افزایش 26 درصدی شهریه مدارس غیردولتی

از میان انواع مختلف مدارس موجود در کشور همیشه از ناحیه دو مدرسه، سر و صدا بلند بوده؛ یکی مدارس هیات امنایی و دیگری غیردولتی‌ها. فصل مشترک این دو نیز دریافت شهریه است که در سال‌های گذشته بیشتر تابع سلیقه مدیران بوده تا پیرو ضوابط.

اما اکنون قرار است معادله مدارس هیات امنایی و غیردولتی طور دیگری طرح شود که توضیحات روز گذشته مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران، نویدبخش آن بود.

اسفندیار چهاربند، مدیری است معتقد به دسترسی برابر به فرصت‌های آموزشی و مخالف هر اتفاقی که این دسترسی را دچار چالش کند. به همین علت دیروز او از قانونمند شدن ثبت‌نام مدارس هیات امنایی خبر داد که اگر بدرستی اجرا شود، راه آینده این مدارس از راه گذشته‌شان جدا می‌شود و عدالت در دسترسی به فرصت‌ها، برقرار.به گفته او، در سال‌های گذشته این مدارس دو رویکرد در ثبت‌نام داشتند؛ اول ثبت‌نام بر مبنای محل سکونت و دیگری بر مبنای معدل و برگزاری آزمون به طوری که اگر ثبت‌نام‌ها به حدنصاب نمی‌رسید صندلی‌های خالی از طریق شرط معدل یا برگزاری آزمون پر می‌شد که این اتفاق، مدارس هیات امنایی را دو طیفی می‌کرد یعنی دانش‌آموزان عادی را کنار افرادی با عملکرد تحصیلی بالا می‌نشاند. اما آن طور که چهاربند می‌گوید این اتفاق از مهر امسال دیگر تکرار نخواهد شد. چون آن بخش از اساسنامه که اجازه می‌داد مدارس هیات امنایی از طریق اعمال شرط معدل و برگزاری آزمون، دانش‌آموزان را ثبت‌نام کنند، حذف شده که ماحصلش ثبت‌نام از همه دانش‌آموزان متقاضی است که در محدوده تعریف شده این مدارس زندگی می‌کنند.

با این حال تکلیف شهریه مدارس هیات امنایی همان است که تا به حال بوده، به این ترتیب که هنگام ثبت‌نام، برنامه کلاس‌های فوق‌برنامه به اولیا ارائه و هزینه‌ها اعلام می‌شود با این نکته که شرط دریافت پول از اولیا هنگام ثبت‌نام، موافقت آنها با شرکت دانش‌آموز در کلاس‌های فوق‌برنامه است و بدیهی است خانواده‌ای که با این کلاس‌ها موافق نباشد، مختار است و نباید پولی پرداخت کند.

شهریه‌های غیردولتی، منطقی

به گفته مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران چون الگوی تعیین شهریه به ثمر نشسته، از امسال به بعد نه سیخ می‌سوزد نه کباب چون شهریه‌ها با هزینه‌های مدارس تناسب دارد و نه دوشادوش بلکه نزدیک به نرخ تورم حرکت می‌کند.میانگین افزایش شهریه این مدارس به گفته چهاربند حدود 26 درصد است که بسته به این‌که مدرسه در کدام منطقه و محله واقع شده و چه خدماتی ارائه می‌کند، متغیر می‌شود. علاوه بر این از امسال در مدارس غیردولتی شهریه‌ها یک کاسه می‌شود یعنی برخلاف سال‌های گذشته که یک شهریه ثابت و یک هزینه فوق‌برنامه از دانش‌آموزان دریافت می‌شد از امسال به بعد شهریه‌ها یکپارچه خواهد بود که البته به گفته چهاربند این شهریه یکپارچه چیزی جدا از هزینه مربوط به غذا، لباس، سرویس و کلاس‌های المپیاد است که استفاده از آنها اختیاری است.در واقع طبق این توضیحات می‌توان به جان گرفتن بسیاری از مدارس غیردولتی در کشور امیدوار شد چون در سال‌های گذشته موارد زیادی از ورشکستگی این مدارس گزارش می‌شد بویژه مدارسی که ساختمان استیجاری داشتند و تازه‌ترین آمارها نشان می‌دهد بیش از 89 درصد مدارس غیردولتی را شامل می‌شود که فقط اجاره ساختمان، 49 درصد از هزینه‌های مدارس را دربرمی‌گیرد.

