دُرنای سیبری به فریدونکنار بازگشت

رئیس محیط‌زیست بابلسر و فریدونکنار در گفت‌و‌گو با ایرنا گفت: این تالاب برای تنها پرنده مهاجر میزبان خوبی است و در محافظت از آن تمام تلاش‌های خود را به کار خواهد گرفت.

ناصر کیایی افزود: تنها درنای سفید سیبری از مسیر روسیه، قزاقستان و جمهوری آذربایجان به تالاب فریدونکنار مهاجرت کرده و حدود چهار ماه از سال را با تغذیه در محدوده دامگاه‌های سنتی از باران، سرخرود و فریدونکنار زمستان‌گذرانی می‌کند.

تعداد درنای سفید سیبری مهاجر به تالاب فریدونکنار از 11 قطعه در اواخر دهه 70 به دو قطعه در سال 87 کاهش یافت.

این پرنده، سال‌های 88 و 89 احتمالا به خاطر از دست دادن جفت به ایران مهاجرت نکرد، ولی از دو سال پیش تاکنون، مهاجرتش را به تالاب بین‌المللی فریدونکنار به‌تنهایی از سر گرفت.

شکارهای غیرمجاز، ناتوانی جوجه‌ها برای طی مسیر مهاجرت و ناتوانی در برابر خطرات طبیعی از مهم‌ترین عوامل انقراض این پرنده محسوب می‌شود.

درنای سفید سیبری یکی از صدها گونه در حال انقراض جهان است که از سال 56 در رده بشدت در معرض خطر قرار گرفت؛ با بدترشدن وضعیت زیستی این پرنده در جهان، طرح بین‌المللی حفاظت از درنای سیبری با حمایت مجامع بین‌المللی از سال 81 در ایران به اجرا درآمد.

درنای سیبری، پرنده‌ای زیبا با 150 سانتی‌متر قد، نوک و پاهای قرمز، سر سفید و نقاب قرمزرنگی است که از ناحیه بالای چشم تا نوک را می‌پوشاند.

این پرنده دارای یکی از زیباترین صداها بین سایرگونه‌های دیگر این پرنده است و صداهای بلند و فلوت مانند آن به طور متناوب برای ارتباط برقرار‌کردن با سایر اعضای گروه به کار می‌رود.

درنای سیبری در طول عمر نزدیک به پانزده ساله‌اش، جوجه‌آوری کمی دارد و به دلیل سختی‌های فراوان، تعداد کمی از جوجه‌های این پرنده رشد کرده و وارد طبیعت می‌شوند.

این پرنده در مجموعه آداب و سنن ملت‌های مختلف نیز از ارزش خاصی برخوردار است و حرکات زیبای آن الگوی بسیاری از رقص‌های آیینی و دیگر حرکات موزون است و در کشور ژاپن، مردم معتقدند هر کس یکهزار درنای کاغذی بسازد، آرزویش برآورده می‌شود.

در سال‌های اخیر و به منظور افزایش تعداد درنای سفید سیبری، مرکز تکثیر و پرورش پرندگان اکا در روسیه اقدام به تکثیر و پرورش مصنوعی این پرنده کرد، ولی نوع پرورشی آن مسیرهای مهاجرت را بلد نیستند و از قدرت بدنی کمتری نسبت به درنای سیبری طبیعی برخوردارند و در نتیجه از زندگی معمولی برخوردار نیستند.

با هدف افزایش جمعیت درنای سفید سیبری در ایران در سال 2003، سه جوجه و در سال 2004 دو جوجه درنای سیبری که در ذخیره‌گاه زیست جهانی اکا در روسیه پرورش یافته بودند به ایران منتقل شدند تا به درناهای وحشی این جمعیت بپیوندند و با آنها به مناطق تولید مثل خود مهاجرت کنند.

طی این سال‌ها در هر سال تنها یک جوجه توانست با جمعیت مهاجرت کند که آن هم در مسیر بازگشت ناپدید شد.

محیط‌زیست فریدونکنار در سال‌هایی که طرح ویژه حفاظت از درنای سفید سیبری در ایران اجرا می‌شد، هشت محیط‌بان را برای حفاظت از این پرنده به کار گرفته بود.

حفاظت از درنای سیبری اکنون حتی اگر محیط‌بانان بیشتری هم به دنبال تامین امنیت آن باشند، نیازمند توجه ویژه مردم و دوستداران طبیعت و محیط‌زیست است.