شبکه «نسیم»؛ روزنه ای به دنیای شادمانی

شبکه تلویزیونی «نسیم» با محوریت طنز راه‌اندازی شده است. طنز فارغ از این‌که یک ژانر پرطرفدار از حیث برنامه‌سازی و مخاطب‌شناسی است، یک ضرورت اجتماعی برای جامعه‌ای محسوب می‌شود که نشاط و شادی در آن کمرنگ شده و حتی فراتر از آن شاد بودن را بلد نیست.

شبکه نسیم می‌تواند روزنه‌ای مجازی به دنیای شادمانی باشد که کارکردهای روانشناختی فراتر از کارآمدی رسانه‌ای داشته باشد. شاد زیستن نه یک عادت است و نه یک تجربه فطری، شادی را باید آموخت و مهارت‌های شاد زیستن را یاد گرفت.

مجموعه‌های نمایشی یکی از راهکارهای مهمی است که در جهان رسانه‌ای شده امروز می‌تواند علاوه بر سرگرم‌کنندگی، شاد زیستن را نیز به مردم بیاموزد. این شبکه به‌دلیل ماهیت طنز خود چه بسا بیش از شبکه‌های دیگر بتواند مورد توجه قرار بگیرد و طیف‌های مختلفی از مخاطب را جذب کند. گرچه این شبکه را به‌دلیل پرداخت ویژه به طنز می‌توان شبکه‌ای تخصصی دانست، اما دامنه مخاطبان طنز آن قدر گسترده است که در عین حال می‌توان آن را شبکه‌ای عمومی هم دانست. البته این شبکه باید در تولید برنامه‌های خود مخاطب عام و خاص را در نظر گرفته و در کنار تولید یا نمایش طنزهای عامه‌پسند از طنز فاخر غافل نشود.

به عبارت دیگر شبکه نسیم فرصت و ظرفیت خوبی است برای این که انواع مختلف طنز در آن جلوه‌گری کند.

مهم‌ترین مساله‌ای که باید در راه‌اندازی این شبکه در نظر گرفته شود و این قاعده‌ای است که در تأسیس هرشبکه تلویزیونی صدق می‌کند، کیفیت تولیدات این شبکه است و این‌که کمیت فدای کیفیت نشود. به صرف این‌که امکانات و ظرفیت‌های مادی و فنی تأسیس شبکه‌های تلویزیونی امکان راه‌اندازی شبکه‌های جدید را فراهم می‌کند، کافی نیست؛ قطعا تأمین محتوا و غنی کردن درونمایه آنها مهم‌تر از راه‌اندازی شبکه است.

متاسفانه در کشور ما بسیاری از نوآوری‌ها و خلاقیت‌ها بر مبنای فلسفه «راه بنداز و جا بنداز» صورت می‌گیرد که در درازمدت نتایج آن برملا خواهد شد؛ این به این معنی نیست که در همین ابتدای راه منفی‌بافی کنیم، اما باید در کنار رشد کمی شبکه‌های تلویزیونی به بهبود کیفی آنها نیز توجه داشت.

شبکه‌های تازه‌تأسیس از حیث موضوع، شبکه‌های تخصصی محسوب می‌شود که البته دایره این تخصص‌گرایی آن قدر تنگ و محدود نیست که صرفا به تعداد یا قشر خاصی از افراد جامعه محدود شود. مثلاً شبکه ورزش گرچه دارای موضوع تخصصی است، اما ورزش صرفا به ورزشکاران محدود نشده و علاقه‌مندان و مردم عادی هم بینندگان این شبکه و برنامه‌های آن هستند.

از آن طرف شبکه پویا هم صرفا به کودکان محدود نیست و تماشای نمایش‌های انیمیشنی برای طیف‌های بزرگسال هم جذاب است و چه بسا تعدادی از آنها برای گروه سنی بزرگسال تولید شده است.

ضمن این‌که در همین دو طیف نیز سطوح مختلف مخاطبان جای می‌گیرند که هرکدام متناسب با موضوع شبکه نیازهای مختلف خود را دارند. مثلا شبکه ورزش صرفا نمی‌تواند به فوتبال بپردازد و اکنون که شبکه مستقلی به نام ورزش راه‌اندازی شده بهترین فرصت برای توجه به رشته‌های مختلف و علاقه‌مندان همه رشته‌های ورزشی است.

گرچه مخاطب‌شناسی در همه شبکه‌های تلویزیونی ضرورت دارد، اما شبکه‌های تازه‌تأسیس هم به‌دلیل تخصص‌گرایی و جدید بودن بیشتر نیازمند مطالعات علمی و روشمند در حوزه مخاطب‌شناسی هستند. این‌که کدام برنامه برای کدام مخاطب مناسب بوده و چگونه باید برای شبکه‌های تازه‌تأسیس مخاطب جذب کرد، مهم است، آن‌هم مخاطبان آگاه و هوشمند که آگاهانه دست به انتخاب شبکه‌ها می‌زنند و به تماشای آن می‌نشینند.

شبکه نسیم قرار است به بازپخش فیلم‌ها و سریال‌های طنزی که پیش از این از تلویزیون پخش شده‌اند، بپردازد. این کار هر چند با توجه به ماهیت و مأموریت‌هایی که برای شبکه نسیم لحاظ شده تناسب دارد، اما نباید به موازی‌کاری با شبکه‌های دیگر مثل شبکه تماشا تبدیل شود که در آنجا نیز سریال‌های طنز سال‌های قبل بازپخش شده است. قطعا این رویکرد به تکراری شدن کارکردهای این شبکه بدل خواهد شد.

شبکه نسیم اگر قرار است سرپا بماند و در بلندمدت رضایت مخاطبان خود را جلب کند قطعا باید به سمت تولید برود؛ تولید مجموعه‌های نمایشی جدید تا در دام تکرار نیفتد. چه بسا بسترسازی برای تولید طنز در این شبکه به رشد و شکوفایی استعدادهای طنز در کشور کمک کرده و به کانونی مؤثر برای طنزنویسان و طنزپردازان بدل شود. ضمن این‌که طنز انواع مختلفی دارد که لزوما به کمدی‌های نمایشی ختم نشده، مثلا برنامه‌ای از جنس قندپهلو مسابقه‌ای با محوریت طنز ادبی است که نمونه‌هایی شبیه به آن می‌تواند در شبکه نسیم تولید شود یا مثلا کاریکاتور به عنوان نوعی طنز تصویری دستمایه ساخت برنامه قرار بگیرد.

با توجه به شرایط مالی و کمبود بودجه که سال گذشته دامن صدا و سیما را گرفت و شبکه‌های تازه‌تأسیس کمتر به شکوفایی و حتی دیده شدن رسیدند، تأسیس یک شبکه جدید نوعی خطر کردن است، اما با توجه به محتوای این شبکه و مضمون طنز و سرگرمی و نشاط آن می‌توان امیدوار بود مخاطبان این شبکه در صورت عملکرد مثبت آن بیش از شبکه‌های دیگر باشد. شبکه‌ای که قرار است دریچه و روزنه‌ای به روی خنده باز کند! (سید رضا صائمی/ ضمیمه قاب کوچک/ جام جم)