پول زور، ممنوع

علاوه بر مدارس هیات امنایی و غیردولتی به نظر می‌رسد از سال تحصیلی پیش‌رو اوضاع مدارس دولتی عادی نیز سر و سامان بگیرد و چالشی به نام دریافت وجه اجباری کمرنگ‌تر از سال‌های گذشته شود. علت این پیش‌بینی، گفته‌های شفاف و منصفانه مسئولان آموزش و پرورش در روزهای اخیر است که برخلاف دوره‌های قبل، دریافت وجه اجباری را تائید نمی‌کنند و در عین حال این را که چرا مدیران مجبور به دریافت پول و توسل به اجبار می‌شوند، توضیح می‌دهند.

اسفندیار چهاربند نیز روز گذشته دریافت وجه نقد هنگام ثبت‌نام را غیرقانونی اعلام و در اظهارنظری کم‌نظیر از عملکرد برخی مدیران مدارس انتقاد کرد چون به‌زعم او این‌که مدیر از والدین پولی طلب کند و توضیح ندهد این پول برای چه کاری است و سرانجام صرف چه هزینه‌هایی می‌شود یا این‌که کارهایی چون گروکشی کارنامه انجام دهد یا اسامی دانش‌آموزانی را که پول نپرداخته‌اند، اعلام یا آنها را توبیخ و تنبیه کند، اقداماتی است خلاف اصول تربیتی.با این حال مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران، گوشه چشمی به آیین‌نامه اجرایی مدارس دارد؛ آیین‌نامه‌ای که می‌گوید هزینه‌های مدارس دولتی باید از چهار منبع اعتبارات دولتی، کمک‌های داوطلبانه خانواده‌ها، هزینه‌های دریافتی بابت فوق‌برنامه و هدایا و کمک‌های خیرین تامین شود.

دانش‌آموزان همچنان ترک تحصیل می‌کنند

وقتی همه هم و غم یک سیستم آموزشی، رتق و فتق امور مادی باشد، معلوم است که معنویات به حاشیه می‌رود و از این‌که چه بر سر روان دانش‌آموزان می‌آید، غفلت می‌شود. آمارها نشان می‌دهد در سال تحصیلی 93 ـ92 در مدارس دوره متوسطه اول شهر تهران نزدیک به 150 دانش‌آموز و در دوره متوسطه دوم حدود 760 دانش‌آموز ترک تحصیل کرده‌اند که به احتمال زیاد، این آمارها بیشتر نیز می‌شود، چون به گفته چهاربند، آمار قطعی، در پایان شهریور جمع‌بندی می‌شود. دانش‌آموز ترک تحصیلکرده، کسی است که بیش از دو ماه متوالی به مدرسه نمی‌آید و آمار‌های شهر تهران نشان می‌دهد تعداد این دانش‌آموزان در پایتخت فعلا نزدیک به هزار نفر است که به گفته مدیرکل، دختران بیشتر به واسطه ازدواج درس را رها می‌کنند و پسران به علت مسائل اقتصادی.

البته بجز این دو عامل، مواردی چون طلاق والدین، اعتیاد پدر، خانواده پرجمعیت و محله‌ای که دانش‌آموز ساکن آن است، در ترک تحصیل او نقش دارد که در میان همه این عوامل اعتیاد و گرایش به موادمخدر بیش از همه نگران‌کننده است.روز گذشته اسفندیار چهاربند در پاسخ به جام‌جم در مورد طرح پیشگیری از سوءمصرف موادمخدر و تلاش برای کاهش آسیب ناشی از اعتیاد در میان دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها توضیح داد که این طرح امسال در مدارس اجرا شد که دانش‌آموزان، والدین و کارکنان آموزش و پرورش را از طریق برگزاری کارگاه‌های آموزشی و توانمندسازی هدف گرفت، ولی مشکلش این بود که تعداد این کارگاه‌ها به نسبت جمعیت دانش‌آموزی و تعداد خانواده‌ها اندک بود، آن هم در حالی که بخش قابل توجهی از دانش‌آموزان ترک تحصیلکرده، تحت تاثیر تبعات اعتیاد، درس و مدرسه را رها می‌کنند.

مریم خباز/ گروه جامعه