرن بیستم به شمار می‌رود.

پوتین با این نگرش به دنبال تصحیح راه اشتباه گذشته است؛ راهی که به فروپاشی شوروی سابق منجر شد و پیروزی بزرگی را برای ایالات متحده آمریکا رقم زد.

یکی دیگر از موضوعاتی که به تیرگی بیشتر روابط آمریکا و روسیه انجامید، پرونده کارمند پیشین دستگاه اطلاعاتی آمریکا (سیا) ادوارد استودن است البته پرونده‌های مورد اختلاف دیگری نیز میان دو کشور در سطح بین‌المللی وجود دارد که می‌توان برای نمونه به برنامه هسته‌ای ایران، سپر دفاع موشکی، کاهش تسلیحات هسته‌ای و بحران افغانستان اشاره کرد. کارشناسان عقیده دارند واشنگتن گزینه‌های محدودی برای رویارویی با مسکو در اختیار دارد.

روسیه در آگوست سال جاری، به اسنودن افشا‌کننده اطلاعات محرمانه سرویس‌های جاسوسی آمریکا، پناهندگی موقت داد و تنش‌های جدیدی را در روابط میان دو کشور باعث شد.

اسنودن به دلیل افشای اطلاعات محرمانه آمریکا و برنامه‌های سازمان سیا، مورد پیگرد دولت ایالات متحده آمریکا قرار گرفته و مجبور شد از روسیه درخواست پناهندگی کند.

تصمیم روسیه برای اعطای پناهندگی به ادوارد اسنودن، روابط تیره میان آمریکا و روسیه را به بدترین وضع ممکن طی سال‌های اخیر سوق داد و تلاش‌های گذشته برای بهبود روابط میان دو کشور را با چالشی بزرگ مواجه کرد.

این تصمیم موجب شد رئیس‌جمهور آمریکا ابتدا برای حضور در اجلاس گروه 20 در روسیه تردید کند و حتی باراک اوباما دیدار دوجانبه خود با ولادیمیر پوتین را لغو کند.

تحلیلگران می‌گویند این موضعگیری واشنگتن، حجم آسیب‌ها به روابط بین آنها را نشان می‌دهد که می‌تواند در عرصه بین‌المللی نیز بازتاب داشته باشد.

از این رو به نظر نمی‌رسد رئیس‌جمهور آمریکا و همتای روسی‌اش بسادگی بتوانند اختلافات بسیار میان خود را حل کرده و به توافقی مورد اجماع دو طرف دست یابند. براین اساس، برخی مقامات آمریکایی اذعان کرده‌اند که با اعطای پناهندگی به اسنودن از سوی روسیه، اوضاع دیگر به حالت گذشته برنخواهد گشت.

منبع: مجله المشاهد السیاسی
مترجم: محمدجواد گودینی