هواپیمایی که نباید پرواز می‌کرد

برای این قضاوت دلایل متعددی وجود دارد. نخستین دلیل، ناموفق بودن پروژه تولید این هواپیما در جهان و ایران است.

بر اساس آمار موجود، فقط حدود 25 فروند آنتونف – 140 در جهان تولید شده و تولید این هواپیما به دلیل موانع فنی و اقتصادی متوقف شده است اما همین هواپیما با این تعداد کم تولید شده، شش سانحه را (با احتساب سانحه دیروز) تجربه کرده که نیمی از آن در ایران رخ داده است.

روشن است بر اساس استانداردهای هوایی، نسبت این حوادث به میزان تولید هواپیما، باید دلیلی محکم برای صادر نشدن مجوز پرواز آن باشد.

دومین دلیل در این خصوص نیز استقبال نکردن شرکت‌های هوایی داخلی از خرید و به کارگیری این هواپیما بوده است.

به طوری که اکثر شرکت‌های معتبر داخلی و در راس آن «هما» حاضر به خرید این هواپیما نشده‌اند.

به گفته استادان هوافضای دانشگاه صنعتی شریف، یکی از اصلی‌ترین دلایل این نخریدن، مشکلات فنی هواپیما بخصوص در موتور آن بوده است.

چرا که موتور این هواپیما نمی‌تواند شمار زیادی مسافر را در هوای گرم پرواز دهد و این که ایران 140، دیروز در هوای بسیار گرم تهران پرواز کرده، خود می‌تواند از دیگر علامت سوال‌ها در برابر صدور مجوز پرواز این هواپیما باشد.

عدم استفاده شرکت‌های هوایی داخلی از این هواپیما تا بدانجا پیش می‌رود که برخی از این شرکت‌ها، هواپیما را پس از مدت کوتاهی استفاده، به شرکت سازنده پس می‌دهند و این شرکت نیز برای جلوگیری از زمینگیر شدن هواپیماها، اقدام به تاسیس یک شرکت هوایی می‌کند تا این هواپیماها در قالب آن به پروازشان ادامه دهند؛ شرکتی که تاکنون هیچ‌گونه اطلاعیه یا توضیحی درباره علل سانحه نداده است بنابراین باز هم باید از سازمان هواپیمایی کشوری خواست تا به این ابهام پاسخ دهد که چرا با وجود استنکاف شرکت‌های هوایی داخلی از به‌کارگیری این هواپیما به دلایل فنی آن هم در اوج تحریم‌ها و نیاز شدید به ناوگان نو، باز هم مجوز پرواز این هواپیما صادر شده است و آخرین دلیل نیز اظهار نگرانی متعدد نمایندگان مجلس از کیفیت فنی این هواپیماست.

به روایت مهرداد لاهوتی، کمیسیون عمران مجلس دو بار از مراحل ساخت این هواپیما بازدید و نگرانی خود را از قابلیت‌های فنی آن اعلام کرده بود.

سازمان هواپیمایی کشوری بخوبی می‌داند که حمل و نقل هوایی بر پایه اعتمادمی‌چرخد و مرکز ثقل این اعتماد نیز این سازمان است که فرض بر این است با بررسی ویژگی‌های فنی هواپیماها و احراز ایمنی آن، مجوز پرواز صادر می‌کند.

حال اگر این اعتماد به هر دلیلی خدشه‌دار شود، اقتصاد صنعت هوایی کشور با چالش مواجه خواهد شد بنابراین شایسته است یک بار برای همیشه و با مقصر ندانستن خلبان (!) سهم هر سازمان و ارگان در سقوط ایران 140 مشخص شود تا از تکرار این حوادث به گونه‌ای ریشه‌ای جلوگیری شود.

سید علی دوستی‌موسوی - دبیر گروه اقتصاد